Chodzi o czekającą na podpis prezydenta rządową nowelizację ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Niektóre wprowadzone w niej zmiany wzbudziły emocje podczas debaty sejmowej.
Na możliwość pozbawienia podatnika prawa do ponownej korekty rozliczenia - w pewnych przypadkach - wskazała w rozmowie z PAP partnerka w firmie MDDP Alicja Sarna. Chodzi o sytuację, kiedy podatnik otrzymuje wynik kontroli i w związku z tym postanawia skorygować swoje rozliczenie, a następnie "odwrócić" tę korektę i powrócić do pierwotnego rozliczenia. Nowelizacja wprowadza zmiany związane z tą procedurą.
Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS
"Jeżeli podatnik dokona korekty to - zgodnie z nowymi przepisami - nie będzie mógł, z pewnymi wyjątkami, złożyć ponownej korekty, cofającej skutki ustaleń dokonanych przez kontrolujących. Uważam, że wprowadzenie takiej regulacji de facto pozbawi podatników możliwości w miarę bezpiecznego kwestionowania ustaleń kontroli. Niektórzy z podatników decydują się bowiem na skorygowanie deklaracji po kontroli, a potem występują z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Obecna nowelizacja możliwość tę zamyka.
"Zniechęci podatników do korygowania błędów, nawet jeśli uznają, że je popełnili" - obawia się Sarna.
Zwróciła uwagę także na wprowadzone nowelizacją przepisy dotyczące wykorzystywania dowodów zgromadzonych w sprawie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona w terminie trzech miesięcy, a dokumenty, które są zgromadzone po upływie tego czasu nie mogą stanowić dowodu w sprawie. Na ich podstawie nie może być wydana decyzja, chyba kontrola zostanie przedłużona.
"Nowelizacja mówi, że co prawda dokumenty zgromadzone po upływie terminu do przeprowadzenia kontroli nie mogą stanowić dowodu, ale wprowadza wyjątek - takie dokumenty są dowodem, jeżeli organ poprosił o nie przed upływem tego terminu. To wyłom w zasadzie, który może stanowić pole do nadużyć. Organ podatkowy może bowiem poprosić o szereg dokumentów tuż przez zakończeniem kontroli" - tłumaczy Sarna.
Zdaniem partnerki w MDDP, jeżeli organ wszczyna kontrolę powinien mieć jej plan, wiedzieć, jakie dokumenty mogą mu być potrzebne, jakie powinny być zgromadzone i w odpowiednim terminie wystąpić do podatnika o ich przedstawienie.
"Jeżeli materiał dowodowy nie jest zgromadzony w sposób prawidłowy, organ powinien przedłużyć kontrolę celno-skarbową uznając, że nie ustalił jeszcze właściwie stanu faktycznego" - powiedziała.
Sarna zwróciła uwagę, że w nowelizacji znalazły się też nowe zapisy dotyczące tzw. kontroli krzyżowej, czyli prowadzonej u podatnika i jego kontrahenta. Wskazała na istotną zmianę definicji kontrahenta kontrolowanego. Dziś są to wszystkie podmioty biorące udział w łańcuchu dostaw.
"Teraz będą to także przewoźnicy drogowi, podmioty uczestniczące w magazynowaniu, przepakowywaniu towaru, przesyłaniu towaru - działający zarówno w imieniu dostawców, jak i nabywców. Rozszerza się bardzo krąg podmiotów, do których organ ma skierować kontrolę krzyżową" - zauważyła.
Dodała, że podmioty te nie będą wzywane do składania wyjaśnień, ale będą występować w charakterze świadków, co pozwoli podatnikowi uczestniczyć w przesłuchaniu.
"Niemniej, nowe regulacje dają fiskusowi możliwość zbierania informacji od każdego, kto miał cokolwiek do czynienia z danym towarem bądź usługą. Nie miałabym nic przeciw temu, ale obawiam się, że uprawnienie to może być nadużywane przez organy podatkowe" - podkreśliła.
