Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem nowelizacji ustawy o rachunkowości. Ta nowelizacja ma na celu implementację do prawa polskiego przepisu unijne w zakresie ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały. Założenia tej nowelizacji zostały opublikowane w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Rząd ma przyjąć ten projekt i skierować do Sejmu w I kwartale 2024 roku.
- Nowelizacja ustawy o rachunkowości w 2024 roku - wdrożenie przepisów UE
- Duże przedsiębiorstwa wielonarodowe na cenzurowanym
- Co się zmieni w ustawie o rachunkowości?
Nowelizacja ustawy o rachunkowości w 2024 roku - wdrożenie przepisów UE
Omawiany projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw ma na celu implementację do krajowego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z dnia 24 listopada 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (Dz. Urz. UE L 429 z 01.12.2021, str.1), zwanej dalej „dyrektywą 2021/2101”.
Resort finansów wskazuje, że przepisy dyrektywy 2021/2101 stanowią kolejną, obok dyrektywy w zakresie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (dyrektywa 2011/16/WE), wdrożonej w Polsce ustawą z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami („ustawa o wymianie informacji”), część pakietu dotyczącego przeciwdziałania unikaniu opodatkowania przyjętego przez Komisję Europejską w dniu 28 stycznia 2016 roku („pakiet Komisji o przeciwdziałaniu unikania opodatkowania”). [zob. KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Pakiet środków przeciwdziałających unikaniu opodatkowania: kolejne kroki na drodze do zapewnienia skutecznego opodatkowania i zwiększenia przejrzystości podatkowej w UE, Bruksela, dnia 28.1.2016 r. COM(2016) 23 final]
Skomplikowane przepisy podatkowe i tajemnica podatkowa umożliwiają niektórym przedsiębiorstwom wielonarodowym realizację strategii polegających na agresywnym planowaniu podatkowym. W przeciwieństwie do małych i średnich przedsiębiorstw lub indywidualnych podatników przedsiębiorstwa wielonarodowe mają możliwość wykorzystania luk w krajowych i międzynarodowych przepisach podatkowych, co pozwala im przenosić zyski z jednego kraju do drugiego w celu obniżenia płaconych podatków. Szacuje się, że państwa członkowskie Unii Europejskiej („UE”) tracą rocznie 50–70 mld EUR w wyniku unikania opodatkowania przez przedsiębiorstwa wielonarodowe, a niektóre przedsiębiorstwa wielonarodowe płacą nieproporcjonalnie niskie podatki, co podważa ogólną skuteczność i sprawiedliwość systemów podatkowych w UE.
Duże przedsiębiorstwa wielonarodowe na cenzurowanym
Dyrektywa 2021/2101 nakłada na duże przedsiębiorstwa wielonarodowe (czyli jednostki dominujące najwyższego szczebla grupy kapitałowej i jednostki samodzielne, o odpowiednio skonsolidowanych przychodach - dla jednostek dominujących najwyższego szczebla - i przychodach - dla jednostek samodzielnych, przekraczających w kolejnych dwóch latach kwotę 750 mln EUR) z siedzibą w UE jak i przedsiębiorstwa wielonarodowe spoza UE prowadzące działalność gospodarczą w UE za pośrednictwem oddziału lub spółki zależnej, obowiązek publicznego ujawnienia informacji o zapłaconym podatku dochodowym oraz innych informacji związanych z podatkami w podziale na poszczególne kraje („sprawozdanie o podatku dochodowym”).
W wyniku przyjętego pakietu Komisji o przeciwdziałaniu unikania opodatkowania i wdrożonej na jego podstawie do krajowego porządku prawnego ustawy o wymianie informacji, już aktualnie duże przedsiębiorstwa wielonarodowe mają obowiązek przedstawiania organom podatkowym informacji na temat zapłaconego podatku dochodowego oraz innych informacji związanych z podatkami w podziale na kraje.
Co się zmieni w ustawie o rachunkowości?
Omawiane, przygotowywane przez Ministerstwo Finansów zmiany ustawy o rachunkowości, wdrażające dyrektywę 2021/2101, uzupełniają ww. wymóg nałożony na powyższe jednostki objęte obowiązkiem raportowania danych do organów podatkowych, wprowadzając obowiązek publicznego ujawniania sprawozdania o podatku dochodowym w podziale na kraje.
Dane zawarte w sprawozdaniu będą musiały być ujawniane odrębnie dla wszystkich państw EOG, w których dane przedsiębiorstwo prowadzi działalność, a także dla jurysdykcji podatkowych, które nie przestrzegają standardów dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych (tzw. „rajów podatkowych”). W odniesieniu do pozostałych jurysdykcji podatkowych informacje będą przedstawiane w formie zagregowanej.
Zdaniem Ministerstwa Finansów, udostępnianie publicznie informacji na temat podatków zapłaconych w miejscu, w którym rzeczywiście został wygenerowany zysk, ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia przejrzystości podatkowej.
Sprawozdawczość podatkowa w podziale na kraje, obejmująca publikowanie określonego zestawu danych przez duże przedsiębiorstwa wielonarodowe, daje ogólny przegląd podatków płaconych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe od ich dochodu.
Wdrożenie proponowanych zmian da większą przejrzystość geograficznego powiązania miejsca płacenia podatku od osób prawnych z miejscem faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej.
Ministerstwo Finansów wskazuje, że niektóre przepisy dotyczące sprawozdawczości podatkowej w podziale na kraje istnieją już w UE i zostały wdrożone do polskiego prawa:
- sprawozdawczość podatkowa w podziale na kraje dla sektora bankowego (dyrektywa 2013/36/UE wdrożona ustawą Prawo bankowe) oraz
- dla przedsiębiorstw z branży wydobywczej i przedsiębiorstw prowadzących wyręb lasów pierwotnych (dyrektywa 2013/34/UE wdrożona ustawą o rachunkowości).
Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz zmianie niektórych innych ustaw (nr UC3).
oprac. Paweł Huczko