Czy podlega opodatkowaniu świadczenie przyznane na podstawie ugody od byłego pracodawcy (godziny nadliczbowe, ekwiwalent za niewykorzystany urlop)? - Pismo z 21 września 2006 r. nr IS.I/1-4150/17/06
ODPOWIEDŹ IS - SKRÓT
Tak. Wynagrodzenia za godziny nadliczbowe oraz ekwiwalenty za niewykorzystany urlop, wypłacone na podstawie ugody zawartej z pracodawcą, nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego. Podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
KOMENTARZ EKSPERTA
Odszkodowania jako świadczenia mające na celu wyrównanie poniesionej szkody często korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Ustawodawca wychodzi bowiem z założenia, że nie stanowią one przysporzenia majątkowego w majątku podatnika, lecz wyrównują jedynie uszczerbek powstały w tym majątku. Ważne jest jednak ustalenie charakteru świadczenia. W analizowanym przypadku świadczenie określone w ugodzie okazało się zaległym ekwiwalentem za niewykorzystany urlop oraz wynagrodzeniem za godziny nadliczbowe. Te zaś podlegają opodatkowaniu jak każde inne wynagrodzenie należne z umowy o pracę.
ODPOWIEDŹ IS - WYCIĄG
Na podstawie art. 14b § 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie informuje:
Artykuł 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) stanowi, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ww. ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
- określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
- odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
- odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1 ww. ustawy,
- odszkodowań wynikających z zawartych umów i ugód.
Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej wyżej ustawy ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych korzystają inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:
- otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż do ugody sądowej, (której kserokopię załączono do wniosku) doszło przed sądem rejonowym na skutek wniesienia pozwu o „zapłatę kwoty 11 765,10 zł wraz z odsetkami z tytułu niewypłaconego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oraz z tytułu wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych”. W świetle postanowień ww. ugody (na podstawie której były pracodawca zobowiązał się wypłacić panu Z. kwotę 4000,00 zł brutto) zaspokaja ona wszelkie roszczenia pana Z. objęte żądaniem pozwu, wynikające z łączącej podatnika i byłego pracodawcę umowy o pracę. W tym miejscu należy zauważyć, iż strony, zawierając ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Wypłacona panu Z. - w wyniku ugody sądowej - kwota stanowiła zatem w rzeczywistości wypłatę: zaległego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oraz zaległego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, a nie odszkodowanie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wprawdzie w treści ugody - w odniesieniu do wskazanej w niej kwoty - użyto sformułowania „z tytułu odszkodowania”, niemniej jednak nie jest to odszkodowanie w rozumieniu przepisów prawa cywilnego ani prawa pracy, lecz (jak wskazano wyżej) jest to wypłata zaległych należności z tytułu łączącego podatnika z byłym pracodawcą stosunku pracy. W tym wypadku bez znaczenia pozostaje fakt, iż realizacja tych należności nastąpiła na podstawie ugody sądowej.
Artykuł 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż źródłem przychodów jest m.in. stosunek pracy. Zgodnie z zapisem art. 12 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
W związku z tym, skoro wynagrodzenia za godziny nadliczbowe oraz ekwiwalenty za niewykorzystany urlop nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego, dlatego też podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Inne pisma dotyczące omawianego zagadnienia, zamieszczone w bazie internetowej:
- IB/415-23/06