System kaucyjny zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku. Ma on na celu poprawę gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Nowe przepisy wprowadzają wiele nowości, które mają wpłynąć na sposób, w jaki opakowania będą zbierane i przetwarzane. Ustawa w tej sprawie została opublikowana w Dzienniku Ustaw.
- Co to jest system kaucyjny?
- Jakie opakowania będą objęte systemem kaucyjnym?
- Jakie oznakowanie opakowań?
- Jaka wysokość kaucji?
- Kto będzie prowadził system kaucyjny?
- Co to jest opłata produktowa?
- Jakie korzyści z wprowadzenia systemu kaucyjnego?
- Podsumowanie
Co to jest system kaucyjny?
System kaucyjny to sposób gospodarowania opakowaniami, który zakłada pobieranie kaucji za opakowania. Kaucja ta jest zwracana konsumentowi po oddaniu opakowania do punktu zbiorczego. Wprowadzenie system kaucyjnego od 2025 roku ma na celu zachęcanie konsumentów do zwrotu opakowań po zużyciu produktu, co ma przyczynić się do zwiększenia poziomu recyklingu i zmniejszenia ilości odpadów trafiających na składowiska.
Jakie opakowania będą objęte systemem kaucyjnym?
Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, opublikowana w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1852, precyzuje, jakie opakowania będą objęte systemem kaucyjnym.
Opakowania na napoje jednorazowego użytku
System kaucyjny będzie obejmował butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych przeznaczone na napoje o pojemności do trzech litrów. W tym zakresie uwzględnione zostaną również zakrętki i wieczka z tworzyw sztucznych. Wyjątek stanowią szklane lub metalowe butelki na napoje, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych.
Puszki metalowe
Do systemu kaucyjnego zostaną włączone puszki metalowe o pojemności do jednego litra. Puszki te są powszechnie używane do napojów gazowanych, piwa czy napojów energetycznych.
Butelki szklane wielokrotnego użytku
Butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra również zostaną objęte systemem kaucyjnym. Są one często wykorzystywane dla napojów premium lub regionalnych, które klienci mogą zwrócić po zużyciu.
Opakowania po zużytych produktach będzie można zwrócić w sklepie, by odzyskać wcześniej uiszczoną kaucję.
Sklepy o powierzchni przekraczającej 200 metrów kwadratowych będą zobowiązane do przyjmowania tych opakowań. Mniejsze punkty handlowe będą miały możliwość dobrowolnego dołączenia do systemu i przyjmowania opakowań objętych kaucją.
Jakie oznakowanie opakowań?
Wszystkie opakowania objęte systemem kaucyjnym będą musiały być odpowiednio oznakowane. Wzór oznakowania będzie wskazywać na objęcie opakowania systemem kaucyjnym oraz określać wysokość kaucji. Oznakowanie to powinno być wyraźne, widoczne, czytelne i trwałe, a także kontrastować z tłem opakowania.
Jaka wysokość kaucji?
Zgodnie z art. 40m. 1 ustawy maksymalna wysokość kaucji wynosi 2 zł. Przy czym minister właściwy do spraw klimatu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, wysokości kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym, kierując się potrzebą ustalenia jej wysokości na poziomie stanowiącym zachętę do zwrotu opakowań i odpadów opakowaniowych, a także akceptowalnym społecznie poziomem stawki kaucji.
Kto będzie prowadził system kaucyjny?
Zgodnie z nowymi przepisami, system kaucyjny będzie prowadzony przez podmiot reprezentujący, który spełnia określone warunki. Kapitał zakładowy takiego podmiotu musi wynosić co najmniej 5 000 000 zł. Ponadto, podmiot ten musi posiadać zezwolenie na prowadzenie systemu kaucyjnego.
Podmioty prowadzące system kaucyjny będą miały szereg obowiązków. Wśród nich znajduje się prowadzenie ewidencji, sporządzanie sprawozdań, a także zapewnienie odpowiedniej infrastruktury do zbierania opakowań.
Co to jest opłata produktowa?
Opłata produktowa stanowi jeden z kluczowych elementów nowego systemu kaucyjnego, wprowadzonego od 2025 roku. Jej głównym celem jest zachęcenie producentów i importerów do aktywnego uczestnictwa w systemie recyklingu oraz odpowiedzialnego zarządzania odpadami opakowaniowymi. Poniżej najważniejsze informacje dotyczące opłaty produktowej w kontekście nowych przepisów.
- Cel opłaty produktowej - opłata produktowa została wprowadzona w celu zmotywowania producentów do aktywnego uczestnictwa w systemie recyklingu oraz do wypełniania obowiązków związanych z selektywnym zbieraniem odpadów opakowaniowych.
- Naliczanie opłaty - opłata produktowa jest naliczana w sytuacji, gdy wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje nie wypełni określonych obowiązków dotyczących selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych.
- Podział odpowiedzialności - w sytuacji niewypełnienia obowiązków przez wprowadzającego produkty, zarówno on sam, jak i podmiot reprezentujący system kaucyjny, do którego przystąpił, są zobowiązani do wniesienia opłaty produktowej. Opłata ta jest obliczana oddzielnie dla różnych rodzajów opakowań, a koszty są dzielone równo między obie strony - każdy z podmiotów ponosi 50% kosztów.
- Maksymalna stawka opłaty - w przypadku niewypełnienia obowiązków, maksymalna stawka opłaty produktowej dla opakowań wynosi 25 zł za 1 kg.
- Określenie stawek - minister właściwy do spraw klimatu, we współpracy z ministrem odpowiedzialnym za gospodarkę, ma za zadanie określić stawki opłat produktowych dla różnych rodzajów opakowań. Przy ustalaniu stawek uwzględniane są negatywne oddziaływania opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko oraz koszty ich zagospodarowania.
- Konsekwencje nieprzekazania danych - jeśli wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje nie dostarczy wymaganych danych podmiotowi reprezentującemu system kaucyjny, zostanie obciążony opłatą produktową obliczoną dla opakowań objętych systemem, o których nie poinformował podmiotu reprezentującego.
Jakie korzyści z wprowadzenia systemu kaucyjnego?
Wprowadzenie systemu kaucyjnego ma na celu poprawę gospodarki odpadami opakowaniowymi. Dzięki temu możliwe będzie zwiększenie ilości zbieranych opakowań, co przyczyni się do zmniejszenia ilości odpadów trafiających na składowiska. Ponadto, system ten ma zachęcić konsumentów do bardziej odpowiedzialnego postępowania z opakowaniami.
Podsumowanie
Nowy system kaucyjny, który ma wejść w życie od 2025 roku, wprowadza wiele zmian w zakresie gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Ma on na celu poprawę gospodarki odpadami oraz zachęcenie konsumentów do oddawania opakowań. Wprowadzenie tego systemu to ważny krok w kierunku bardziej zrównoważonej gospodarki odpadami w Polsce.
Zobacz pełną treść ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw