Podatnicy w myśl przepisów art. 16d ust. 2 i 16h ust. 1 pkt 4 updop nie mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych, gdy nie zostaną one wprowadzone do ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. - Pismo z 26 września 2006 r. nr 1401/BP-I/4230-101/06/EL
PYTANIE DO US
1 lipca 2004 r. nasza spółka otrzymała fakturę na 94 981 053,65 zł za sprzedaż: prawa wieczystego użytkowania gruntu, budynków i budowli posadowionych na tym gruncie, zbiorników, wewnątrzzakładowych sieci technologicznych, środków trwałych należących do grup 3-8, wartości niematerialnych i prawnych (licencje i programy komputerowe) oraz inwestycji rozpoczętych. Cena sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz z posadowionymi na niej budynkami, budowlami i urządzeniami została w akcie notarialnym określona w łącznej kwocie brutto, wynoszącej 64 325 522,81 zł. Wszystkie kupione środki trwałe i wartości niematerialne i prawne wprowadzone do ksiąg w cenie zakupu były amortyzowane zgodnie z updop. W otrzymanej od niezależnego biegłego rewidenta opinii do sprawozdania finansowego niezależni audytorzy stwierdzili, że dla celów księgowych nabycie to powinno być potraktowane jako zakup zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W związku z tym, zgodnie z przepisami o rachunkowości, aktywa te powinny być ujęte w księgach w wartości początkowej zgodnie z ich wartością rynkową lub wartością według niezależnej wyceny. Zleciliśmy sporządzenie operatu szacunkowego dotyczącego określenia wartości nieruchomości oraz opracowań dotyczących oszacowania wartości wszystkich zakupionych przez spółkę środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie. W opracowaniach tych stwierdzono, że rzeczywista wartość kupionych aktywów, wyliczona na moment dokonania transakcji, wykazuje istotne różnice w stosunku do cen przyjętych w chwili sprzedaży, wykazanych na fakturze. Różnice te realizują się zarówno in plus, jak i in minus w stosunku do cen zapłaconych poszczególnych aktywów. Oszacowana przez biegłego wartość łączna kupionych aktywów jest o 9 122 462,86 zł niższa od wartości przyjętej w fakturze sprzedaży. W wyniku błędu popełnionego w momencie dokonywania zakupu środków i wartości tworzących zakład doszło do powstania nieujawnionej wartości niematerialnej w postaci wartości firmy nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Czy spółka może rozliczyć odpisy amortyzacyjne, przypadające na okres między zakupem a ujawnieniem wartości firmy?
KOMENTARZ EKSPERTA
Wykładnię przepisów dokonaną przez organ podatkowy należy uznać za prawidłową. Obowiązujące przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie przewidują możliwości ujawnienia wartości niematerialnych i prawnych i dokonywania od nich odpisów amortyzacyjnych. Odniesienie się przez ustawodawcę w art. 16d ust. 2 updop jedynie do ujawnionych środków trwałych powinno zostać potraktowane jako jednoznaczny zamiar uregulowania takiej sytuacji wyłącznie do środków trwałych. Nie ma więc podstaw do analogicznego postępowania z wartościami niematerialnymi i prawnymi.
ODPOWIEDŹ IS - WYCIĄG
Na podstawie art. 14b § 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie informuje:
W myśl przepisu art. 15 ust. 6 ustawy kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16. Wartość firmy podlega amortyzacji m.in. wtedy, gdy powstała ona w wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze kupna (art. 16b ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy). Zgodnie z generalną zasadą uregulowaną w przepisie art. 16h ust. 1 pkt 1 odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji. Treść tego przepisu wskazuje, że dla rozpoczęcia amortyzacji danego składnika majątku najistotniejszy jest moment ujęcia go w ewidencji.
Stosownie natomiast do treści art. 16d ust. 2 ustawy składniki majątku, o którym mowa w art. 16a-16c, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 9 ust. 1 najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego, o którym mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4.
W zdaniu drugim art. 16d ust. 2 ustawy wymienione zostały jedynie środki trwałe. Ustawodawca pominął wartości niematerialne i prawne. Należy zatem uznać, że w myśl tego przepisu ujawnienie odnosi się tylko do środka trwałego. Również w treści przepisu art. 16h ust. 1, w którym wymieniono przypadki, kiedy dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, nie zostały wymienione ujawnione wartości niematerialne i prawne. W art. 16h ust. 1 pkt 4 wymienione zostały tylko ujawnione środki trwałe. Zgodnie z tym przepisem odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od ujawnionych środków trwałych nieobjętych dotychczas ewidencją, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji.
Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza, że podatnicy, w myśl przepisów art. 16d ust. 2 i art. 16h ust. 1 pkt 4, nie mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych, gdy nie zostaną one wprowadzone do ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania.