Od 2025 r. wyższy limit przychodów dla ksiąg rachunkowych. Więcej firm będzie mogło pozostać na pkpir

• Księgi rachunkowe, czy pkpir? Jak jest obecnie - w 2024 roku
• Wyższy limit dla ksiąg rachunkowych od 2025 roku
• Wyższe limity dla badania sprawozdań finansowych
• Od kiedy mają być stosowane nowe limity?
• Wdrożenie unijnych przepisów dot. sprawozdawczości informacji niefinansowych i podniesienie progów finansowych definiujących jednostki

Księgi rachunkowe, czy pkpir? Jak jest obecnie - w 2024 roku

Na podstawie art. 24a ust. 1 ustawy o PIT osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe.

Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych (tzw. pełnej rachunkowości) są określone w ustawie z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Natomiast zasady prowadzenia pkpir określa rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2019 r. poz. 2544).

W myśl art. 24a ust. 4 ustawy o PIT obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych (czyli tzw. pełnej księgowości, czy pełnej rachunkowości) dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14 ustawy o PIT, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość w złotówkach kwoty określonej w przepisach o rachunkowości (2.000.000 euro).
Przedsiębiorcy, którzy nie osiągnęli takiego przychodu mogą nadal prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów (pkpir).

Z tym przepisem jest funkcjonalnie związany art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości. W nim właśnie jest zapisana graniczna kwota przychodów z poprzedniego roku obrotowego (2.000.000,- euro), poniżej której można prowadzić pkpir, a powyżej której pojawia się obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych (tzw. pełnej księgowości).

Na podstawie art. 24a ust. 6 ustawy o PIT i art. 3 ust. 3 ustawy o rachunkowości ww. limit wyrażony w euro przelicza się na walutę polską według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy.

Średni kurs euro ogłoszony przez NBP w dniu 2 października 2023 r. (pierwszy dzień roboczy października 2023 r.) wyniósł 4,6091 zł i wg tego kursu trzeba ustalać ww. limit przychodów (zob. Tabela kursów średnich walut NBP nr 190/A/NBP/2023 z dnia 2 października 2023 r.).
2.000.000,00 euro x 4,6091 zł = 9.218.200,- zł
Zatem podatnicy, którzy uzyskali w 2023 roku przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych w kwocie niższej niż 9.218.200,- zł - mają prawo w 2024 roku prowadzić uproszczoną księgowość w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Warto wiedzieć, że mimo nieprzekroczenia ww. limitu można wybrać prowadzenie pełnej rachunkowości (tj. ksiąg rachunkowych) zgodnie z ustawą o rachunkowości. Trzeba tylko zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym. Zawiadomienie o prowadzeniu ksiąg rachunkowych może być złożone na podstawie przepisów ustawy o CEIDG – tj. np. w trakcie wpisu lub aktualizacji danych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (zob. art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Wyższy limit dla ksiąg rachunkowych od 2025 roku

Omawiany projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustawy (procedowany od lutego 2024r. – obecnie jest na etapie konsultacji w Komitecie do Spraw Europejskich), zakłada m.in. podniesienie do równowartości 2.500.000 euro (tj. o 25%) limitu przychodów netto ze sprzedaży, których przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych i stosowania przepisów ustawy o rachunkowości.

Jednocześnie – co istotne – z pojęcia przychodów netto ze sprzedaży stosowanego w ustawie o rachunkowości, usunięta ma zostać kategoria przychodów z operacji finansowych.

Wyższe limity dla badania sprawozdań finansowych

Ponadto omawiana nowelizacja ma zwiększyć  limity dla potrzeb określenia obowiązku badania sprawozdań finansowych przez biegłego rewidenta. Obowiązek badania sprawozdania tzw. pozostałych jednostek wystąpi, gdy w roku obrotowym, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe, spełnione będą co najmniej dwa z następujących warunków:

1) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła u nich równowartość w walucie polskiej co najmniej 3 125 000 euro (aktualnie jest 2 500 000 euro),
2) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 6 250 000 euro (aktualnie jest 5 mln euro),
3) średnioroczne zatrudnienie w tych jednostkach w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób (ten warunek nie zmieni się).

Od kiedy mają być stosowane nowe limity?

Wprowadzane tą nowelizacją nowe limity będą miały zastosowanie do roku obrotowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 r. A przy obliczaniu limitów uwzględniane będą przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów osiągnięte w poprzednim roku obrotowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2023 r.

Wdrożenie unijnych przepisów dot. sprawozdawczości informacji niefinansowych i podniesienie progów finansowych definiujących jednostki

Głównym celem tej nowelizacji jest wdrożenie do polskiego prawa: 

1) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dz. Urz. UE L 322 z 16.12.2022, str. 15–80), zwanej dalej „dyrektywą 2022/2464”;

1. dyrektywy delegowanej Komisji (UE) 2023/2775 z dnia 17 października 2023 r. zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do dostosowania kryteriów wielkości przedsiębiorstwa dla mikro-, małych, średnich i dużych jednostek lub grup (Dz. Urz. UE L z 21.12.2023), zwanej dalej „dyrektywą delegowaną”.

Kluczowym celem dyrektywy 2022/2464 jest zapewnienie, aby większa grupa przedsiębiorstw raportowała istotne, porównywalne i wiarygodne informacje nt. zrównoważonego rozwoju – w większym stopniu użyteczne dla inwestorów i innych interesariuszy. Jest to m. in. niezbędne do realizacji celu, jakim jest zmiana przepływu kapitałów w kierunku finansowania przedsiębiorstw rozwijających się w sposób zrównoważony lub dążących do takiej transformacji. Zmiany prawne w tym zakresie wpisują się w szersze działania mające na celu przekształcenie UE w nowoczesną, oszczędną i konkurencyjną gospodarkę o zerowym poziomie emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. Celem tych działań jest również ochrona, zachowanie i poprawa zasobów naturalnych UE oraz ochrona zdrowia i dobrostanu obywateli UE przed zagrożeniami i negatywnymi skutkami związanymi ze środowiskiem.

Natomiast przyjęta przez Komisję Europejską w dniu 17 października 2023 r. dyrektywa delegowana podnosi co do zasady o 25% progi finansowe definiujące poszczególne kategorie jednostek (mikro, małe, średnie i duże jednostki). Przynależność do danej kategorii jednostek ma bezpośredni wpływ m.in. na możliwość (bądź jej brak) korzystania z uproszczeń sprawozdawczych przewidzianych dyrektywą o rachunkowości (dyrektywa 2013/34/UE), czy na obowiązek (lub jego brak) badania sprawozdań finansowych. Podniesienie ww. progów jest odpowiedzią na wysoką inflację występującą w UE w latach 2021-2022 r. Ma ono na celu zachowanie dotychczasowego status quo, tj. uniknięcie sytuacji, w której w wyniku inflacji mikro oraz małe i średnie jednostki podlegałyby w sposób niezamierzony nadmiernie obciążającym wymogom mającym zastosowanie do dużych jednostek.

Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw.