Od 1 lipca odpowiedziami na pytania podatników zajmuje się minister finansów za pośrednictwem czterech izb skarbowych: bydgoskiej, poznańskiej, katowickiej i warszawskiej. Do tej pory wydawaniem interpretacji zajmowały się wszystkie urzędy skarbowe.
Mimo że dotychczasowa instytucja działała sprawnie, organy podatkowe przy wydawaniu interpretacji podatkowych nie zawsze sobie radziły. Miały problemy z zachowaniem ustawowego terminu przy doręczaniu odpowiedzi podatnikom. Dodatkowo izby skarbowe zmieniały każde postanowienie urzędu przy najmniejszej nowelizacji prawa, nawet technicznej polegającej np. na modyfikacji numeracji interpretowanego przepisu.
Doręczone po terminie
Na potknięcia fiskusa zwracały uwagę w swoich orzeczeniach sądy administracyjne. Orzecznictwo dotyczące interpretacji skupia się na dwóch wątpliwościach. Jedną z nich jest rozstrzyganie przez sądy, kiedy jest zachowany ustawowy termin na wydanie interpretacji. Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z 20 marca 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 1684/06) wskazał, że termin na wydanie interpretacji podatkowej może być uznany za zachowany tylko wtedy, gdy przed jego upływem postanowienie zostanie skutecznie doręczone wnioskodawcy. Organy podatkowe nie zgadzają się z takim stanowiskiem i składają skargi kasacyjne do NSA.
- Sądy wojewódzkie uznają, że za rozstrzygającą w kwestii wydania interpretacji należy uznać nie datę wydania, a datę doręczenia interpretacji podatnikowi, co następuje najczęściej kilka lub nawet kilkanaście dni później. Przy istniejącej do niedawna praktyce wydawania przez urzędy interpretacji w ostatnich dniach terminu, w stosunku do dużej liczby spraw, za wiążące, na skutek niedoręczenia interpretacji w terminie, należałoby uznać stanowisko podatnika, nawet jeżeli doręczona po terminie interpretacja rozstrzyga sprawę inaczej - tłumaczył Mariusz Marecki, dyrektor w PricewaterhouseCoopers.
Milcząca interpretacja
Trudno dziwić się reakcjom izb skarbowych na takie orzeczenia wojewódzkich sądów administracyjnych. Jeśli uznać, że terminem wydania interpretacji jest data jej doręczenia, a nie data widniejąca na odpowiedzi, w wielu przypadkach dojdzie do obowiązywania tzw. milczącej interpretacji, czyli stanowiska podatnika zawartego we wniosku o interpretację.
Tomasz Rolewicz, starszy konsultant w PricewaterhouseCoopers wyjaśnił, że podatnicy, którzy uzyskali niekorzystne interpretacje w swoich sprawach, powinni sprawdzić datę otrzymania wniosku przez urząd skarbowy oraz datę doręczenia im postanowienia.
- Jeżeli termin trzymiesięczny nie został zachowany, podatnik może żądać uchylenia decyzji przez organ odwoławczy ze względu na rażące naruszenie prawa i respektowania własnego stanowiska w sprawie - dodał Tomasz Rolewicz.
Nadgorliwe izby
Druga grupa problemów, którą dotychczas zajmowały się sądy administracyjne, dotyczyła rozstrzygnięcia kwestii, czy każda nowelizacja prawa skutkuje zmianą (uchyleniem) z urzędu interpretacji. Według WSA w Warszawie jedynie taka zmiana prawa, która powoduje, że postanowienie w sprawie udzielania interpretacji jest rażąco niezgodne z prawem, jest przesłanką uchylenia (zmiany) takiego postanowienia - wyrok WSA w Warszawie z 13 kwietnia 2007 r.; sygn. akt III SA/Wa 4177/06.
Zaprezentowane stanowisko sądu dalekie jednak było od praktyki stosowanej do tej pory przez izby skarbowe.
Jak wynika z informacji Mirosławy Przewoźnik-Kurzycy, radcy prawnego, menedżera w PricewaterhouseCoopers, przepisy Ordynacji podatkowej (obowiązujące do końca czerwca 2007 roku) przewidywały możliwość uchylenia bądź zmiany postanowienia o interpretacji przez organ wyższego stopnia z urzędu w sytuacji, gdy taka interpretacja rażąco narusza prawo. Rażące naruszenie prawa może wynikać m.in. z faktu, że interpretowane przepisy zostały zmienione już po wydaniu interpretacji.
- Organy podatkowe często jednak inaczej stosowały ten przepis, uznając, że wystarczy jakakolwiek zmiana przepisu, aby uchylić wcześniejszą interpretację. Bez znaczenia był fakt, czy zmiana przepisu, o którego wyjaśnienie podatnik wnosił, powodowała niezgodność udzielonej interpretacji z nowym brzmieniem przepisu - powiedziała Mirosława Przewoźnik-Kurzyca.
Dodała też, że WSA w Warszawie orzekł, że takie podejście jest nieprawidłowe. Dyrektor izby skarbowej powinien badać przed wydaniem decyzji uchylającej postanowienie, czy zmiana przepisów doprowadziła do niezgodności interpretacji z prawem. Jeżeli taka niezgodność nie występuje z uwagi np. na kosmetyczną zmianę przepisów, to nie ma podstaw do uchylenia interpretacji z urzędu.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Interpretacje podatkowe w liczbach
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Od 1 lipca wydawaniem interpretacji zajmuje się minister finansów Zyta Gilowska za pośrednictwem czterech izb skarbowych
Ewa Matyszewska
OPINIE EKSPERTÓW Z PRICEWATERHOUSECOOPERS
Mariusz Marecki
dyrektor
Ostatnia seria orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie kwestionuje stanowisko organów podatkowych, które uznają, że trzymiesięczny termin na wydanie postanowienia w sprawie interpretacji jest zachowany, jeżeli tylko data jej wydania oznaczona w postanowieniu mieści się w tym terminie. Orzeczenia w tych sprawach nie były jeszcze przedmiotem rozpatrywania przez Naczelny Sąd Administracyjny, choć prawdopodobnie zostaną one zaskarżone przez organy podatkowe.
Tomasz Rolewicz
straszy konsultant
Podatnik, który będzie miał podstawy, aby żądać uchylania wydanej interpretacji, ale doręczonej mu po trzymiesięcznym terminie, może to uczynić albo w ramach postępowania zażaleniowego, albo domagać się takiego działania przez organ z urzędu. Należy jednak liczyć się z tym, że organy odwoławcze będą wstrzymywać się z rozstrzygnięciem w tych sprawach do czasu rozpatrzenia tej kwestii przez NSA. W przypadku ostatecznej wygranej, stanowisko podatnika należałoby uznać za wiążące.
Mirosława Przewoźnik-Kurzyca
radca prawny, menedżer
Wyrok WSA wskazujący na konieczność zbadania przez organ podatkowy, czy zmiana przepisów prowadzi do niezgodności z prawem, oznacza, że nie powinno być automatyzmu w działaniach izb skarbowych związanych z badaniem wydanych interpretacji. W tej konkretnej sprawie, w której zapadł wyrok, dla podatnika wiążąca będzie zatem nadal pierwotna wydana dla niego interpretacja. Na tezę takiego wyroku może także się powołać podatnik, wnosząc odwołanie od decyzji izby uchylającej z urzędu interpretację z uwagi na zmianę przepisów.