Wysyłka pomocy humanitarnej na Ukrainę - zmiany od 16 stycznia 2023 r.
Od 16 stycznia 2023 r. korzystając z ww. formularza możliwy jest transport pomocy humanitarnej przez wszystkie przejścia graniczne z Ukrainą według następujących zasad:
- dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 7,5 tony w drogowych przejściach granicznych: Zosin – Ustiług, Dołhobyczów – Uhrynów, Budomierz – Hruszew, Krościenko – Smolnica;
- dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 tony w drogowych przejściach granicznych: Dorohusk - Jagodzin, Hrebenne – Rawa Ruska, Korczowa – Krakowiec, Medyka – Szeginie.
Formularz przekroczenia granicy polsko-ukraińskiej dla transportu ciężarowego z pomocą humanitarną dla Ukrainy
Na stronie pomagamukrainie.gov.pl został udostępniony specjalny „Formularz przekroczenia granicy polsko-ukraińskiej dla transportu ciężarowego z pomocą humanitarną dla Ukrainy”. Jego wypełnienie upraszcza procedurę wysyłki pomocy humanitarnej o wartości powyżej 1000 euro na Ukrainę przez graniczne przejścia drogowe w Dorohusku i Korczowej.
Korzyści z użycia formularza
Uproszczenie polega na tym, że pojazdy, które przemieszczają się na przejście graniczne z wykorzystaniem tylko tego formularza, są już automatycznie awizowane na wskazanym przejściu.
Ich obsługa jest ułatwiona, gdyż pojazdy będą specjalnie oznakowane, a cała procedura nie wymaga dopełniania jakichkolwiek innych formalności celnych w systemie AES w urzędzie celnym wewnętrznym.
Kto może korzystać
Z formularza mogą korzystać osoby organizujące wysyłkę towarów unijnych, których transport rozpoczyna się nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach członkowskich. Jeżeli organizator transportu z pomocą humanitarną (towary unijne) z innego kraju nie może sam posłużyć się formularzem (ze względu na brak możliwości podpisania dokumentu profilem zaufanym), to powinien skontaktować się z organizacją charytatywną albo instytucją publiczną w Polsce, która może w jego imieniu wypełnić i podpisać formularz (nie jest wymagane pełnomocnictwo).
Tym samym:
Towary do 1000 euro mogą być zgłaszane do procedury wywozu ustnie w urzędzie granicznym.
Towary powyżej 1000 euro – podmiot może skorzystać z 2 alternatywnych rozwiązań:
- zgłoszenie elektroniczne do procedury wywozu składane do systemu AES, lub
- użycie specjalnego formularza awizacyjnego, o którym mowa powyżej.
Zasady zwolnienia z cła i VAT towarów przywożonych do Polski spoza UE
- Zwolnieniu podlegają towary importowane przez organizacje państwowe/społeczne lub uprawnione organizacje charytatywne lub dobroczynne.
Zwolnienie z cła
Organizacje charytatywne lub dobroczynne, które mogą korzystać ze zwolnienia od cła towarów importowanych do Polski, zostały wskazane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 10 marca 2011 r. w sprawie określenia warunków, jakie muszą spełniać instytucje i organizacje uprawnione do korzystania ze zwolnienia od należności celnych przywozowych towarów przeznaczonych dla organizacji charytatywnych lub dobroczynnych.
Przepisy rozporządzenia określają też szczegółowe warunki, jakie muszą spełnić instytucje i organizacje. Możliwość korzystania ze zwolnienia od cła przysługuje m.in. fundacjom i stowarzyszeniom posiadającym zdolność prawną, które nie są jednostkami sektora finansów publicznych i nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej.
Ponadto określone w rozporządzeniu instytucje i organizacje korzystają ze zwolnień od należności celnych przywozowych, jeżeli prowadzą działalność pożytku publicznego albo, nie prowadząc takiej działalności, nie prowadzą również działalności gospodarczej.
Zwolnienie dotyczy
- Artykułów pierwszej potrzeby, tj. towarów niezbędnych do zaspokojenia najważniejszych potrzeb ludzkich np. artykułów żywnościowych, lekarstw, odzieży i pościeli. Artykuły te nie mogą być odpłatnie przekazywane.
- Wszelkiego rodzaju towarów przekazywanych nieodpłatnie przez osoby lub organizacje spoza UE, wykorzystywanych do zbierania funduszy w trakcie zbiórek publicznych organizowanych na rzecz osób potrzebujących.
- Wyposażenia i materiałów biurowych przekazywanych nieodpłatnie przez osoby lub organizacje spoza UE, które są wykorzystywane przez organizacje charytatywne lub dobroczynne.
Zwolnienie z VAT
Zwolnienie ma zastosowanie wyłącznie do organizacji społecznych lub jednostek organizacyjnych, w których procedury księgowe umożliwiają kontrolę wykorzystania zwolnionych od podatku towarów. Pozostałe warunki oraz zasady stosowania tego zwolnienia określone zostały w art. 61 ust. 3-8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Zwolnienia z podatku VAT stosuje się w przypadku zastosowania zwolnienia od cła.
Zwolniony od podatku jest m.in.: import leków, odzieży, środków spożywczych, środków sanitarno-czyszczących i innych rzeczy, które służą zachowaniu lub ochronie zdrowia oraz artykułów o przeznaczeniu medycznym.
Produkty te muszą być przywiezione przez organizacje społeczne lub jednostki organizacyjne statutowo powołane do prowadzenia działalności charytatywnej lub do realizacji pomocy humanitarnej. Nie mogą być odpłatnie przekazywane.
