Skutki podatku bankowego: ogranicza efektywność polityki pieniężnej, nie wspiera reformy wskaźników
"Skłonność do utrzymywania przez płatników podatku bankowego rachunków bieżących w NBP na obniżonym poziomie w ostatnim dniu miesiąca implikuje 'bardziej stromą ścieżkę' w okresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Jest tak, ponieważ niższy poziom rachunków bieżących na koniec miesiąca musi być skompensowany ich wyższym poziomem w pozostałym okresie utrzymywania rezerwy (co jest z kolei konsekwencją tego, że banki muszą utrzymywać określony poziom rezerwy w ujęciu średnim, niekoniecznie każdego dnia). Może to sprawić, że skuteczna implementacja polityki pieniężnej będzie bardziej wymagająca (wyższe poziomy rachunków bieżących początkowo skutkują niższymi stopami procentowymi, a niższe poziomy w późniejszym okresie oznaczają wyższą podatność na szoki płatnicze, w przypadku negatywnych wydarzeń skutkujących wyższymi stopami)" - napisano.
Kolejnym skutkiem wprowadzenia podatku bankowego jest, według opracowania, trudność ustalenia, czy cel operacyjny polityki pieniężnej, tzn. utrzymywanie stawki POLONIA blisko poziomu stopy referencyjnej, jest spełniony ostatniego dnia miesiąca.
"Wolumeny transakcji O/N na rynku pieniężnym są wówczas obniżone, a oprocentowania transakcji zaburzone" - dodano.
Ten sam problem (niższe wolumeny, zaburzony poziom stóp) dotyczy transakcji terminowych, których zapadalność pokrywa się z końcem miesiąca.
"Negatywny wpływ wprowadzenia podatku bankowego nie jest więc czynnikiem wspierającym dla reformy wskaźników referencyjnych związanej z regulacjami BMR" - dodano.
Jeżeli chodzi o skutki daniny bankowego z perspektywy warunków monetarnych, to z jednej strony, jak napisano w opracowaniu, zostały one rozluźnione poprzez obniżenie stawek dla depozytów. Z drugiej strony, podatek skutkował zacieśnieniem warunków monetarnych poprzez podwyższenie oprocentowania kredytów hipotecznych.
"Badania pokazały także możliwe dodatnie efekty podatku bankowego na oprocentowanie kredytów hipotecznych (tzn. efekt w kierunku wyższego oprocentowania). Nie znaleziono jednocześnie jednoznacznych dowodów wpływu wprowadzenia podatku bankowego na wolumeny kredytu (...), zyskowność banków, ich pozycję kapitałową lub skłonność do podejmowania ryzyka. Dobrze udokumentowano z kolei jednorazowy spadek aktywów, wzrost zaangażowania w papiery skarbowe oraz 'window dressing' ekspozycji na SPW na koniec miesiąca" - dodano.
Autorem raportu jest Mariusz Kapuściński. W opracowaniu zaznaczono, że opinie w nim przedstawione wyrażają wyłącznie poglądy autora.
Podatek bankowy
Ustawa o podatku od niektórych instytucji finansowych, która weszła w życie 1 lutego 2016 roku, zobowiązuje banki do płacenia podatku w wysokości 0,0366 proc. miesięcznie wielkości aktywów pomniejszonych o: 4 mld zł, fundusze własne banków, obligacje skarbowe znajdujące się w portfelu banków, aktywa nabyte od NBP stanowiące zabezpieczenie kredytu refinansowego udzielonego przez NBP, środki banków spółdzielczych utrzymywane na rachunkach w bankach zrzeszających.
Przy obliczeniu podatku stosuje się też rozmaite wyłączenia i pomniejszenia, jak na przykład z tytułu objęcia programem postępowania naprawczego. (PAP Biznes)
tus/ asa/