Czy w przypadku gdy inwestor jednoznacznie nie wyraża zgody na wykonanie prac wynikających z umowy o roboty budowlane przez podwykonawców wskazanych przez wykonawcę, wydatki ponoszone przez tego wykonawcę na rzecz podwykonawców będą stanowiły dla niego koszt uzyskania przychodów? - Pismo z 10 kwietnia 2006 r. nr PBB1/4218-0009/06/2
ODPOWIEDŹ IS – SKRÓT
Nie. W przedstawionej sytuacji umowa zawarta z podwykonawcą jest bezwzględnie nieważna. Ponieważ umowa taka nie wywołuje skutków prawnych, jako że nie istnieje w obrocie prawnym, więc nie ma jakichkolwiek podstaw do ponoszenia przez wykonawcę wydatków na rzecz podwykonawców, związanych z realizacją takiej umowy. Jeżeli wykonawca poniósł jednak jakieś wydatki na rzecz podwykonawców to nie może ich uznać za koszty uzyskania przychodów.
KOMENTARZ EKSPERTA
Jeżeli inwestor nie wyraził zgody na wykonanie niektórych prac przez podwykonawców, to ewentualne wydatki dokonywane przez wykonawcę na rzecz podwykonawców nie będą ponoszone w celu osiągnięcia przychodów. Nie ma w tej sytuacji podstaw do ponoszenia tego typu wydatków. Nie został bowiem spełniony podstawowy warunek uznania takich wydatków za koszty uzyskania przychodów.
ODPOWIEDŹ IS – WYCIĄG
Na podstawie art. 14b § 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach – Ośrodek Zamiejscowy w Bielsku-Białej informuje:
Z przedstawionego przez spółkę we wniosku stanu faktycznego sprawy wynika, że zamierza ona podpisać z inwestorem kontrakt na roboty budowlano-montażowe, a jednocześnie zatrudniać podwykonawców do prac, których sama nie jest w stanie wykonać. Spółka obawia się, że inwestor może nie wyrazić zgody na wykonanie części prac przez wskazanego podwykonawcę.
Zgodnie z art. 6471 § 2 Kodeksu cywilnego do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącej wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.
WAŻNE!
Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora, który w ciągu 14 dni od przedstawienia takiej umowy może zgłosić na piśmie sprzeciw lub zastrzeżenia.
W tym miejscu należy rozróżnić dwa stany faktyczne, które wywołują różne skutki prawne. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, gdy zgoda inwestora na wskazanego przez wykonawcę podwykonawcę jest niejako odsunięta w czasie. W takiej sytuacji do chwili wyrażenia zgody przez inwestora umowa zawarta między generalnym wykonawcą i podwykonawcą nie wywołuje skutków prawnych, dotknięta jest bowiem sankcją w postaci bezskuteczności zawieszonej. Umowa ta ma charakter tzw. czynności kulejącej.
W drugim przypadku mamy do czynienia z sytuacją gdy inwestor w sposób jednoznaczny i wyraźny odmawia udzielenia zgody na wskazanego przez wykonawcę podwykonawcę, co powoduje bezwzględną nieważność umowy zawartej z podwykonawcą.
Z przedstawionego przez podatnika we wniosku stanu faktycznego sprawy wynika, że mamy do czynienia z sytuacją, w której inwestor w sposób jednoznaczny nie wyrazi zgody na umowę zawartą z podwykonawcą. Umowa taka będzie zatem bezwzględnie nieważna.
Ponieważ umowa bezwzględnie nieważna nie wywołuje skutków prawnych, jako że nie istnieje w obrocie prawnym, więc nie ma jakichkolwiek podstaw do ponoszenia przez wykonawcę wydatków na rzecz podwykonawców, związanych z realizacją takiej umowy.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.
Z powyższego przepisu wynika, że aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów:
1) musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodu, co oznacza, iż podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów, pod warunkiem że wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, tj. że ich poniesienie ma lub może mieć bezpośredni wpływ na wysokość osiągniętego przychodu,
2) nie może zostać zakwalifikowany do kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.
Skoro nie ma podstaw prawnych do ponoszenia wydatku na rzecz podwykonawców, to nie można go uznać za koszt uzyskania przychodów.
Inne pisma dotyczące omawianego zagadnienia, zamieszczone w bazie internetowej:
• PDP-423/10–1/05