Nową instytucję prawną - upoważnionego podmiotu gospodarczego - Komisja Europejska wprowadziła do Wspólnotowego Kodeksu Celnego rozporządzeniem (WE) 648/2005 z 13 kwietnia 2005 r.
- Wprowadzenie statusu ma ułatwić międzynarodowy obrót towarowy przy jednoczesnym zapewnieniu jego bezpieczeństwa na wszystkich szczeblach łańcucha dostaw - mówi Roman Rosiak z PricewaterhouseCoopers.
Firmy, które uzyskają status upoważnionego podmiotu gospodarczego, będą rzadziej niż obecnie kontrolowane przez organy celne. O ten przywilej od 1 stycznia 2008 r. będą mogły ubiegać się te przedsiębiorstwa, które złożą wniosek o przyznanie statusu do dyrektora izby celnej. Żeby ubiegać się o ten status, trzeba spełnić liczne wymogi: przedsiębiorca nie może popełnić przestępstw związanych z działalnością gospodarczą, nie może być w upadłości, jego system księgowy powinien być zgodny z zasadami rachunkowości, musi płacić podatki, składki ZUS, wywiązywać się ze zobowiązań finansowych wobec kontrahentów, wdrożyć procedurę zabezpieczającą przed włamaniem i kradzieżą towarów, a ponadto organy celne muszą mieć pełny dostęp do informacji o firmie. Ten ostatni warunek budzi wśród przedsiębiorców najwięcej obaw. Nie chcą oni zaakceptować sytuacji, w której musieliby przekazywać informacje o swoich kontrahentach, zamówieniach i wynagrodzeniach pracowników.
Czy przedsiębiorcy będą zainteresowani uzyskaniem statusu upoważnionego podmiotu gospodarczego? Biorąc pod uwagę liczne procedury, które trzeba wdrożyć w firmie, można się spodziewać, że nie będzie ich wielu, tym bardziej że koszty związane z uzyskaniem statusu musi pokryć przedsiębiorca. Z tego powodu, zdaniem prof. Wiesława Czyżowicza ze Szkoły Głównej Handlowej, małe i średnie przedsiębiorstwa nie będą zainteresowane uzyskaniem statusu upoważnionego podmiotu gospodarczego.
Na razie minister finansów nie przygotował odpowiednich zmian w prawie celnym, dotyczących właściwości dyrektorów izb celnych w sprawach przyjmowania wniosków, prowadzenia postępowania i wydawania świadectw upoważnionego podmiotu gospodarczego. Nie ma także rozporządzenia w sprawie właściwości miejscowej organów celnych ze względu na siedzibę wnioskodawcy.
PaweŁ Jakubczak