Partner z KPMG Dariusz Malinowski zwrócił uwagę na wprowadzoną przez nowelizację zmianę zwiększającą uprawnienia funkcjonariuszy KAS, jeżeli chodzi o uzyskiwanie danych o rachunkach bankowych podatników. Wskazał, że o dane o posiadaczach kont i o kontach będą mogli występować urzędnicy w "toku czynności" analitycznych. "To sprowadza się do tego, że niemalże każdy urzędnik i w każdym momencie będzie mógł wystąpić o przekazanie takich danych. Czynności analityczne to coś co się odbywa bowiem na bieżąco" - wyjaśnił.
Przyznał, że mimo iż zmiana istotnie rozszerza uprawnienia fiskusa, to obecnie aparat skarbowy i tak może uzyskiwać takie dane - po wszczęciu kontroli. "To tylko dalszy krok, kolejne ułatwienie, które uzyskała KAS. Zmiana wpisuje się w pewien trend ograniczania tajemnicy bankowej. Dla fiskusa tajemnica bankowa praktycznie już nie istnieje, nie jest już żadną przeszkodą w uzyskiwaniu informacji z systemu bankowego. Obawiam się, że funkcjonariusze sami już nie wiedzą ile, uprawnień mają" - ocenił.
Jako "ważną" Malinowski określił zmianę definicji kontrahenta, który może zostać poddany kontroli krzyżowej. "Wszyscy, którzy mają jakąkolwiek styczność z towarem, czy transakcją mogą być uznani za kontrahenta" - poinformował. Według niego takie rozwiązanie jest niepotrzebne i zbędne, bowiem KAS ma już teraz bardzo dużo narzędzi kontroli firm. "Wystarczy tylko z nich korzystać" - zauważył.
Ekspert odniósł się także do wprowadzanych ograniczeń dotyczących możliwości składania ponownych korekt zeznań podatkowych. Według niego podatnicy często korzystają z możliwości korekty, wpłacają podatek w wyższej kwocie, aby uniknąć odpowiedzialności karno-skarbowe. Potem składają ponowne korekty z żądaniem stwierdzenia nadpłaty - dzięki temu mają szanse na rozstrzygnięcie sporu w sposób dla nich bezpieczny, bez narażania się na postępowanie karno-skarbowe.
"Teraz nie będzie można wystąpić o stwierdzenie nadpłaty, co oznacza, że prawa podatników zostały istotnie ograniczone" - dodał.
Nowelizacja ustawy o KAS, według deklaracji rządu, ma służyć poprawie organizacji KAS, zapewnieniu jej szerszego dostępu do informacji niezbędnych do realizacji ustawowych zadań oraz wyposażeniu w narzędzia umożliwiające skuteczniejsze wykonywanie kontroli celno-skarbowej.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
W noweli znajdują się m.in. regulacje dotyczące dostępu do informacji niezbędnych do realizacji ustawowych zadań przez KAS. Ustawa doprecyzowuje przepisy odnoszące się do możliwości korzystania przez KAS z danych zgromadzonych w bazach, rejestrach, ewidencjach, zbiorach i systemach informatycznych.
Zgodnie z nowelą naczelnik urzędu celno-skarbowego właściwy dla kontrolowanego podmiotu uzyska wiedzę o złożonej przez kontrolowanego korekcie deklaracji podatkowej i wyniku kontroli. Wprowadzone zostaną regulacje dotyczące ograniczenia możliwości skutecznego składania korekt deklaracji do okresu nieobjętego kontrolą.
Przewidziano także poszerzenie definicji kontrahenta kontrolowanego. Zmiany obejmują także zapewnienie przez podmioty zajmujące się produkcją lub obrotem automatami do gier hazardowych warunków i środków do sprawnego przeprowadzania kontroli celno-skarbowej w zakresie produkcji lub obrotu tymi automatami.
W myśl ustawy, np. jeżeli Szef Krajowej Administracji Skarbowej lub naczelnik urzędu celno-skarbowego w związku z prowadzonymi czynnościami analitycznymi posiada uprawdopodobnione informacje o możliwości posługiwania się rachunkiem bankowym wykorzystywanym do prowadzenia niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej", będzie mógł zwrócić się do banku o dane na temat konta i jego posiadacza. (PAP)
autor: Marcin Musiał
mmu/ skr/