Z PIT zwolnione są wyłącznie dochody osób fizycznych finansowane ze środków przedakcesyjnych (np. SAPARD, ISPA, PHARE), nie zaś z funduszy strukturalnych, gdyż pomoc ta stanowi refundację wcześniej poniesionych wydatków, których źródłem finansowania były krajowe środki publiczne. - Decyzja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 września 2006 r. (nr PB I-3/4150/IN-136/US/2006/PM).
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Firma korzysta z dotacji do realizowanych projektów współfinansowanych przez Unię Europejską i budżet państwa. Czy dochody podatnika będącego współwłaścicielem firmy realizującej projekty finansowane w części ze środków pochodzących od UE są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT?
ODPOWIEDŹ IZBY
Z treści art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT) wynika, że wolne od podatku dochodowego są dochody, w stosunku do których spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki: dochody te są sfinansowane ze środków bezzwrotnej pomocy pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych; podatnik uzyskujący te dochody bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.
Wsparcie Wspólnoty dla Polski w latach 2004 – 2006 w ramach Narodowego Planu Rozwoju jest realizowane za pomocą jednofunduszowych sektorowych programów operacyjnych (SPO) oraz wielofunduszowego Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR).
Określenie publiczne środki wspólnotowe oznacza środki finansowe pochodzące z budżetu Wspólnot Europejskich, a w szczególności z funduszy strukturalnych, o których mowa w przepisach UE w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego, w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) oraz zmieniających i uchylających niektóre rozporządzenia (rozporządzenie w sprawie Instrumentu Finansowego Wspierania Rybołówstwa oraz rozporządzenie ustanawiającym Fundusz Spójności, ujęte w załączniku do ustawy budżetowej, służące realizacji Narodowego Planu Rozwoju). W celu realizacji planu tworzy się: sektorowe programy operacyjne; regionalne programy operacyjne; inne programy operacyjne; strategię wykorzystania Funduszu Spójności. Programy te są finansowane z publicznych środków krajowych lub współfinansowane z publicznych środków wspólnotowych.
Pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi zatem ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. W związku z tym nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a takie pochodzenie warunkuje zwolnienie przedmiotowe z podatku dochodowego.
Środki pomocowe w części współfinansowanej z budżetu państwa nie mogą być uznane za pomoc pochodzącą z dotacji, o których mowa w przepisach ustawy o finansach publicznych. A zatem, w tej części pomoc otrzymana przez beneficjenta również nie jest zwolniona z PIT, ponieważ zwolnieniu podlegają tylko dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.
Pomoc finansowana z funduszy strukturalnych ze względu na kierunki jej przeznaczenia można podzielić na środki, z których finansowane są programy: inwestycyjne, o charakterze społecznym i edukacyjnym.
Kierując się takim podziałem środków pochodzących z tych funduszy, do otrzymanej przez beneficjentów ostatecznych pomocy finansowej obowiązujące przepisy w zakresie PIT stosuje się w zależności od celu, na jaki przeznaczone są te środki.
Jeżeli pomoc jest przeznaczona na wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich, a więc na cele o charakterze społecznym i edukacyjnym, przy stosowaniu przepisów podatkowych należy wziąć pod uwagę rolę, jaką spełniają podmioty uczestniczące w realizacji określonego działania. W tych działaniach projektodawca (ostateczny odbiorca) w istocie rzeczy jest wykonawcą określonych w umowie świadczeń za odpłatnością, a więc usług, których wykonanie zlecił odpowiedzialny za ich realizację beneficjent końcowy (instytucja wdrażająca). Środki otrzymane przez projektodawców, prowadzących działalność gospodarczą, z tytułu wykonanych świadczeń (usług) na rzecz instytucji wdrażających stanowią ich przychody stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy PIT. Natomiast wydatki sfinansowane z tych przychodów będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.
Zwolnienie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT dotyczy wyłącznie dochodów osób fizycznych finansowanych ze środków przedakcesyjnych (np. SAPARD, ISPA, PHARE), nie zaś z funduszy strukturalnych, gdyż pomoc ta stanowi refundację wcześniej poniesionych wydatków, których źródłem finansowania były krajowe środki publiczne.