Wakacje kredytowe – dla kogo. Kto może się ubiegać o zawieszenie spłacania rat kredytowych?
Wysokie stopy procentowe i rosnące raty kredytów hipotecznych sprawiają, że wakacje kredytowe jawią się jako atrakcyjna propozycja dla kredytobiorców. Nie każdy będzie jednak mógł z nich skorzystać, choć pomoc dotyczy sporej grupy osób.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby zrobić sobie przerwę od spłaty kredytu? Wakacje kredytowe dotyczą wyłącznie kredytów zaciągniętych w polskich złotych z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż polska.
Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje kredytobiorcy wyłącznie w stosunku do jednej umowy kredytowej. W przypadku osób, które mają więcej kredytów hipotecznych, zawiesić będzie można tylko jeden z nich.
Co więcej, ustawa warunkuje, że wakacje kredytowe dotyczą wyłącznie tych umów kredytowych, które zostały zawarte przez konsumenta w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Z przepisów wynika więc, że kredytów na nabycie nieruchomości np. w celach inwestycyjnych nie będzie można zawiesić.
Możliwość skorzystania z wakacji kredytowych przysługuje mimo wszystko bardzo dużej liczbie kredytobiorców. Rząd szacuje, że pomocą zainteresowanych będzie około 0,5 mln osób, czyli głównie ci, którzy rzeczywiście tego potrzebują.
Realna skala pomocy może być jednak znacznie większa. KNF wylicza, że koszt wakacji kredytowych dla sektora bankowego może wynieść nawet 20 mld złotych.
Z czego to wynika? Skorzystanie z wakacji kredytowych może być w interesie wszystkich kredytobiorców, nawet tych z dobrą kondycją finansową. Dlaczego? Gdy zawiesimy spłatę kredytu, odsetki nie są naliczane. Jeśli w tym samym czasie nadpłacimy go o wysokość raty, znacząco zmniejszymy jego finalny koszt. W niektórych przypadkach może się to jednak wiązać z koniecznością wypełnienia dodatkowego wniosku, a nawet prowizjami, wynikającymi np. z zapisów umowy dotyczących wcześniejszej spłaty kredytu.
W ten sposób, przez 1,5 roku, dla statystycznego kredytu hipotecznego na 300 tys. zł zaciągniętego na 25 lat wysokość raty można obniżyć nawet o około 150-200 zł (zakładając brak zmiany wysokości stóp procentowych). Wakacje kredytowe mogą więc niwelować na kilka miesięcy wpływ stóp procentowych.
Wakacje kredytowe – kiedy będą obowiązywać? Terminy
O wakacje kredytowe będzie się można ubiegać w trzech terminach:
• 2 miesiące w okresie od 1 sierpnia 2022 r. do 30 września 2022 r.
• 2 miesiące w okresie od 1 października 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.
• 1 miesiąc w każdym kwartale od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.
Zainteresowani kredytobiorcy będą więc mogli zrobić sobie przerwę od spłaty kredytu aż przez 4 miesiące w 2022 roku i tyle samo w 2023 roku.
Wakacje kredytowe – skutki, opłaty
Wakacje kredytowe pozwolą odroczyć (zawiesić, przesunąć w czasie) spłatę kredytu hipotecznego. Okresu zawieszenia spłaty kredytu nie wlicza się jednak do okresu kredytowania. Pominięte raty nie są umarzane, a jedynie przesunięte w czasie. Skorzystanie z pomocy przedłuży więc finalny termin spłaty kredytu.
Co więcej, wakacje kredytowe nie zwalniają z kosztów wynikających z tytułu ubezpieczeń powiązanych z umową kredytową. Kredytodawca, czyli bank, powinien przedstawić wspomniane opłaty w potwierdzeniu otrzymania wniosku kredytobiorcy.
Zgodnie bowiem z art. 73 ust. 9 ustawy z 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, w okresie zawieszenia spłacania kredytu (czyli w czasie wakacji kredytowych) konsument nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.
Ustawodawca potwierdził w art. 73 ust. 12 ww. ustawy, że w okresie zawieszenia spłaty kredytu nie są naliczane odsetki ani pobierane opłaty inne niż wskazane w potwierdzeniu, o którym mowa w ust. 10.
W art. 73. ust. 10 tej ustawy wskazano, że kredytodawca, w terminie 21 dni od dnia doręczenia wniosku o zawieszenie spłaty kredytu, ma obowiązek potwierdzić otrzymanie tego wniosku (na trwałym nośniku - w rozumieniu art. 4 pkt 22 ustawy z 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami) i przekazać potwierdzenie konsumentowi. Kredytodawca ma obowiązek wskazać w potwierdzeniu okres, na który została zawieszona spłata kredytu, oraz wysokość opłat z tytułu ubezpieczeń, o których mowa w ust. 9. Brak potwierdzenia nie wpływa na rozpoczęcie zawieszenia spłaty kredytu.
Na podstawie art. 73 ust. 11 ww. ustawy z 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, okresu zawieszenia spłaty kredytu nie wlicza się do okresu kredytowania. Okres kredytowania oraz terminy przewidziane w umowie ulegają przedłużeniu o okres zawieszenia spłaty kredytu.
