Polak przebywający i pracujący w Norwegii powinien w tym państwie dokonywać rozliczenia ze wszystkich uzyskiwanych przez siebie dochodów, w tym także dochodów osiągniętych z działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce. - Postanowienie ministra finansów z 13 października 2006 r., nr DD4/033-01261-1809/06/WP/ZP.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁO MINISTERSTWO
Podatnik mieszka razem z małżonką i dziećmi w Norwegii i wykonuje pracę najemną u norweskiego pracodawcy. Deklaruje, że w Norwegii będzie przebywał przez 5 lat, a następnie będzie czynił starania o przedłużenie swojego pobytu. W Polsce podatnik posiada gospodarstwo rolne, maszyny rolnicze, dom, samochód, a także jest wspólnikiem spółki cywilnej, sprzedającej towary na terytorium Szwecji i Norwegii. Czy podatnik powinien rozliczać się z podatku w Polsce?
ODPOWIEDŹ MINISTERSTWA
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT), osoby fizyczne podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Natomiast osoby fizyczne, jeżeli nie mają w Polsce miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium RP na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz innych dochodów osiąganych w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 umowy między Polską a Królestwem Norwegii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, określenie osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie oznacza osobę, która według prawa tego państwa podlega tam obowiązkowi podatkowemu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę albo inne kryteria o podobnym charakterze. Jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się państwach, wtedy jej sytuację określa umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Rozstrzygające znaczenie ma zatem ustalenie miejsca zamieszkania podatnika. Zgodnie z kodeksem cywilnym miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Podatnik spełnia przesłanki pozwalające uznać go za osobę posiadającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych zarówno w Polsce, jak i w Norwegii. Zatem państwo rezydencji podatnika należy ustalić zgodnie z regułami kolizyjnymi, uznając, że podatnik ma stałe miejsce zamieszkania w obu umawiających się państwach. Z uwagi na fakt, że ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych) podatnik ma w Norwegii (tutaj wykonuje pracę najemną u norweskiego pracodawcy, a także mieszka z małżonką i dziećmi), należy przyjąć, że podatnik posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Norwegii.
Dlatego też od dnia wyjazdu wraz z rodziną z Polski, podatnik w kraju podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Podatnik podlega w Polsce opodatkowaniu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium RP na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych w Polsce, w tym od dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej.
Działalność prowadzona przez podatnika na terytorium Polski wykonywana jest za pomocą utrzymywanego zakładu. W tym przypadku oznacza to, że podatnik jest zobowiązany opłacać w Polsce podatek dochodowy od dochodów uzyskanych z tej działalności.
Ewa Matyszewska