Od 1 stycznia 2007 r. zacznie obowiązywać większość znowelizowanych przepisów. Niektóre z nich wejdą w życie później. Przedstawiamy najważniejsze z nich.
Wprowadzono zmiany w definicji miejsca zamieszkania na terytorium Polski. Będzie to miało wpływ na zakres obowiązku podatkowego.
Zgodnie z nowymi przepisami, za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę, która:
• posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych lub
• przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Ten drugi warunek ma kluczowe znaczenie dla dotychczasowych nierezydentów wykonujących pracę w Polsce. Zmiany w przepisach oznaczają, iż osoby takie przebywając w Polsce dłużej niż 183 dni w danym roku utracą prawo do preferencyjnego opodatkowania (np. z tytułu członkostwa w zarządzie, kontraktu menedżerskiego), jak również opodatkowaniu w Polsce będzie podlegać całość ich światowych dochodów, a nie wyłącznie tych uzyskanych ze źródeł polskich, jak to miało miejsce do tej pory.
Większą rolę odgrywać będą zatem stosowne bilateralne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Umowy te będą rozstrzygać w przypadkach konfliktów rezydencji podatkowej dwóch lub więcej państw oraz o prawie do opodatkowania poszczególnych rodzajów dochodów.
WAŻNE
Pracodawcy będę mogli zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wszystkie wydatki na ochronę zdrowia pracowników, a nie tylko świadczenia obowiązkowe wynikające z innych przepisów (głównie prawa pracy)
Nowe przepisy znoszą obowiązek składania deklaracji miesięcznych, np. PIT-4, PIT-53. Zaliczki na podatek pobierane będą według dotychczasowych zasad. Płatnik będzie jednak obowiązany do złożenia deklaracji rocznej do końca stycznia następnego roku.
Skala podatkowa później
Zmiany w PIT obejmują wprawdzie wprowadzenie zapowiadanych stawek 18 i 32 proc., ale dopiero od dochodów uzyskanych w 2009 roku. W 2007 obowiązywać będzie jednak większa kwota wolna od podatku oraz wyższe zryczałtowane koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy (np. 108,50 zł w przypadku jednego pracodawcy i posiadania miejsca zamieszkania w miejscowości wykonywania pracy).
Przychody z pracy za granicą
Nowelizacja przewiduje także zwolnienie przychodów ze stosunku pracy do wysokości 30 proc. diety należnej za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy. Przepis ten zastępuje stosowane do tej pory zwolnienie w wysokości równowartości trzydziestu diet. Zwolnienie nie będzie dotyczyć podróży służbowych.
Działalność gospodarcza
Zgodnie z nową definicją działalności gospodarczej, nie będzie nią taka działalność, w której odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat i wykonywanie ponosi zlecający oraz gdy jest ona wykonywana pod kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego, a wykonujący nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością. Powyższe warunki muszą być spełnione łącznie, aby dane czynności uznać jako nie wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Sprzedaż nieruchomości
Nowelizacja wprowadza nowe zasady opodatkowania sprzedaży mieszkań i domów mieszkalnych. Zysk ze sprzedaży takiej nieruchomości dokonanej przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie, podlegać będzie 19-procentowemu podatkowi. Od podstawy opodatkowania odliczyć będzie można poniesione koszty związane z budową i nakładami ponoszonymi na te nieruchomości. Niemniej podatku nie zapłacą podatnicy, którzy byli zameldowani na pobyt stały w sprzedawanym mieszkaniu lub domu przez co najmniej 12 miesięcy. Nieruchomości nabyte przed 1 stycznia 2007 r. podlegają dotychczasowym zasadom opodatkowania ich zbycia. Oznacza to, iż opodatkowaniu według stawki 10 proc. podlega przychód ze sprzedaży nieruchomości zbytej w ciągu 5 lat od jej nabycia. Przychód ten nie podlega opodatkowaniu, jeśli zostanie on przeznaczony na zakup innej nieruchomości mieszkalnej w ciągu 2 lat od zbycia nieruchomości.
Rozliczenie małżeńskie
Nowelizacja wskazuje wyraźnie, iż warunkiem dla małżeńskiego rozliczenia podatkowego, jest istnienie wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami trwającej cały rok podatkowy.
Likwidacja ulg
Zgodnie z nowymi przepisami, nadal można będzie korzystać z odliczeń z tytułu darowizn na działalność pożytku publicznego oraz na cele kultu religijnego z zastrzeżeniem, iż od przyszłego roku przekazanie 1 proc. podatku należnego będzie dokonywał Urząd Skarbowy, zgodnie ze wskazaniem podatnika.
Od 2007 roku znika ulga z tytułu spłaty odsetek od określonych kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe (tzw. ulga odsetkowa). Osoby, które uzyskają kredyt mieszkaniowy uprawniający do korzystania z ulgi do końca tego roku, zachowają jednak możliwość dokonywania odliczeń odsetek od tego kredytu maksymalnie do 2027 roku, czyli jeszcze przez 20 lat.
Nowe odliczenia na dzieci
Nowelizacja wprowadza także ulgę dla osób wychowujących dzieci. Osoby takie będą mogły pomniejszyć podatek o 120 zł na każde dziecko (m.in. na małoletnie albo uczące się, w tym studiujące, jeśli nie ukończyło 25. roku życia). Odliczenie przysługuje wspólnie obojgu rodzicom.
Płatnicy PIT nie będą też zobligowani do poboru zaliczek od dochodów wypłacanych pracownikom za pracę za granicą, które są lub będą opodatkowane poza terytorium Polski. Pobór będzie mógł być kontynuowany na wniosek podatników.
Znowelizowana ustawa wyraźnie określa, iż podatnicy posiadający status nierezydenta podatkowego w Polsce i uzyskujący dochody z działalności wykonywanej osobiście (np. członkowie zarządu) bez pośrednictwa płatników, są zobowiązani do wpłaty zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 20 proc. przychodu do 20. każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.
Michał Grzybowski
menedżer w Zespole Human Capital, Ernst & Young