Sankcja VAT polega na ustaleniu dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30 proc. kwoty zaniżenia tego zobowiązania. Podatnik zostanie ukarany sankcją w razie stwierdzenia, że w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe zapłaci też podatnik w razie stwierdzenia, że w złożonej deklaracji wykazał kwotę zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej. Dotyczy to także różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, czyli różnicy do rozliczenia za następne okresy lub do zwrotu na rachunek bankowy.
Podatnik może jednak ustrzec się sankcji i to nawet wtedy, gdy popełnił błąd. Dodatkowych 30 proc. nie będzie musiał płacić, jeżeli przed dniem wszczęcia kontroli przez naczelnika urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej dokonał odpowiedniej zmiany deklaracji podatkowej. Warunkiem niezbędnym do uniknięcia sankcji w tym przypadku jest jednak wpłacenie do urzędu skarbowego kwoty wynikającej ze zmiany deklaracji podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Organ podatkowy nie zastosuje też sankcji w zakresie ustalania dodatkowego zobowiązania, w przypadku gdy zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie kwoty różnicy podatku lub kwoty zwrotu podatku naliczonego wiąże się z nieujęciem podatku należnego w rozliczeniu za dany okres z tytułu dostawy lub świadczenia usługi, od której podatek należny został ujęty w poprzednich okresach rozliczeniowych.
Jak wyjaśnia Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy z Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, podatnicy często zastanawiają się nad tym, czy warto skarżyć sankcję. Zdaniem naszego rozmówcy warto to robić, i to w każdym przypadku.
- Na pewno wtedy, gdy podatnik nie zgadza się z rozstrzygnięciem merytorycznym dokonanym przez organ - dodaje.
Ekspert zwraca jednak uwagę, że odwołanie się wyłącznie od zarzutów merytorycznych (niektóre organy wydają odrębne decyzje w sprawie sankcji) i brak zaskarżenia sankcji może w efekcie doprowadzić do uprawomocnienia się tej części decyzji. Późniejsze pozytywne rozstrzygnięcie sprawy merytorycznej nie będzie wiązać się z automatycznym uchyleniem sankcji. Może skończyć się na konieczności wszczynania dodatkowego postępowania.
ALEKSANDRA TARKA