Zgłoszenie celne
W zgłoszeniu celnym przywożonych towarów istotne jest wskazanie jako odbiorcy towaru właściwego podmiotu, zgodnie z kryteriami określonymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Zwolnienia z należności celnych przywozowych przyznawane są wyłącznie na wniosek zgłaszającego, co wymaga wpisania przez niego w zgłoszeniu celnym (w drugiej części pola 37) kodu C20.
W przypadku korzystania ze zwolnienia z VAT w zgłoszeniu celnym należy podać kod 2V0.
Zasady wysyłki pomocy humanitarnej na Ukrainę
- W zależności od tego czy towar wywożony na Ukrainę ma status towaru unijnego (dopuszczonego do obrotu na terenie Unii Europejskiej) czy status towaru nieunijnego (niedopuszczonego do obrotu w UE) stosowane są różne procedury celne.
- W przypadku transportów towarów unijnych uproszczono procedurę odpraw przez wszystkie przejścia drogowe z Ukrainą.
- Pytania dotyczące wywozu pomocy humanitarnej można kierować do Ministerstwa Finansów na adres sekretariat.dc@mf.gov.pl.
Wywóz towarów unijnych
Towary unijne będące pomocą humanitarną kierowaną na terytorium Ukrainy mogą zostać wyprowadzone przez polskie przejścia graniczne w następujący sposób:
- towary o wartości do 1 000 EUR mogą być zgłaszane do procedury wywozu ustnie w urzędzie celnym granicznym.
- towary o wartości powyżej 1 000 EUR – podmiot może skorzystać z dwóch alternatywnych rozwiązań:
- z użyciem specjalnego formularza przekroczenia granicy polsko-ukraińskiej dla transportu ciężarowego z pomocą humanitarną dla Ukrainy, dostępnego na stronie pomagamukrainie.gov.pl. Wypełnienie tego formularza upraszcza procedurę wysyłki pomocy humanitarnej przez graniczne przejścia drogowe w Dorohusku i Korczowej. Istotą uproszczenia jest to, że pojazdy, które przemieszczają się na przejście graniczne z wykorzystaniem tylko tego formularza, są już automatycznie awizowane na wskazanym przejściu. Obsługa transportów jest ułatwiona gdyż pojazdy przewożące pomoc humanitarną będą specjalnie oznakowane a cała procedura nie wymaga dopełniania jakichkolwiek formalności celnych w systemie AES/ECS2. Z formularza mogą korzystać osoby organizujące wysyłkę towarów unijnych, których transport rozpoczyna się nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach członkowskich. Jeżeli organizator transportu z pomocą humanitarną (towary unijne) z innego kraju nie może sam posłużyć się formularzem, ze względu na brak możliwości podpisania dokumentu profilem zaufanym, wówczas powinien skontaktować się z organizacją charytatywną albo instytucją publiczną w Polsce, która może w jego imieniu wypełnić i podpisać formularz (w takim przypadku nie jest wymagane pełnomocnictwo), lub
- zgłoszenie elektroniczne do procedury wywozu składane do systemu AES/ECS2.
Sposób postępowania z towarami nieunijnymi
Towary nieunijne stanowiące pomoc humanitarną wymagają dopełnienia formalności celnych w organie celnym.
W przypadku towarów nieunijnych przeznaczonych w ramach pomocy humanitarnej dla uchodźców z Ukrainy ale znajdujących się już w Polsce konieczne jest złożenie do systemu AIS/IMPORT zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu.
W przypadku towarów nieunijnych przeznaczonych w ramach pomocy humanitarnej do wykorzystania na terytorium Ukrainy, celem transportu na Ukrainę koniecznym jest złożenie zgłoszenia tranzytowego T1 do systemu NCTS.
Kontakt z organem celnym w sprawie konkretnej operacji transportowej
Podmioty, organizacje i instytucje zamierzające organizować i wysyłać konwoje humanitarne na Ukrainę w celu realizacji procedur w systemach informatycznych AES/ECS2, NCTS2 i AIS/IMPORT powinny zgłaszać się do najbliższego oddziału celnego celem pozyskania informacji o zasadach realizacji tych procedur. Zasadą jest, że obejmowanie procedurą celną nie odbywa się w urzędach celnych granicznych tylko realizowane jest w placówkach wewnętrznych. Ogólnopolska siatka oddziałów celnych, dostępna jest na stronie: Centrum Urzędowego Dokonywania Odpraw CUDO.
Co trzeba przekazać organowi celnemu
Kontaktując się z oddziałem celnym należy przede wszystkim przekazać wykaz towarów, które mają zostać objęte pomocą humanitarną. Umożliwi to Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) przekazanie zwrotnie informacji, czy towary te nie są objęte zakazami lub ograniczeniami wywozowymi, oraz pozwoli na określenie listy dokumentów, jakie ewentualnie powinny zostać przedstawione organowi celnemu.
Koordynacja działań po stronie KAS
Celem usprawnienia procesu obsługi planowanych wysyłek pomocy humanitarnej w każdej izbie administracji skarbowej powołani zostali koordynatorzy ds. pomocy humanitarnej. Osoby te będą koordynować działania organów celnych zarówno w zakresie sprawnej organizacji objęcia towaru procedurą wywozu w placówce wewnętrznej, jak i awizacji planowanego konwoju w oddziale celnym granicznym, przez który planowane jest wyprowadzenie konwoju.
Ewentualne pytania lub wątpliwości dotyczące obsługi celnej towarów będących pomocą humanitarną prosimy kierować na adres e-mail sekretariat.dc@mf.gov.pl.