Planowane zmiany w egzekucji administracyjnej poruszono podczas konferencji „Egzekucja administracyjna należności podatkowych” zorganizowanej przez Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych Uniwersytetu Łódzkiego. Zmiany mają dotyczyć sposobu negocjacji pomiędzy dłużnikiem a organem egzekucyjnym.
- Nowa instytucja – porozumienie egzekucyjne
- Zmiany w procesie sprzedaży nieruchomości
- Ułatwienia w egzekucji ruchomości i nieruchomości
- Rejestracja czynności egzekucyjnych
- Skutki zapowiadanej nowelizacji
Nowa instytucja – porozumienie egzekucyjne
Jedną z kluczowych informacji, które zaprezentowano podczas konferencji jest zamiar wprowadzenia instytucji porozumienia egzekucyjnego, dzięki której dłużnicy będą mogli zawrzeć porozumienie
z organami egzekucyjnymi co do sposobu ściągania należności.
Do porozumienia można byłoby dotrzeć jedynie w trakcie toczącego się już postępowania egzekucyjnego. Miałoby ono zawierać informacje na temat sposobu egzekucji zadłużenia. Dzięki porozumieniu przewiduje się także możliwość zamrożenia czynności egzekucyjnej lub zwolnienia określonych składników majątku spod procesu egzekucji. Niestety dziś nie ma takiej możliwości. Organy egzekucyjne samodzielnie wybierają środki egzekucyjne kierując się ustalonymi wcześniej zasadami.
W treści porozumienia wskazany byłby termin oraz sposób wykonania przez dłużnika spłaty zobowiązania oraz formy zabezpieczenia, przykładowo gwarancja bankowa bądź ubezpieczeniowa. Przewiduje się, iż porozumienie mogłoby być zabezpieczone kaucją, poręczeniem egzekucyjnym lub hipoteką nieruchomości osoby trzeciej.
W przypadku kaucji instytucja egzekucyjna określi jej wysokość mając na uwadze wysokość należności dłużnika, uwzględniając przy tym należności główne, koszty egzekucyjne czy odsetki. Jeżeli termin porozumienia przekroczyłby trzy miesiące, to osoba trzecia uiszczająca kaucję na poczet postępowania mogłaby wpłacić ją na rachunek lokaty terminowej. Zabezpieczenie porozumienia poprzez osobę trzecią wymagało będzie jej zgody oraz oświadczenia o świadomości skutków udzielenia tego zabezpieczenia. Jeżeli z analizy wyniknie brak gwarancji wykonania porozumienia, organ nie zgodzi się na proponowane zabezpieczenia.
Zmiany w procesie sprzedaży nieruchomości
Kolejną nowością ma być możliwość sprzedaży zajętej na poczet egzekucji nieruchomości przez dłużnika. W tym celu wymagana będzie zgoda organów egzekucyjnych. Według przedstawicieli Ministerstwa Finansów intencją tych przepisów ma być zaspokojenie wierzyciela w jak największym zakresie oraz w jak możliwie najszybszym terminie.
Dłużnik natomiast, sprzedając nieruchomość samodzielnie, będzie zmotywowany aby uzyskać możliwie największą cenę. Przewiduje się również możliwość sprzedaży nieruchomości osobie bliskiej dłużnikowi. Celem tego jest możliwość łatwiejszego jej odkupienia w przyszłości.
Ułatwienia w egzekucji ruchomości i nieruchomości
MF przewiduje szereg usprawnień egzekucji zajętego majątku. Przewiduje się rezygnację ze sprzedaży zajętych ruchomości w formie przetargu, wolnej ręki lub sprzedaży komisyjnej. Resort chce też zrezygnować z możliwości zapłaty za licytowane ruchomości gotówką. Należności z tego tytułu będą wpłacane jedynie na rachunek bankowy organu egzekucyjnego.
Ministerstwo zamierza dodać szereg nowych przepisów dotyczących rozstrzygania zastrzeżeń do opisu i szacowania wartości nieruchomości. Zamierza też odstąpić od trzeciej licytacji egzekucji w celu ujednolicenia sytuacji egzekucji, prowadzonej w trybie administracyjnym oraz sądowym.
Rejestracja czynności egzekucyjnych
Resort zapowiedział zmiany umożliwiające nagrywanie określonych czynności dotyczących między innymi otwarcia i przeszukania systemów informatycznych, materiałów i urządzeń służących do zapisywania, przechowywania oraz odczytywania danych w postaci cyfrowej. Nagrania dotyczyć będą również otwierania środków transportu, lokali i pozostałych pomieszczeń należących do dłużnika, zajęcia i odbioru ruchomości oraz jej oględzin. Warto nadmienić, że proces ten dotyczy także nieruchomości.
O rejestrację obrazu oraz dźwięku czynności egzekucyjnych będzie mógł wnioskować sam zobowiązany. Utrwalony materiał ma być włączany do akt sprawy postępowania.
Skutki zapowiadanej nowelizacji
Na ten moment trudno jest jednoznacznie ocenić proponowane zmiany. Podatnicy powinni wypatrywać projektu nowelizacji w tym zakresie, który być może uporządkuje aktualne przepisy w zakresie egzekucji podatków i wprowadzi narzędzia korzystne nie tylko dla administracji podatkowej, ale również dla samych podatników.
Autor: Sebastian Stefańczyk, Aplikant Radcowski ID Advisory