Jak tłumaczy Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych nie zależy od przedmiotu działalności i sposobu opodatkowania, a od formy prawnej jednostki lub wielkości osiąganych przychodów. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800 tys. euro. Zasada ta dotyczy także osób fizycznych prowadzących działalność rolniczą, w tym prowadzących działy specjalne produkcji rolnej.
Jak wskazano w interpelacji problem z ustaleniem przychodów netto mogą mieć jednak osoby prowadzące działy specjalne produkcji rolnej, które nie prowadzą ksiąg, a dochód ustalają według norm szacunkowych, oraz współpracujący z nimi rolnicy i przedsiębiorcy. W sumie jest to kilkadziesiąt tysięcy osób. Minister finansów wskazuje, że mogą oni ustalić dochód na podstawie faktur. W świetle art. 116 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów (VAT RR). Oryginał zostaje u dostawcy. Faktura taka zawiera elementy dotyczące przedmiotów i podmiotów transakcji, datę nabycia oraz wartość nabytych produktów rolnych, zarówno bez kwoty, jak i z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku.
Marcin Musiał