Wymeldowanie się z Polski i wyjazd do Wielkiej Brytanii nie oznacza automatycznej zmiany miejsca zamieszkania, od którego zależy zakres obowiązków podatkowych. - Decyzja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 22 września 2006 r., nr PB I-3/4117/IN-53/US/2006/Ach.
Aby Polak mógł rozliczać się z zagranicznych dochodów tylko w Anglii, musi przenieść tam swoje centrum interesów życiowych.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Podatnik od 12 sierpnia 2005 r. przeniósł swój ośrodek interesów życiowych do Wielkiej Brytanii. Za granicę wyjechał wraz z żoną. Posiada umowę o pracę na czas nieokreślony z angielskim pracodawcą i certyfikat rezydencji. W Polsce nie ma żadnego zameldowania. Podczas pobytu za granicą nie otrzymywał w Polsce żadnych dochodów. Posiadają w Polsce działkę z domem w trakcie budowy. Czy w takiej sytuacji podatnik ma prawo rozliczać się z organem skarbowym tylko w Anglii?
ODPOWIEDŹ IZBY
Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Aby zatem można było uznać daną miejscowość (w kraju czy za granicą) za miejsce zamieszkania osoby fizycznej, muszą być spełnione dwie przesłanki: faktyczne przebywanie oraz zamiar stałego pobytu występujące i trwające łącznie.
Tym samym miejsce zamieszkania należy odróżnić od miejsca czasowego pobytu, tj. miejsca, w którym dana osoba przebywa w określonym czasie, nie mając jednak zamiaru przebywania na stałe. O tym, czy pobyt ma charakter czasowy czy też nie, muszą każdorazowo rozstrzygać okoliczności danego przypadku. Jeśli wynika z nich, że dana osoba przebywa za granicą w przejściowych celach, po osiągnięciu których zamierza wrócić do kraju, to wówczas należy przyjąć czasowy charakter jej pobytu. Nie ma tu znaczenia czas tego pobytu, lecz jego charakter. Wyjazd za granicę w celach zarobkowych czy kształcenia nie oznacza utraty stałego miejsca zamieszkania. Jednocześnie sama deklaracja osoby co do jej zamiaru nie ma decydującego znaczenia, jeżeli nie znajduje potwierdzenia w faktycznych okolicznościach wskazujących na to, gdzie ustanowiła ona ośrodek swojej życiowej działalności.
W omawianym przypadku nie ma jednoznacznego potwierdzenia, że podatnik wyjechał do Wielkiej Brytanii z zamiarem stałego pobytu w tym kraju. Okoliczność wymeldowania się z Polski nie przesądza o zwolnieniu z opodatkowania w Polsce. Zameldowanie jest wyznacznikiem prawa administracyjnego, a fakt nieposiadania w Polsce zameldowania nie oznacza jednocześnie, iż nie można posiadać w Polsce miejsca zamieszkania. Ponadto posiadanie na terytorium Polski działki wraz z domem w trakcie budowy pozwala uznać, że podatnik nie zerwał całkowicie związków z Polską i może potwierdzać czasowy charakter wyjazdu do Wielkiej Brytanii.
To, czy podatnik przeniósł swoją rezydencję podatkową, zależy od wielu czynników. Przy rozstrzyganiu o rezydencji podatkowej konieczne jest ustalenie i zbadanie wielu okoliczności i zachowań podatnika, które potwierdzą jego zamiar stałego pobytu w drugim państwie. O ile miejsce przebywania podatnika stosunkowo łatwo ustalić, o tyle zamiar pozostania za granicą zdecydowanie trudniej udowodnić.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym nie przewidują żadnej szczególnej formy certyfikatu rezydencji. Forma takiego dokumentu jest indywidualnie ustalona w każdym państwie. Prawidłowy certyfikat rezydencji powinien być dokumentem, w którym zagraniczna administracja podatkowa (tj. organ właściwy do spraw podatkowych w innym państwie w zakresie podatków od dochodu i majątku) potwierdza rezydencję podatkową danej osoby fizycznej, czyli posiadanie przez nią miejsca zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium tego państwa (w rozumieniu stosownej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska). Ważne jest również określenie w zaświadczeniu okresu rezydencji. Jednocześnie należy podkreślić, iż posiadanie zagranicznego certyfikatu rezydencji podatkowej nie rozstrzyga automatycznie, że podatnik nie podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów.
Każda jurysdykcja podatkowa posługuje się własnymi, specyficznymi regułami pozwalającymi ustalić, czy dana osoba jest jej rezydentem. W rezultacie dana osoba może być uznana za rezydenta obu umawiających się państw (podwójna rezydencja). Takie przypadki rozstrzyga się, stosując postanowienia dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, łączącej dane państwa.
Ewa Matyszewska