Wydatki na kształcenie podatnika związane z uzyskaniem nowych uprawnień, które w przyszłości pozwolą na rozszerzenie działalności gospodarczej, mogą stanowić koszty uzyskania przychodu z tej działalności tylko wtedy, gdy zostanie wykazany związek przyczynowo-skutkowy między tymi wydatkami a uzyskanym przychodem.
Indywidualna ocena
- Dokonując weryfikacji poniesionych wydatków przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, podatnik dokonuje indywidualnej oceny poniesionego wydatku pod kątem istnienia związku takiego kosztu z przychodami - wyjaśnia Renata Mikulewicz, radca prawny, dział szkoleń BSO Prawo & Podatki - Bramorski Szermach Okorowska we Wrocławiu.
Jak podkreśla, konstrukcja pojęcia kosztów uzyskania przychodów oparta jest na swoistej klauzuli generalnej, zgodnie z którą podatnik ma możliwość odliczenia do celów podatkowych wszelkich poniesionych kosztów, pod warunkiem że wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością, a poniesienie tych kosztów ma lub może mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm., dalej ustawa o PIT) nie zawiera jednoznacznej definicji kosztów uzyskania przychodu. Podstawowe znaczenie w ich ustaleniu ma natomiast art. 22 i 23 ustawy o PIT, a także utrwalone orzecznictwo podatkowe. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Generalnie należy przyjąć, że kosztami są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których bezpośrednim celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.
Osiągnięcie przychodu
- Aby poniesiony wydatek uznać można było za koszt uzyskania przychodu, musi istnieć między jego poniesieniem a przychodem związek przyczynowo-skutkowy. Celem kosztu powinno być osiągnięcie przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodu - mówi Renata Mikulewicz.
Dodaje, że wydatek nie może znajdować się na liście zawartej w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT i musi zostać poniesiony oraz odpowiednio udokumentowany, stosownie do postanowień zawartych w rozporządzeniu ministra finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).
- W praktyce stosowania prawa podatkowego akceptowany jest pogląd, że podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mogą zaliczyć bezpośrednio w ciężar kosztów podatkowych wydatki na dokształcanie i doskonalenie zawodowe - wyjaśnia Renata Mikulewicz.
Do wydatków uzasadnionych racjonalnie i gospodarczo, których poniesienie może przyczynić się do powstania lub zwiększenia przychodów ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza, uznać należy wydatki na kształcenie, które pozwolą podatnikowi nabyć umiejętności i wiedzę niezbędną w prowadzeniu działalności. Wskazać jednak należy, że to na podatniku jako na tym, który osiąga z działalności gospodarczej przychody, w związku z poniesieniem określonych wydatków, spoczywa ciężar wykazania związku przyczynowego pomiędzy ponoszonymi wydatkami a osiąganym przychodem z tej działalności. Koniecznym warunkiem takiej kwalifikacji omawianych kosztów jest jednak stwierdzenie, że są one faktycznie ponoszone w celu osiągnięcia bądź zwiększenia przychodu lub zachowania źródła przychodów.
Krzysztof Tomaszewski