Rozwód nie zwalnia byłego małżonka z odpowiedzialności za długi podatkowe współmałżonka, jednak w znacznych stopniu odpowiedzialność tę ogranicza. Zostaje ona zawężona do zaległości podatkowych z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie trwania wspólności majątkowej, czyli od momentu zawarcia małżeństwa do uprawomocnienia się wyroku rozwodowego (przy założeniu, że w trakcie małżeństwa małżonkowie nie ustanowili rozdzielności majątkowej).
- Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej - potwierdza Przemysław Polkowski, doradca podatkowy z Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy.
Ekspert dodaje, że nie należy się jednak obawiać, że urząd zaskoczy nas wszczęciem postępowania egzekucyjnego bez ostrzeżenia.
- Ewentualna egzekucja majątkowa musi zostać poprzedzona doręczoną decyzją o odpowiedzialności osoby trzeciej za zaległości podatkowe podatnika - mówi ekspert.
Istotne jest także to, że odpowiedzialność byłego małżonka jest subsydiarna (pomocnicza).
- Przejawia się ona przede wszystkim w tym, że egzekucja z majątku może być wszczęta dopiero wtedy, gdy urząd nie zdołał wyegzekwować zaległości od byłego małżonka - wyjaśnia Przemysław Polkowski.
Zwraca uwagę, że otrzymując decyzję o odpowiedzialności podatkowej należy przede wszystkim sprawdzić, czy wcześniejsza decyzja określająca, skierowana do podatnika, jest ostateczna. Zgodnie bowiem z art. 201 par. 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.) organ podatkowy zawiesza postępowanie w sprawie dotyczącej odpowiedzialności osoby trzeciej do dnia, w którym decyzja, m.in. określająca zobowiązanie podatnika, stanie się ostateczna.
Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka ogranicza się do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym. Nie obejmuje ona należności, których były małżonek nie pobrał jako płatnik lub inkasent. To samo dotyczy odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego.
Oznacza to, że organ podatkowy nie będzie mógł domagać się zapłaty tych należności od rozwiedzionego małżonka podatnika. Zasady te mają odpowiednie zastosowanie w przypadku unieważnienia małżeństwa oraz separacji.
Magdalena Majkowska