Przepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) wydają się nie dawać żadnego wyboru podatnikom - dokonanie sprzedaży dla innego przedsiębiorcy oznacza konieczność wystawienia odpowiedniego dokumentu. Takie rygorystyczne podejście spowodowałoby jednak znaczne utrudnienia przy usługach masowych - konieczność pilnowania właściwej numeracji i zebrania danych nabywcy oznacza wydłużenie czasu potrzebnego na sfinalizowanie transakcji.
Ustawowe upoważnienie
Dlatego dzięki ustawowemu upoważnieniu zawartemu w art. 106 ust. 8 ustawy, minister finansów w paragrafie 20 rozporządzenia z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - zamieścił katalog dokumentów, które mimo niespełnienia wszystkich wymogów zawartych w art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług mogą być uznane za faktury.
Katalog ten zawiera pięć grup dokumentów - wyjaśnili GP eksperci z kancelarii BSO - Prawo & Podatki - Bramorski Szermach Okorowska we Wrocławiu.
Pierwsza to bilety jednorazowe wydawane przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami, jeśli zawierają nazwę i numer NIP podatnika, numer i datę biletu, odległość taryfową nie mniejszą niż 50 km, kwotę należności wraz z podatkiem oraz kwotę podatku.
Usługi radiokomunikacji
Druga grupa to dowody zapłaty za usługi radiokomunikacji przywoławczej, jeżeli zawierają nazwy i numery NIP sprzedawcy i nabywcy, kwotę należności wraz z podatkiem oraz kwotę podatku.
Trzecia grupa to dokumenty dotyczące usług bankowych i ubezpieczeniowych zwolnionych od podatku, jeżeli zawierają co najmniej określenie usługodawcy i odbiorcy, numer kolejny i datę wystawienia, nazwę usług oraz kwotę, której dotyczy dokument.
Zapłata za przejazdy
Kolejna grupa dokumentów, które mogą być uznane za faktury, to dowody zapłaty za przejazdy autostradami płatnymi, jeśli zawierają nazwę i numer NIP sprzedawcy, numer kolejny i datę wystawienia, numer autostrady, za przejazd którą pobierana jest opłata, kwotę należności wraz z podatkiem oraz kwotę podatku.
Ostatnią piątą grupę stanowią rachunki, których wystawianie przewidują przepisy Ordynacji podatkowej w art. 87-90, jeśli podatnik nie jest obowiązany do wystawiania faktur, a kontrahent zażądał wystawienia takiego rachunku.
OPINIA (Krzysztof Bramorski, radca prawny)
Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 106 ust. 1 i 2 nakłada na podatników obowiązek wystawiania faktury. Dokument ten stwierdzać ma w szczególności dokonanie sprzedaży (ewentualnie inną dostawę towarów lub świadczenie usług), datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Obowiązek ten w przypadku transakcji z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej powstaje tylko wtedy, jeśli kontrahent zgłosi żądanie wystawienia faktury. Wskazane wymagane dane to tylko minimalny zakres, który powinien znaleźć się na fakturze.
Krzysztof Tomaszewski