Jak złożyć wniosek o wakacje kredytowe?
Wniosek o odroczenie spłaty rat kredytu hipotecznego można złożyć od dnia wejścia ustawy w życie, czyli od 29 lipca 2022 r. w formie papierowej lub elektronicznej (np. za pośrednictwem bankowości online, jeżeli kredytodawca udostępnia taką usługę).
We wniosku powinno się wskazać kredytodawcę oraz kredytobiorcę, oznaczenie (np. numer, data zawarcia) umowy, której dotyczy wniosek, a także wskazanie wnioskowanego okresu (lub okresów) zawieszenia spłaty kredytu. Wnioskujący musi także potwierdzić w oświadczeniu, że nieruchomość przeznaczona jest na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.
Spłata kredytu zostanie zawieszona na wskazany okres z dniem dostarczenia wniosku do kredytobiorcy.
Od momentu otrzymania wniosku kredytodawca ma 21 dni na potwierdzenie jego otrzymania, w którym powinien wskazać okres zawieszenia spłaty kredytu oraz opłaty wynikające z tytułu ubezpieczeń. Brak odpowiedzi od banku nie wpływa na rozpoczęcie zawieszenia spłaty kredytu.
Bartosz Sawicki, analityk Cinkciarz.pl
Najważniejsze przepisy dot. wakacji kredytowych:
Podstawa prawna: ustawa z 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom - Dziennik Ustaw z 14 lipca 2022 r., poz. 1488:
Art. 73.
1. Na wniosek konsumenta kredytodawca zawiesza spłatę kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż waluta polska.
2. Zawiesza się wyłącznie spłatę kredytu hipotecznego, udzielonego na podstawie umowy o kredyt hipoteczny, która może być uznana za umowę o kredyt hipoteczny w rozumieniu art. 3 ustawy zmienianej w art. 69.
3. Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje konsumentowi w okresie:
1) od dnia 1 sierpnia 2022 r. do dnia 30 września 2022 r. - w wymiarze dwóch miesięcy;
2) od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. - w wymiarze dwóch miesięcy;
3) od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. - w wymiarze miesiąca w każdym kwartale.
4. Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje konsumentowi tylko w stosunku do jednej umowy zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.
5. Konsument składa wniosek o zawieszenie spłaty kredytu w postaci papierowej albo elektronicznej, w tym za pośrednictwem systemu bankowości elektronicznej.
6. Wniosek, o którym mowa w ust. 5, zawiera co najmniej:
1) oznaczenie konsumenta;
2) oznaczenie kredytodawcy;
3) oznaczenie umowy;
4) wskazanie wnioskowanego okresu lub okresów zawieszenia spłaty kredytu;
5) oświadczenie, że wniosek dotyczy umowy zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.
7. Konsument składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 6 pkt 5, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
8. Z dniem doręczenia kredytodawcy wniosku, o którym mowa w ust. 5, spłata kredytu zostaje zawieszona na okres w nim wskazany.
9. W okresie zawieszenia, o którym mowa w ust. 8, konsument nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.
10. Kredytodawca, w terminie 21 dni od dnia doręczenia wniosku, o którym mowa w ust. 5, potwierdza jego otrzymanie na trwałym nośniku w rozumieniu art. 4 pkt 22 ustawy zmienianej w art. 69 i przekazuje potwierdzenie konsumentowi. Kredytodawca wskazuje w potwierdzeniu okres, na który została zawieszona spłata kredytu, oraz wysokość opłat z tytułu ubezpieczeń, o których mowa w ust. 9. Brak potwierdzenia nie wpływa na rozpoczęcie zawieszenia spłaty kredytu.
11. Okresu zawieszenia spłaty kredytu nie wlicza się do okresu kredytowania. Okres kredytowania oraz terminy przewidziane w umowie ulegają przedłużeniu o okres zawieszenia spłaty kredytu.
12. W okresie zawieszenia spłaty kredytu nie są naliczane odsetki ani pobierane opłaty inne niż wskazane w potwierdzeniu, o którym mowa w ust. 10.
13. Zmiana okresu kredytowania w wyniku zawieszenia spłaty kredytu nie wymaga zgody osób, które ustanowiły zabezpieczenie kredytu, ani jej ujawnienia w treści hipoteki stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu.
Art. 74.
Przepis art. 73 ma zastosowanie do umów zawartych przed dniem 1 lipca 2022 r., w tym również do umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy zmienianej w art. 69, jeżeli termin zakończenia okresu kredytowania określony w tych umowach przypada po upływie 6 miesięcy od tej daty.
Art. 75.
1. W przypadku zawieszenia spłaty kredytu w całości albo w części na innej podstawie niż określona w art. 73, okres tego zawieszenia kończy się z dniem doręczenia kredytodawcy wniosku, o którym mowa w art. 73 ust. 5.
2. W przypadku określonym w ust. 1, w potwierdzeniu, o którym mowa w art. 73 ust. 10, wskazuje się również sposób rozliczenia spłaty kredytu w związku z zakończeniem okresu zawieszenia.