Podatnicy, których średnie miesięczne dochody nie przekraczają 4000 zł, nie powinni decydować się na wybór podatku liniowego. Szczegółowe analizy powinni przeprowadzić również korzystający z ulgi odsetkowej lub planujący inwestycje w fabrycznie nowe środki trwałe.
Do 20 stycznia osoby prowadzące działalność gospodarczą mają czas na wybór formy opodatkowania na 2006 rok. Coraz większą popularnością cieszy się podatek liniowy. Nie zawsze jednak warto korzystać z tej formy opodatkowania. Jest ona mało opłacalna dla osób o stosunkowo niskich dochodach. Uwzględniając kwotę wolną od podatku, liniowa forma opodatkowania jest atrakcyjna dopiero w przypadku dochodu przekraczającego 41 834 zł. Dotyczy to jednak przypadku, gdy podatnik nie osiąga żadnych innych przychodów do opodatkowania. Warto też pamiętać, że kwota ta to dochód po wszelkich odliczeniach. Chodzi tu głównie o odliczenia składek na ubezpieczenia społeczne. W 2005 roku ich wysokość wynosiła około 6250 zł. Oznacza to, że dopiero dochód przedsiębiorcy na poziomie przekraczającym 48 084 zł uzasadnia wybór podatku liniowego. W przeliczeniu na dochód miesięczny jest to około 4000 zł.
Małżonek bez dochodów
Bardziej skomplikowanych kalkulacji muszą dokonać przedsiębiorcy, którzy mogą rozliczyć się wspólnie z małżonkiem. Wybór podatku liniowego wyklucza taką możliwość. W najprostszym przypadku – gdy jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą, a drugi nie osiąga żadnych dochodów – podatek liniowy warto wybrać, gdy podstawa opodatkowania jest wyższa niż 83 668 zł. Uwzględniając składki na ubezpieczenia społeczne, podatnik musi osiągnąć około 90 000 rocznego dochodu (czyli średnio 7500 zł miesięcznie), aby zarobić na wyborze podatku liniowego.
Ulgi podatkowe
Wybór podatku liniowego bardzo dokładnie powinni przemyśleć podatnicy chcący korzystać z ulgi odsetkowej. Polega ona na odliczeniu od podstawy opodatkowania faktycznie poniesionych w roku podatkowym wydatków na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Wydatki te pomniejszą tylko podstawę opodatkowania, od której podatek obliczany jest według skali podatkowej. Jeśli podatnik będzie osiągał tylko dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem liniowym, z ulgi tej nie skorzysta. A ulga ta – jak wszystkie odliczane od dochodu – może pozwolić uniknąć konieczności płacenia podatku według wyższej stawki podatkowej.
Podobnie jest z ulgą remontową. Podatnicy często nie odliczali całej jej kwoty ze względu na brak podatku w odpowiedniej wysokości. Nierozliczona kwota może zostać odliczona od podatku w kolejnych latach. Niestety, tylko od podatku wyliczanego według skali podatkowej. Nie będzie problemu, jeżeli podatnik posiadał inne dochody, z którymi będzie mógł rozliczyć ulgę (np. dochody z pracy). Jeśli jednak takich dochodów nie osiągnie, powinien zastanowić się nad rezygnacją z podatku liniowego na jeden rok.
Odliczanie straty
Podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym mogą uwzględniać w swoich zeznaniach straty z lat ubiegłych. Nie oznacza to, że podatek liniowy jest atrakcyjny. Lepsze mogą być zasady ogólne. W wielu sytuacjach odliczenie od podstawy opodatkowania strat z lat ubiegłych spowoduje, że podatnik nie przekroczy pierwszego progu skali podatkowej. W przypadku jednoosobowej działalności podatek liniowy warto wybrać, dopiero jeśli rocznych dochód przekroczy 48 084 zł (uwzględniając składki na ubezpieczenia społeczne). Jeśli dodamy do tego 20 000 zł strat z lat ubiegłych, które podatnik ma prawo uwzględnić w rozliczeniu za 2006 rok, podatek liniowy stanie się opłacalny dopiero przy rocznym dochodzie w wysokości 68 084 zł.
48 084 zł po przekroczeniu tej kwoty podatnik nieosiągający żadnych innych przychodów powinien wybrać podatek liniowy.
90 000 zł musi zarobić podatnik, którego małżonek nie osiąga żadnych dochodów, żeby zyskać na podatku liniowym.
Planowane inwestycje
Wybór podatku liniowego muszą dokładnie przekalkulować podatnicy planujący w 2006 roku inwestycje w fabrycznie nowe środki trwałe. W przypadku takich środków trwałych, zaliczonych do grup 3-6 Klasyfikacji, ustawodawca przewidział możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów w pierwszym roku podatkowym wysokich odpisów amortyzacyjnych w wysokości 30 proc. wartości początkowej. W pewnych przypadkach odpis ten może być nawet znacznie wyższy. Wybór podatku liniowego nie wyklucza takiej preferencyjnej amortyzacji. Może się jednak okazać, że w wyniku jej zastosowania dochód podatnika nie przekroczy poziomu, od którego opłacalne jest rozliczanie się 19-proc. podatkiem liniowym.
Konrad Piłat