Przedsiębiorcy zaliczani do tzw. małych podatników składają deklaracje VAT co miesiąc lub co kwartał. Rozliczanie kwartalne jest obowiązkowe, gdy podatnik jednocześnie stosuje metodę kasową.
Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową rozliczania VAT, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Równocześnie zgodnie z przepisem art. 99 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) istnieje możliwość rozliczenia kwartalnego nawet wówczas, gdy podatnik nie wybrał kasowej metody rozliczeniowej (tzw. czyste rozliczenie kwartalne).
Deklaracje kwartalne
Rozliczenia kwartalne można składać niezależnie od wyboru metody kasowej, przy czym należy pamiętać, że mali podatnicy, którzy zdecydują się na rozliczenie kasowe, będą zobowiązani do składania deklaracji w trybie kwartalnym. Mali podatnicy korzystający z systemu kwartalnego składają kwartalne deklaracje podatkowe do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Mali podatnicy chcący skorzystać z kwartalnego systemu rozliczeniowego muszą zawiadomić na piśmie o swoim zamiarze właściwy urząd skarbowy. Zawiadomienie należy złożyć najpóźniej w ostatnim dniu kwartału poprzedzającego kwartał, za który podatnik zamierza złożyć pierwszą podatkową deklarację kwartalną.
Warto zwrócić jednak uwagę na fakt, że wymienione zasady nie mają zastosowania do podatników, którzy dokonują wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Ponadto podatnicy, którzy zgłoszą do urzędu skarbowego w trybie art. 97 ust. 1 ustawy o VAT zamiar dokonywania wewnątrzwspólnotowego nabycia lub wewnątrzwspólnotowej dostawy, tracą prawo do rozliczania się za okresy kwartalne, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym dokonano tego zgłoszenia.
Rozliczenia miesięczne
Należy pamiętać również o tym, że podatnicy podatku od towarów i usług, inni niż zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, i osoby prawne niebędące podatnikami tego podatku:
• u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przekroczyła kwotę wyrażoną w złotych stanowiącą równowartość 10 000 euro,
• którzy złożyli w urzędzie skarbowym pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
są zobowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe w zakresie dokonywanych nabyć za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca, następującego po każdym kolejnym miesiącu.
Odliczenie podatku
Przyjęcie kwartalnej koncepcji rozliczeniowej niesie ze sobą określone korzyści. Podatnik korzystający z tej formy rozliczenia ma możliwość obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w rozliczeniu za kwartał, w którym otrzymał fakturę albo dokument celny SAD. W przypadku rozliczenia na ogólnych zasadach dokonywanie rozliczeń z tytułu zakupów krajowych lub zagranicznych musiałoby nastąpić o wiele wcześniej – już w miesiącu otrzymania faktury lub SAD bądź w miesiącu następnym. Konstrukcja ta stanowi niezwykłe udogodnienie dla podatnika, gdyż rozliczając się kwartalnie, uzyskuje on dodatkowo miesiąc na odliczenie podatku naliczonego. Tak więc jeżeli faktura lub SAD zostaną dostarczone na początku kwartału, to czas przysługujący podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego wydłuża się z dotychczas stosowanego limitu dwumiesięcznego do trzech miesięcy. Wybór rozliczenia kwartalnego przez podatników importujących usługi daje możliwość rozliczenia podatku od towarów i usług za kwartał następujący po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu.
POWSTANIE OBOWIĄZKU PODATKOWEGO
Różnica między kasową metodą rozliczeniową, a,,czystym' rozliczeniem kwartalnym sprowadza się głównie do momentu powstania obowiązku podatkowego. Przy kasowej metodzie rozliczanej kwartalnie obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, jednak nie później niż 90 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Przy „czystym” rozliczeniu kwartalnym obowiązek podatkowy powstaje w tradycyjny sposób, tzn. co do zasady w momencie wydania towaru lub wykonania usługi.
Trzeba powiadomić urząd
Wybierając kwartalną formę rozliczenia podatku od towarów i usług, należy zwrócić uwagę na fakt, że rezygnacja z rozliczenia kwartalnego może nastąpić dopiero po upływie czterech kwartałów. W tym celu należy powiadomić w formie pisemnej właściwy urząd skarbowy o swoim zamiarze. Termin złożenia zawiadomienia, który należy zachować dla skuteczności rezygnacji, upływa w ostatnim dniu kwartału, za który jest składana ostatnia kwartalna deklaracja. Mały podatnik, który przekroczył ustawowy limit, czyli odpowiednio 800 000 lub 30 000 euro, traci automatycznie możliwość kontynuowania rozliczania podatku od towarów i usług w formie kwartalnej i powraca do systemu miesięcznego. Zasada ta ma również zastosowanie w odniesieniu do małych podatników, którzy nie wybrali metody kasowej.
Wojciech Maruchin
Autor jest doradcą podatkowym, działającym pod firmą Dr Wojciech Maruchin Kancelaria Doradztwa Podatkowego.