W przypadku samochodu osobowego do kosztów firmy można zaliczyć odpisy amortyzacyjne tylko do równowartości 20 000 euro, czyli obecnie około 75 tys zł. Kosztem uzyskania przychodów są - co do zasady - wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Zasada ta dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i prawnych.
Ustawodawca zastrzegł jednak, że kosztem nie mogą być wydatki ujęte w katalogach tych spośród nich, które rozliczeniu nie podlegają.
W tej grupie znalazły się też pozycje dotyczące używania samochodów w firmie. Pamiętajmy, że przepisy dotyczące kosztów uzyskania przychodów w zakresie używania samochodów dla osób fizycznych i osób prawnych zostały określone analogicznie.
Generalnie, firmy powinny uważać na te grupy kosztów związanych z samochodem, w których zostały one wyłączone lub ograniczone.
Odpisy amortyzacyjne
Pierwszą pozycją jest ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów odpisów amortyzacyjnych.
Kosztem uzyskania przychodów nie mogą być odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywane według zasad amortyzacji w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro. Oznacza to, że kosztem mogą być tylko odpisy do równowartości 20 000 euro wartości samochodu. Kwotę tę przelicza na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.
Kolejne ograniczenie dotyczy wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby podatnika. Jeżeli pracownik użył samochodu w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe), kosztem są tylko wydatki do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu.
W przypadku jazd lokalnych pracodawca zostanie pozbawiony kosztów od kwoty przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo w wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu.
W obu przypadkach potrzebne do wyliczenia limitu kwoty zostały określone w odrębnych przepisach wykonawczych (patrz ramka).Podatnicy nie mogą też zaliczyć do kosztów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 euro. Kwotę tę ustala się przez przeliczenie 20 000 euro na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. Podatnik w ogóle nie zaliczy do kosztów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.
Istotne ograniczenie
Ostatni przypadek ograniczenia – w odniesieniu do osób prawnych – dotyczy wydatków z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika. Ograniczenie dotyczy też poniesionych wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego, w tym także stanowiącego własność osoby prowadzącej działalność gospodarczą, dla potrzeb działalności gospodarczej podatnika.
W obu przypadkach prawo do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów zostało ograniczone w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu. W tym przypadku dla skorzystania z zaliczenia w koszty uzyskania przychodu części wydatków w ramach limitu podatnik musi prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. W razie braku tej ewidencji, wydatki z tytułu używania samochodów nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.
Pamiętajmy, że opisane zasady nie dotyczą jednak samochodów osobowych używanych na podstawie umowy leasingu.
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem ministra infrastruktury stawki za 1 kilometr przebiegu pojazdu nie mogą być wyższe niż:
• dla samochodu osobowego: o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,4894 zł, o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 0,7846 zł,
• dla motocykla – 0,2161 zł,
• dla motoroweru – 0,1297 zł.
Miesięczny limit kilometrów na jazdy lokalne ustala pracodawca. Limit ten ustala się w zależności od liczby mieszkańców w danej gminie lub mieście, w których pracownik jest zatrudniony. Co do zasady nie może on przekroczyć:
• 300 km – do 100 tys. mieszkańców,
• 500 km – ponad 100 tys. do 500 tys. mieszkańców,
• 700 km – ponad 500 tys. mieszkańców.
Ewidencja przebiegu pojazdu
Podatnicy muszą pamiętać, że przebieg pojazdu powinien być (z wyłączeniem ryczałtu pieniężnego) udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu. Podatnik musi ją potwierdzić na koniec każdego miesiąca. Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać co najmniej następujące dane:
• nazwisko,
• imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu,
• numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika,
• kolejny numer wpisu,
• datę i cel wyjazdu,
• opis trasy (skąd – dokąd),
• liczbę faktycznie przejechanych kilometrów,
• stawkę za jeden kilometr przebiegu,
• kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu, • podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane.
