Polecamy: Samochód po zmianach od 1 kwietnia 2014 - multipakiet
Rządowy projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości jest implementacją dyrektywy Rady i Parlamentu Europejskiego 2014/34/EU. Ma na celu poprawę warunków wykonywania działalności gospodarczej dla jednostek mikro poprzez uproszczenie możliwości sporządzania sprawozdania finansowego w celu obniżenia kosztów prowadzenia rachunkowości.
Definicja z dyrektywy
Spośród 1,7 mln przedsiębiorstw niefinansowych 96% całego sektora stanowią mikroprzedsiębiorstwa. Z około 112 tys. prowadzących księgi rachunkowe 21,7 tys. spełnia definicję jednostki mikro, biorąc pod uwagę kryterium przychodów i zatrudnienia. Dyrektywa definiuje jednostkę mikro jako spółkę akcyjną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkę komandytowo- akcyjną, której suma bilansowa nie przekracza 350 ty. euro, przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów nie są większe od 700 tys. euro, a przeciętne zatrudnienie w roku obrotowym wynosi 10 pracowników.
Uproszczone sprawozdania finansowe - zmiany w rachunkowości
Rozszerzona definicja z projektu ustawy
Projekt nowelizacji rozszerza definicję dyrektywy o inne osoby prawne z wyłączeniem jednostek sektora finansów publicznych oraz oddziały przedsiębiorstw zagranicznych (ale tylko te, które nie przekroczyły 2 z 3 wielkości stanowiących kryterium rozróżniające). Ponadto do numerus clasus jednostek zakwalifikowano stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa zagraniczne, społeczno- zawodowe organizacje rolników, organy samorządu zawodowego oraz organy samorządu gospodarczego rzemiosła pod warunkiem, iż nie prowadzą działalności gospodarczej.
Rozszerzono także zakres kwalifikacji drugiej grupy przedsiębiorców mikro- osób fizycznych- o prowadzone przez nie spółki jawne, cywilne i partnerskie. Nowelizacja dotyczy też osób fizycznych, których obroty z pozarolniczej działalności oscylują w granicach 1,2-2 mln euro i po raz pierwszy składają sprawozdanie finansowe (przy założeniu, że wcześniej nie prowadzono ksiąg rachunkowych). Ten ostatni przypadek spaja definicję przedsiębiorcy mikro z definicją zawartą w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Projekt wprowadzając widełki dopuszczalnego obrotu łagodzi przepisy, które uprzednio zakładały, iż po przekroczeniu 1,2 mln euro prowadzący działalność był zobligowany do prowadzenia pełnej księgowości.
Stan aktualny, stan postulowany
Już na tle obecnego stanu prawnego dopuszcza się stosowanie uproszczeń. Problem polega na nieostrym określeniu podmiotów wchodzących w ten zakres. Ustawa mówi bowiem o bliżej niezdefiniowanych „mniejszych jednostkach”, które mogą prezentować dane w formie zagregowanej. Nowelizacja ma na celu sprecyzowanie pojęcia przedsiębiorcy mikro poprzez enumeratywne wyliczenie zaprezentowane powyżej. Planuje się także wykreślenie zwolnionych z obowiązku spółdzielni socjalnych oraz zobowiązanych do sporządzenia sprawozdania państwowych funduszy celowych. Dotychczas osoby fizyczne nieposiadające obywatelstwa polskiego mogły nie prowadzić ksiąg rachunkowych pod warunkiem rezydencji w jednym z krajów UE. Projekt rozszerza ten zakres o pozostałe osoby fizyczne, poprzez przedefiniowanie pojęcia „osoby zagranicznej”.
Sporządzanie zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym
Co ma z tego przedsiębiorca mikro?
Nowelizacja pozwala przedsiębiorcom na dokonanie dobrowolnego wyboru w kwestii składania uproszczonego sprawozdania finansowego. Podjęcie takiej decyzji pozwala na złożenie sprawozdania zawierającego wyłącznie podstawowe informacje.
Ponadto przedsiębiorca zwolniony będzie od sporządzania informacji dodatkowej oraz składania sprawozdania z działalności. Może to być jednak uzależnione od ewentualnego ujawnienia danych w informacjach uzupełniających. Przywilej wyboru uproszczonej drogi składania sprawozdania ma też swoje negatywne aspekty. Mianowicie przedsiębiorca, który zdecyduje się na ten model nie będzie mógł skorzystać z tak zwanej wartości godziwej oraz skorygowanej ceny nabycia do wyceny aktywów i pasywów.
Sprawozdania finansowe - wycena wartości firmy
Tabela przedstawia elementy uproszczonego sprawozdania finansowego dla jednostek mikro.
| Uproszczony bilans | Uproszczony rachunek zysków i strat | Informacja uzupełniająca |
| Aktywa A. Aktywa trwałe B. Aktywa obrotowe C. Rozliczenia międzyokresowe Razem aktywa Pasywa A. Kapitał (fundusz) własny B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania C. Rozliczenia międzyokresowe Razem pasywa
| A. Przychody z działalności operacyjnej B. Koszty działalności operacyjnej I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii III. Wynagrodzenia, ubezpieczenie społeczne i inne świadczenia IV. Podatki i opłaty V. Pozostałe C. Wynik na pozostałej działalności operacyjnej, w tym: I. Aktualizacja wartości aktywów D. Wynik na działalności operacyjnej (A - B +/- C) E. Wynik operacji finansowych, w tym: I. Aktualizacja wartości aktywów F. Wynik operacji nadzwyczajnych G. Podatek dochodowy i inne obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) H. Zysk/strata netto (D +/- E +/- F +/- G)
| Informacja o zastosowaniu zasad rachunkowości z wyszczególnieniem wybranych uproszczeń Wysokość zobowiązań z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń Pożyczki i świadczenia podobne na rzecz członków organów Akcje własne Podstawa nabycia akcji własnych Liczba i wartości nominalna akcji nabytych w danym roku obrotowym (ewentualnie wartość księgowa, gdy nie można określić nominalnej) Równowartość akcji w przypadku zbycia odpłatnego Liczba i wartość nominalna (ewentualnie księgowa) akcji nabytych lub zatrzymanych oraz część kapitału podstawowego, który reprezentują. |