Od 1 stycznia 2006 r. samorządom grożą kary za niewykorzystanie dotacji. Będą one musiały zwrócić je z odsetkami. Nie dostaną też nowych dotacji przez następne trzy lata. Takie regulacje przewiduje nowa ustawa o finansach publicznych.
Przez prawie pół roku ważyły się losy ustawy o finansach publicznych. Ostatecznie została podpisana przez prezydenta. Wejdzie zaś w życie 1 stycznia 2006 r.
– Poprzednie przepisy nie uwzględniały faktu korzystania przez Polskę ze środków UE – stwierdziła Małgorzata Markiewicz, ekspert Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych CASE. Podkreśliła, że ważna jest przejrzystość w gospodarowaniu tymi środkami.
Ustawa jest zupełnie nowym aktem prawnym. Nie wprowadza jednak rewolucji w zakresie finansów publicznych. A przepisy dotyczące tej sfery wymagają kompleksowego uporządkowania. Obecna ustawa z 1998 r. jest nieczytelna. Nowelizowano ją już 45 razy. Nowa ustawa, oprócz przejrzystości przepisów, ma zapewnić większą jawność finansów publicznych.
Ustawa wprowadza przepisy przewidujące kary dla samorządów, które nie wykorzystają dotacji. Będą one musiały zostać zwrócone z odsetkami, a samorząd nie dostanie dotacji przez następne trzy lata.
– Wadą ustawy jest to, że nie zmieniła się organizacja sektora finansów publicznych. Nie zlikwidowano funduszy celowych, zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych. Zlikwidowano jedynie środki specjalne, w dodatku zastępując je nowymi funduszami motywacyjnymi – stwierdził Ireneusz Jabłoński, ekspert z Centrum im. Adama Smitha. Podkreślił on, że finanse publiczne wymagają rewolucyjnych zmian, a ustawa ich nie wprowadza.
Ustawa ta wywoływała kontrowersje. Chodziło o przepisy dotyczące audytu wewnętrznego. To one wzbudziły wątpliwości prezydenta i skłoniły go do skierowania ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. TK orzekł, iż art. 65 ust. 1, art. 66 i art. 67 ustawy w zakresie dotyczącym Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego, są niezgodne z konstytucją. Przepisy te nie wejdą w życie.
– Skutkiem tego orzeczenia minister finansów będzie realizował system koordynacji kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w stosunku do tych instytucji w ograniczonym zakresie – podkreśliła Bożena Zwolenik, dyrektor Departamentu Koordynacji Kontroli Finansowej i Audytu Wewnętrznego Ministerstwa Finansów.
Nowości w ustawie
• Kary dla samorządów za niewykorzystanie dotacji.
• Uwzględnienie w budżetach środków unijnych.
• Kryteria kwalifikowania długu wobec OFE.
• Ochrona zatrudnienia audytora wewnętrznego.
Wiesława Moczydłowska