OBOWIĄZUJĄCE LIMITY
Przepisy dotyczące ustalania limitów przy jazdach lokalnych i zamiejscowych:
- rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1990 z późn. zm.),
- rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1991 z późn. zm.),
- rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposób dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. nr 27, poz. 271 z późn. zm.).
Aleksandra Tarka
W tej grupie znalazły się też pozycje dotyczące używania samochodów w firmie. Pamiętajmy, że przepisy dotyczące kosztów uzyskania przychodów w zakresie używania samochodów dla osób fizycznych i osób prawnych zostały określone analogicznie.
Generalnie, firmy powinny uważać na te grupy kosztów związanych z samochodem, w których zostały one wyłączone lub ograniczone.
Odpisy amortyzacyjne
Pierwszą pozycją jest ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów odpisów amortyzacyjnych.
Kosztem uzyskania przychodów nie mogą być odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywane według zasad amortyzacji w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro. Oznacza to, że kosztem mogą być tylko odpisy do równowartości 20 000 euro wartości samochodu. Kwotę tę przelicza na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.
Kolejne ograniczenie dotyczy wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby podatnika. Jeżeli pracownik użył samochodu w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe), kosztem są tylko wydatki do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu.
W przypadku jazd lokalnych pracodawca zostanie pozbawiony kosztów od kwoty przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo w wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu.
W obu przypadkach potrzebne do wyliczenia limitu kwoty zostały określone w odrębnych przepisach wykonawczych (patrz ramka).Podatnicy nie mogą też zaliczyć do kosztów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 euro. Kwotę tę ustala się przez przeliczenie 20 000 euro na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. Podatnik w ogóle nie zaliczy do kosztów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.
Istotne ograniczenie
Ostatni przypadek ograniczenia – w odniesieniu do osób prawnych – dotyczy wydatków z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika. Ograniczenie dotyczy też poniesionych wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego, w tym także stanowiącego własność osoby prowadzącej działalność gospodarczą, dla potrzeb działalności gospodarczej podatnika.
W obu przypadkach prawo do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów zostało ograniczone w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu. W tym przypadku dla skorzystania z zaliczenia w koszty uzyskania przychodu części wydatków w ramach limitu podatnik musi prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. W razie braku tej ewidencji, wydatki z tytułu używania samochodów nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.
Pamiętajmy, że opisane zasady nie dotyczą jednak samochodów osobowych używanych na podstawie umowy leasingu.
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem ministra infrastruktury stawki za 1 kilometr przebiegu pojazdu nie mogą być wyższe niż:
• dla samochodu osobowego: o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,4894 zł, o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 0,7846 zł,
• dla motocykla – 0,2161 zł,
• dla motoroweru – 0,1297 zł.
Miesięczny limit kilometrów na jazdy lokalne ustala pracodawca. Limit ten ustala się w zależności od liczby mieszkańców w danej gminie lub mieście, w których pracownik jest zatrudniony. Co do zasady nie może on przekroczyć:
• 300 km – do 100 tys. mieszkańców,
• 500 km – ponad 100 tys. do 500 tys. mieszkańców,
• 700 km – ponad 500 tys. mieszkańców.
Ewidencja przebiegu pojazdu
Podatnicy muszą pamiętać, że przebieg pojazdu powinien być (z wyłączeniem ryczałtu pieniężnego) udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu. Podatnik musi ją potwierdzić na koniec każdego miesiąca. Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać co najmniej następujące dane:
• nazwisko,
• imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu,
• numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika,
• kolejny numer wpisu,
• datę i cel wyjazdu,
• opis trasy (skąd – dokąd),
• liczbę faktycznie przejechanych kilometrów,
• stawkę za jeden kilometr przebiegu,
• kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu, • podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane.
OBOWIĄZUJĄCE LIMITY
Przepisy dotyczące ustalania limitów przy jazdach lokalnych i zamiejscowych:
- rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1990 z późn. zm.),
- rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1991 z późn. zm.),
- rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposób dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. nr 27, poz. 271 z późn. zm.).
Aleksandra Tarka