Podatnicy uzyskujący dochody z pracy za granicą powinni zapłacić zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 proc. uzyskanych dochodów.
O wysokości podatków płaconych przez Polaków pracujących za granicą decydują nie tylko przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale także postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisane między Polską a krajem, w którym zamierzamy pracować. Roczne rozliczenie podatku nie stanowi jedynego momentu, o którym należy pamiętać. W wielu przypadkach może się zdarzyć, że na osoby powracające z pracy za granicą czekają obowiązki podatkowe jeszcze w ciągu roku.
Zgodnie z art. 44 ust. 7 ustawy o PIT podatnicy, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czasowo przebywający za granicą, osiągający dochody ze źródeł położonych poza terytorium kraju, są obowiązani wpłacić zaliczkę na podatek w wysokości 19 proc. tych dochodów, do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócili do kraju. Przy obliczaniu zaliczki stosuje się postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a krajem, w którym uzyskano źródło dochodu.
PODATEK NIE ZAWSZE W KRAJU
Podatnik powinien ustalić, gdzie będzie podlegać obowiązkowi podatkowemu – w kraju czy za granicą. Kryterium rozstrzygającym jest miejsce zamieszkania. Jeżeli wyjazd za granicę jest traktowany jako krótkotrwały (w kraju pozostaje rodzina, majątek) i podatnik nie zmienia miejsca zamieszkania, przyjmuje się, że jest ono w Polsce. Oznacza to, że taka osoba rozlicza się ze wszystkich swoich dochodów w kraju. Jeśli jednak ktoś planuje dłuższy wyjazd, w związku z którym przenosi swój ośrodek interesów życiowych (siebie, rodzinę i majątek) za granicę, w związku z czym zmienia miejsce zamieszkania, to zmienia kraj, w którym będzie się rozliczał.
Metody opodatkowania
Umowy przewidują dwie metody unikania podwójnego opodatkowania: wyłączenia z progresją oraz odliczenia proporcjonalnego. Pierwsza z nich polega na uwzględnieniu dochodów z zagranicy tylko do ustalenia odpowiedniej stawki podatku, którą następnie zastosuje się do dochodów krajowych. Druga na obliczeniu podatku od wszystkich dochodów i odjęcia podatku zapłaconego za granicą proporcjonalnie do części dochodu z zagranicy.
To, czy po powrocie do kraju trzeba będzie złożyć deklarację PIT-53 i wpłacić zaliczki na podatek dochodowy, zależeć będzie od tego, czy osoba osiągnęła wcześniej jakikolwiek dochód w kraju (z wyjątkiem dochodów nierozliczanych w zeznaniu rocznym, np. odsetek od lokat) oraz od rodzaju metody unikania podwójnego opodatkowania.
PIT nie zawsze potrzebny
W przypadku pracy w kraju, z którym podpisana umowa przewiduje zwolnienie dochodów tam osiągniętych z podatku, oraz braku osiągnięcia dochodu w kraju od początku roku, po powrocie nie ma obowiązku złożenia deklaracji PIT-53 i wpłaty zaliczki na podatek. Jeżeli jednak przed powrotem z zagranicy podatnik osiągnie dochód opodatkowany w kraju (np. z pracy), trzeba złożyć deklarację i zapłacić ewentualne zaliczki na podatek (przykład 1).
PRZYKŁAD 1
Osoba pracowała na farmie w Irlandii od czerwca do lipca 2005 roku. Przed wyjazdem z Polski nie osiągnęła żadnego dochodu rozliczanego w zeznaniu rocznym. Ponieważ dochód uzyskany w Irlandii korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego w Polsce, po powrocie do kraju nie trzeba składać deklaracji PIT-53 i wpłacać zaliczki na podatek.
Inna jest sytuacja osoby pracującej w kraju, z którą podpisana umowa nie przewiduje zwolnienia dochodów tam osiągniętych z podatku. Bez względu na to, czy osoba osiągnęła od początku roku dochody podlegające opodatkowaniu w kraju, czy nie, musi złożyć deklarację PIT-53 i wpłacić ewentualne zaliczki na podatek (przykład 2).
PRZYKŁAD 2
Osoba pracowała w sklepie w Wielkiej Brytanii od marca do lipca 2005 roku. Przed wyjazdem z Polski nie osiągnęła żadnego dochodu rozliczanego w zeznaniu rocznym. Ponieważ dochód uzyskany w Wielkiej Brytanii nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego w Polsce, po powrocie do kraju trzeba złożyć deklarację PIT-53 i wpłacić zaliczkę na podatek.
W szczególnej sytuacji są osoby, które wyjechały do pracy w ciągu roku podatkowego, a wróciły w następnym. Nie mają one obowiązku składania deklaracji PIT-53 i wpłacania zaliczek w roku, w którym wyjechały, gdyż rozliczają je tylko w zeznaniu rocznym. Jednak w roku powrotu będą już podlegać omówionym zasadom. Oprócz tego, gdy powrót nastąpi po terminie rocznego rozliczenia za rok poprzedni, osoba taka ma obowiązek złożenia zeznania w terminie. Aby dochować terminu, może złożyć je w placówce konsularnej za granicą lub ustanowić w tym celu pełnomocnika w kraju (przykład 3).
PRZYKŁAD 3
Osoba pracowała w biurze w Wielkiej Brytanii od listopada 2005 roku do lipca 2006 roku. Ponieważ nie wróciła do kraju w trakcie 2005 roku, dochód za 2005 rok uzyskany w Wielkiej Brytanii rozliczy w zeznaniu rocznym, które powinna była złożyć do 2 maja 2006 roku. Po powrocie musi złożyć deklarację PIT-53 i wpłacić zaliczkę na podatek do 20 sierpnia 2006 roku.
Michał Wojas
Konsultant podatkowy w EOL Kancelaria Doradców Podatkowych Elżbieta Olechowska i Bartosz Olechowski w Szczecinie