Wynika tak z interpretacji wydanej 1 kwietnia 2014 r. przez lubelski oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zatrudnienie członka rodziny
Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą, w związku z którą chce zatrudnić na podstawie umowy o pracę swojego ojca.
Przedsiębiorca i jego ojciec posiadają ten sam adres zameldowania, jednak prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe. Decyzje dotyczące prowadzonej działalności podejmuje jedynie sam zainteresowany.
Pojawiło się zatem pytanie, czy ojciec wnioskującego powinien zostać zgłoszony do ZUS jako pracownik czy jako osoba współpracująca.
W wydanej interpretacji przepisów prawa, ZUS stwierdził wprost, że w sytuacji, w której przedsiębiorca nie pozostaje we wspólnocie gospodarstwa domowego ze swoimi najbliższymi, powinni oni zostać zatrudnieni na podstawie umowy o pracę.
Pracownik a współpracownik prowadzącego działalność
Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym znajdują się w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887). Zgodnie z art. 6 pkt 1 obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby fizyczne, będące na terenie RP pracownikami.
Za pracownika uważana jest każda osoba pozostająca z pracodawcą w stosunku pracy, z wyłączeniem osób uważanych za tzw. współpracowników. Zgodnie z brzmieniem ustawy za współpracownika osób prowadzących pozarolniczą działalność uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (art. 8 ust. 11).
PIT-11 w 2015 r. w formie papierowej - składany do 31 stycznia
Deklaracje PIT i CIT wyłącznie przez internet od 2015 roku
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego jako czynnik decydujący
Zatem o statusie osoby współpracującej decydują trzy czynniki:
- współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej,
- ścisła więź rodzinna z osobą prowadzącą działalność oraz
- prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego.
Pod pojęciem prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego kryje się wspólne zamieszkiwanie i zaspokajanie potrzeb ze środków będących w dyspozycji wspólnoty.
W orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996r. (sygn. I URN 56/95, OSNP 1996/16/240) wskazane zostały cechy charakterystyczne dla prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. Wymienione wśród nich zostały: udział i wzajemna ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw przy prowadzeniu domu, a także niezarobkowanie i pozostawanie na całkowitym czy też częściowym utrzymaniu osoby, z którą prowadzi się owe gospodarstwo domowe, uzupełnione o cechę stałości takiego stanu rzeczy. SN podkreślił jednakowoż, że samo zamieszkiwanie dorosłych i pracujących dzieci nie może być automatycznie traktowane jako pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym. Nie podlega zatem wykluczeniu możliwość zawarcia z takimi osobami umowy o pracę.
W związku z tak przedstawiającą się linią orzeczniczą polskich sądów, wnioskodawca ma prawo zatrudnienia własnego ojca na podstawie umowy o pracę przy prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, nawet jeżeli mają oni wspólny adres zameldowania czy zamieszkania. Czynnikiem decydującym o istnieniu takiej możliwości jest bowiem fakt niepozostawania we wspólnocie gospodarstwa domowego.
Stąd pracownik-członek rodziny powinien zostać zgłoszony do ZUS jako „normalny” pracownik, co spowoduje powstanie obowiązku odprowadzenia na rzecz niego składek ubezpieczeniowych przez pracodawcę.
Źródło: decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie z 1 kwietnia 2014 r. (nr DI/200000/43/417/2014).
Opracowała Magda Dubiel