Uwagi do prac nad projektem ustawy skierowali w liście zaadresowanym do wiceministra finansów Jacka Kapicy członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji (OFL), które działa przy Fundacji Batorego i skupia ekspertów, naukowców i przedstawicieli organizacji pozarządowych takich jak Grażyna Kopińska z Batorego, Adam Bodnar z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Witold Michałek z Business Centre Club, prawnik Piotr Waglowski czy Małgorzata Molęda-Zdziech z SGH.
Eksperci zwracają uwagę, że "na skonsultowanie projektu zainteresowani otrzymali 10 dni, w tym 6 dni roboczych. Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. Regulaminem pracy RM w przypadku konsultacji publicznych projektu ustawy opracowanego bez uprzedniego przyjęcia założeń wyznaczenie terminu krótszego niż 21 dni wymaga szczegółowego uzasadnienia".
Tymczasem - zdaniem OFL - MF nie przedstawiło takiego uzasadnienia, gdyż "nie jest nim (zawarta w zaproszeniu do konsultacji-PAP) informacja, że wyznaczenie krótszego terminu +wynika z pilnego trybu prac legislacyjnych+ oraz +związane jest z realizacją expose p. premier Ewy Kopacz+".
Jak wskazuje OFL, "zapoznanie się z projektem ustawy mającym 86 artykułów, ponad 50-stronicowym uzasadnieniem, 15-stronicową Oceną Skutków Regulacji i 87 stronami załączników, a następnie przygotowanie uwag do niego jest dla większości organizacji pozarządowych (...) zadaniem nie do wykonania w terminie krótszym niż przewidziany w Regulaminie".
"Pozwalamy sobie postawić pytanie o sens organizowania konsultacji publicznych na takich zasadach" - piszą eksperci
OFL oprotestowało także zawartą w zaproszeniu do konsultacji społecznych formułę "Niezgłoszenie uwag w powyższym terminie pozwolę sobie uznać za akceptację projektu", co jest - jego zdaniem - niezgodne z Regulaminem pracy Rady Ministrów. Regulamin wskazuje bowiem, że nieprzedstawienie stanowiska w wyznaczonym terminie oznacza po prostu rezygnację z przedstawienia stanowiska.
Eksperci wytknęli również MF, że projekt ustawy o Administracji Podatkowej przesłano do konsultacji m.in. Stowarzyszeniu Transparency International Polska, które nie istnieje od 3 lat. W związku z tym postulowali, by listy adresatów, do których kierowane są prośby o udział w konsultacjach publicznych, były okresowo aktualizowane.
Jednak zdaniem Ministerstwa Finansów większość uwag OFL jest nietrafiona, a uzasadnienie skróconych konsultacji "faktem pilnego trybu prowadzenia prac legislacyjnych w zakresie wprowadzenia rozwiązań zapewniających obsługę i wsparcie podatników w prawidłowej realizacji obowiązków podatkowych oraz w związku z expose Pani Premier Ewy Kopacz" jest wystarczające.
Jak napisano w piśmie resortu przesłanym PAP, "ocena, czy ww. uzasadnienie jest szczegółowe, czy też nie, jest oceną subiektywną i zdaniem Ministerstwa Finansów, zawarte ww. piśmie uzasadnienie spełnia wymogi określone w ww. § 129 Uchwały Nr 190 Rady Ministrów".
"Przedstawiając powyższe stanowisko, jednocześnie pragniemy dodatkowo poinformować, że przyjęty tryb procedowania projektu ustawy o Administracji Podatkowej związany jest z rolą, jaką nakłada na siebie Administracja Podatkowa w projektowanej ustawie w zakresie wsparcia i obsługi podatników. Przedmiotowy projekt ustawy wprowadza nowe obowiązki jedynie na aparat skarbowy, które mają przynieść oczekiwane i pożądane udogodnienia dla podatników w zakresie m.in. zapewnienia jednolitej i powszechnie dostępnej informacji podatkowej oraz odpowiedniej obsługi i wsparcia w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych. Stąd też istnieje potrzeba pilnego procedowania nad projektem ustawy o Administracji Podatkowej", napisało MF.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Resort zauważył także w piśmie, iż Fundacja Batorego, przy którym działa Obywatelskie Forum Legislacji, nie zgłosiła uwag do projektu ustawy o Administracji Podatkowej, chociaż mogła to zrobić.
"Co istotne, inne instytucje, które nie były w stanie zgłosić uwag w wyznaczonym terminie, informowały o tym fakcie Ministra Finansów, a następnie dosyłały w późniejszym terminie uwagi merytoryczne. Przykładem jest Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która pismem z dnia 1 grudnia 2014 r. wystąpiła do Ministra Finansów z prośbą o przedłużenie terminu na przedłożenie opinii do dnia 15 grudnia 2014 r.", zaznaczyło MF.
Rację OFL ma - zdaniem resortu - jedynie w odniesieniu do "zarzutu dotyczącego niewłaściwego zawarcia klauzuli o skutkach braku uwag w wyznaczonym terminie". Jak wyjaśniło MF, "klauzula ta została umieszczona w piśmie z dnia 18 listopada 2014 r. przez pomyłkę poprzez automatyczne przeniesienie przedmiotowej klauzuli z pisma kierowanego do członków Rady Ministrów i oczywiście nie ma zastosowania do trybu konsultacji publicznych".
Limity ulg i odliczeń w PIT 2014 / 2015
Eksperci z Fundacji Batorego nie po raz pierwszy zarzucają jednak resortowi finansów nieprawidłowe prace nad projektami aktów prawnych. W liście do Jacka Kapicy zaznaczono, że OFL prowadzi monitoring realizacji zapisów nowego Regulaminu pracy Rady Ministrów od czerwca 2014 r. "Niestety stwierdzamy, że naruszenie zasad Regulaminu tego typu jak w wypadku pracy nad projektem ustawy o Administracji Podatkowej nie należy do sytuacji wyjątkowych", czytamy w liście.
Także w raporcie Fundacji Batorego z początku grudnia "Tworzenie i konsultowanie rządowych projektów ustaw" dotyczącym rządowych prac nad projektami aktów prawnych w 2012 r. resort finansów wypadł słabo na tle innych ministerstw, otrzymując 40 proc. z możliwych punktów. Najlepiej oceniony resort - Ministerstwo Edukacji Narodowej - otrzymał 60 proc. z możliwych punktów.
Fundacja Batorego postuluje, by proces stanowienia prawa uregulować na poziomie ustawowym. (PAP)