Przedsiębiorcy, decydując się na zmianę formy prawnej prowadzonej działalności, powinni przeanalizować, z jakimi skutkami podatkowymi należy się liczyć.
- Przekształcenie spółek powoduje przeniesienie majątku spółki przekształcanej, działającej w określonej formie prawnej, na spółkę przekształconą, która dalszą działalność będzie prowadzić jako spółka handlowa innego typu - tłumaczy Łukasz Adamczyk, doradca podatkowy z Grupy Gumułka - Kancelaria Prawa Finansowego w Katowicach.
Osobowa spółka handlowa zawiązana w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej wstępuje w prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki. Jak wyjaśnia Łukasz Adamczyk, całość kapitałów należących do przekształcanej spółki kapitałowej, z chwilą przekształcenia, staje się majątkiem spółki przekształconej. Zdaniem eksperta, możliwe jest więc przyjęcie, że środki zgromadzone w kapitale zapasowym spółki kapitałowej stają się częścią majątku spółki osobowej, a nie poszczególnych wspólników.
WAŻNE!
Organy podatkowe twierdzą, że po przekształceniu spółki kapitałowej w osobową niepodzielone zyski spółki powinny być opodatkowane. Innego zdania są jednak eksperci podatkowi.
Organy się mylą
Przychodami osoby fizycznej są pieniądze i wartości pieniężne otrzymane lub postawione do dyspozycji tej osoby. Niektóre organy podatkowe twierdzą jednak, że w momencie przekształcenia spółki kapitałowej w osobową niepodzielone zyski spółki kapitałowej zgromadzone na jej kapitale zapasowym są stawiane do dyspozycji wspólników i dlatego powinny podlegać opodatkowaniu u wspólników jako przychód z udziału w zyskach osób prawnych.
- Trudno się z tym zgodzić - mówi Paweł Sylwestrzak, ekspert podatkowy w kancelarii Salans.
Jego zdaniem w trakcie przekształcenia spółki kapitałowej w osobową wspólnicy przekształcanej spółki nie otrzymują ani nie uzyskują prawa do dysponowania środkami zgromadzonymi w kapitale zapasowym spółki kapitałowej.
Podobne stanowisko prezentuje również dr Tomasz Nowak z Kancelarii Grynhoff, Woźny i Wspólnicy. Jego zdaniem niepodzielony zysk spółki kapitałowej nie stanowi dla jej wspólnika dochodu podatkowego w momencie przekształcenia tej spółki w spółkę osobową. Zgodnie z art. 24 ust. 5 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) dochodem z udziału w zyskach osoby prawnej jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału.
- W związku z przekształceniem spółki kapitałowej w spółkę osobową wspólnik nie otrzymuje żadnego przysporzenia majątkowego - dodaje dr Tomasz Nowak.
Jak zaznacza Paweł Sylwestrzak, przekształcenie nie prowadzi do rozdystrybuowania składników majątkowych pomiędzy wspólników. Dzieje się tak, ponieważ środki te, wraz z resztą majątku spółki kapitałowej, stają się z dniem przekształcenia majątkiem spółki osobowej, która stanowi podmiot praw i obowiązków odrębny od samych wspólników.
Zdaniem Tomasza Nowaka, wspólnik spółki przekształcanej nie staje się właścicielem żadnego składnika majątkowego tej spółki, w tym niepodzielonego wcześniej zysku, i nie powstaje u niego obowiązek podatkowy w podatku dochodowym. Dlatego przekazanie środków zgromadzonych w kapitale zapasowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, np. do spółki jawnej, dokonane w wyniku przekształcenia, nie mieści się w katalogu źródeł przychodów. Potwierdza to Łukasz Adamczyk.
- Dopóki środki zgromadzone w kapitale zapasowym nie zostaną wykorzystane na podstawie decyzji wspólników, nie można mówić o powstaniu u wspólników przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych - mówi nasz rozmówca.
Gdy wspólnik odchodzi
Pewne problemy interpretacyjne wywołuje również kwestia wypłaty w związku z wystąpieniem ze spółki wspólnika, który nie chce brać udziału w przekształconej spółce. Jak przypomina Szymon Dalc z Kancelarii Dalc i Ochocki Doradcy, wspólnikowi, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej, przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej, zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia.
- Właśnie z powodu odniesienia wartości roszczenia występującego wspólnika do wartości jego udziałów nie budzi wątpliwości fakt, iż uzyskany w ten sposób przychód należy uznać za przychody z kapitałów pieniężnych - mówi Szymon Dalc.
Dodaje, że stanowią je inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną.
SŁOWNIK
Spółka osobowa - spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna.
Spółka kapitałowa - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna.
EDYTA WERESZCZYŃSKA