Powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości może wiązać się z nabyciem nieruchomości i zaistnieniem budowli. Zgodnie z art. 6 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.) obowiązek ten powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Chodzi o nabycie nieruchomości na własność lub nabycie prawa użytkowania wieczystego. Dla nieruchomości lub obiektów budowlanych będących własnością skarbu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego wzięcie ich w najem czy dzierżawę także rodzi taki obowiązek.
Jeżeli okolicznością, od której zależy obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub jego części, obowiązek powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części przed ich ostatecznym wykończeniem.
Oddając do użytku budynek np. w marcu, obowiązek podatkowy powstanie od 1 stycznia następnego roku. Jednak sprzedaż budynku np. we wrześniu rodzi powstanie obowiązku podatkowego u nowych właścicieli 1 października.
Inaczej będzie, gdy sprzedaż dotyczy tylko niewyodrębnionego prawnie lokalu, w którym odrębna własność zostanie ustanowiona w późniejszym terminie. Jak tłumaczy minister finansów w piśmie nr LK-833/IP/05/499, nabycie takie nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości. W momencie zawierania umowy lokal jest bowiem częścią składową nieruchomości. Obowiązek podatkowy będzie ciążył na dotychczasowym właścicielu budynku. Zgodnie z art. 6 ust. 1 obowiązek będzie ciążył na nowym właścicielu od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym, w którym złożono wniosek o wpis do księgi wieczystej.
Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.
Marcin Musiał