Odliczenie 100% VAT od samochodów - jak jest teraz
Samochody wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej
W aktualnym stanie prawnym podatnikom VAT przysługuje prawo do odliczenia 100% podatku naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na pojazdy samochodowe wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, dla których podatnicy są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, jeżeli złożą naczelnikowi urzędu skarbowego – zgodnie z art. 86a ust. 12 ustawy o VAT – informację o tych pojazdach w terminie 7 dni od dnia, w którym zostanie poniesiony pierwszy wydatek związany z tym pojazdem.
Informacja ta (wraz z opcją jej aktualizacji) jest składana na formularzu VAT-26: Informacja o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej, którego wzór został określony w wydanym, na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 86a ust. 15 ustawy o VAT, rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 21 marca 2014 r. w sprawie wzoru informacji o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 371).
Ważne!
W przypadku niezłożenia przez podatnika w terminie informacji VAT-26 uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia (art. 86a ust. 13 ustawy o VAT).
W przypadku zmiany wykorzystywania pojazdu samochodowego podatnik jest obowiązany do aktualizacji informacji, o której mowa w art. 86a ust. 12 ustawy o VAT, najpóźniej przed dniem, w którym dokonuje tej zmiany (art. 86a ust. 14 ustawy o VAT). Aktualizację informacji składa się w przypadku zmiany wykorzystania pojazdu samochodowego (z wykorzystania wyłącznie do działalności gospodarczej na wykorzystanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza) najpóźniej przed dniem, w którym podatnik dokonuje tej zmiany.
Samochody konstrukcyjnie nieprzydatne do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą
Drugą kategorią pojazdów wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej, która wiąże się z odmienną procedurą umożliwiającą skorzystanie z prawa do odliczenia 100% podatku naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na te pojazdy, są pojazdy samochodowe, których konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.
Kategorie pojazdów uznawanych za spełniające to kryterium zostały wymienione w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT. Katalog ten może zostać rozszerzony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia. Ustawa o VAT przewiduje jednak w tej sytuacji dodatkowy warunek, polegający na stwierdzeniu spełnienia wymagań przez pojazdy wymienione w art. 86a ust. 9 pkt 1 i 2 ustawy o VAT na podstawie badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań.
W niektórych sytuacjach przeprowadzenie badania, a następnie oczekiwanie na wydanie odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym może stanowić proces trwający nawet kilka tygodni. W efekcie, w sytuacji gdyby po upływie tego czasu okazało się, że warunek nie zostaje spełniony, podatnik dokonujący nabycia nie ma już możliwości terminowego złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego informacji, która wraz z prowadzoną ewidencją umożliwia skorzystanie z prawa do odliczenia 100% podatku naliczonego w pierwszym z opisanych powyżej trybów. Proponowana zmiana art. 86a ust. 12 ustawy o VAT przewiduje wydłużenie terminu obowiązku składania VAT-26 do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonane zostanie pierwsze nabycie związane z samochodem dające 100% prawo do odliczenia.
Odliczenie 100% VAT od samochodów - dłuższy termin na złożenie i nowy wzór informacji VAT-26
Omawiany projekt nowelizacji zakłada ustalenie ust. 12 w art. 86a ustawy o VAT w następującym brzmieniu:
„12. Podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć do urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami, nie później niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, na podstawie art. 109 ust. 3b albo ust. 3c.”
Ważne!
Jak czytamy w uzasadnieniu omawianego projektu, ww. zmiana w art. 86a ust. 12 ustawy o VAT oznacza, że podatnik, który w konkretnym dniu okresu rozliczeniowego poniósł pierwszy wydatek związany z pojazdem samochodowym wykorzystywanym wyłącznie do jego działalności gospodarczej, nie będzie już obowiązany do złożenia do urzędu skarbowego VAT-26 w terminie 7 dni od dnia, w którym zostanie poniesiony pierwszy wydatek związany z tym pojazdem, lecz będzie obowiązany złożyć informację VAT-26 w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniesie pierwszy wydatek związany z tym pojazdem. Informacja ma być złożona nie później niż w terminie złożenia ewidencji JPK_V7/V7-K za dany miesiąc, również w odniesieniu do podatników rozliczających się kwartalnie.
Zatem termin złożenia VAT-26 i de facto wykazania przez podatnika poniesienia pierwszego wydatku związanego z tym pojazdem zostanie w efekcie przesunięty. Zdaniem autorów projektu (tj. resortu finansów) zapewni to wywiązanie się przez podatnika z obowiązku złożenia VAT-26 dla uzyskania 100% prawa do odliczenia.
Wyżej wskazana zmiana art. 86a w ust. 12 ustawy o VAT, która z założenia ma wydłużyć termin do wykazania przez podatnika pierwszego wydatku związanego z pojazdem wykorzystywanym wyłącznie do działalności gospodarczej, nie powoduje konieczności wprowadzania zmian do art. 86a ust. 13 i 14 ustawy o VAT. Zachowane zostanie zatem obecne brzmienie art. 86a ust. 13, zgodnie z którym w przypadku niezłożenia w terminie informacji VAT-26, uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia.
Ministerstwo Finansów podkreśla też, że nie zmieni się również art. 86a ust. 14 ustawy o VAT, i nadal (w przypadku zmiany wykorzystywania pojazdu samochodowego) podatnik będzie obowiązany do aktualizacji informacji VAT-26 najpóźniej przed dniem, w którym dokonuje tej zmiany.
Będzie nowy wzór VAT-26
Ministerstwo Finansów wskazuje też, że wprowadzenie proponowanej zmiany w art. 86 ust. 12 ustawy o VAT wiąże się z koniecznością wprowadzenia odpowiedniej aktualizacji wzoru formularza VAT-26.
Termin wejścia w życie zmian
Przepis ten ma wejść w życie co do zasady 1 października 2021 r. razem z większością przepisów omawianej nowelizacji. Jednak zgodnie z przepisem przejściowym (art. 5 nowelizacji) przepis art. 86a ust. 12 ustawy o VAT w brzmieniu nadanym omawianą nowelizacją, ma być stosowany w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi wykorzystywanymi wyłącznie do działalności gospodarczej, poniesionych po dniu 31 grudnia 2021 r.
Źródło: Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo bankowe (druk sejmowy nr 1236) - przebieg procedury legislacyjnej w Sejmie.