JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Podatnik wraz z żoną nabył do majątku wspólnego w 2002 roku grunty rolne, w celu powiększenia gospodarstwa rolnego i z zamiarem prowadzenia produkcji rolnej. Mąż prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu jest podatnikiem VAT, natomiast jego żona takiej działalności nie prowadzi. Czy dostawa działek budowlanych, wydzielonych z gospodarstwa rolnego, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
ODPOWIEDŹ IZBY
Dana czynność jest opodatkowana VAT, jeżeli jest ona objęta zakresem przedmiotowym, jak również zakresem podmiotowym ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej ustawa o VAT).
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel. Do towarów zalicza się także grunty. Przez towary - rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Zasadą jest więc opodatkowanie dostawy gruntów podatkiem od towarów i usług.
Natomiast za podatnika podatku od towarów i usług należy uznać każdą osobę fizyczną, prawną, jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, która działalność gospodarczą wykonuje samodzielnie, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy, bez względu na cel lub rezultat działalności.
Ponieważ przepisy podatkowe nie definiują pojęcia zamiaru i częstotliwości, należy odwołać się do słownika języka polskiego, według którego zamiar określa: projekt, plan, intencje zrealizowania czegoś, a częstotliwość: częste występowanie, powtarzanie jakiejś czynności, zjawiska.
Odnosząc wskazane regulacje do sytuacji podatnika trzeba podkreślić, że grunty zostały nabyte z zamiarem użytkowania ich pod działalność rolniczą w związku z planowanym poszerzeniem gospodarstwa. W 2006 roku zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego tereny te przeznaczone zostały pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. W związku z tym podatnik dokonał podziału części gruntu na działki, z zamiarem odsprzedaży.
Zatem podatnik już w momencie zakupu gruntów rolnych działał jako podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż nabył je z zamiarem użytkowania pod działalność rolniczą, która jest działalnością gospodarczą. W związku z tym twierdzenie, że podatnik nabył omawianą nieruchomość jako osoba prywatna jest błędne.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT zwalnia się dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego. Jednak grunty nie stanowią produktów rolnych, którymi są towary wymienione w zał. nr 2 do ustawy o VAT. W związku z tym dostawa gruntów w przypadku podatnika nie może korzystać z tego zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego. Dostawa gruntów nie może także korzystać ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, w myśl którego zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. O budowlanym przeznaczeniu gruntów decyduje przeznaczenie gruntu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, oznaczenie w ewidencji gruntów i budynków oraz decyzje właściwych władz dokonujących przekwalifikowania gruntów na cele budowlane. A zatem skoro opisana nieruchomość przeznaczona jest obecnie pod zabudowę, to dostawa tych gruntów nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego VAT.
Ponadto należy wskazać, iż podjęte przez podatnika działania wskazują na zamiar sprzedaży w sposób częstotliwy. Świadczy o tym, podjęcie złożonych czynności związanych ze zmianą przeznaczenia gruntów, podzielenie gospodarstwa na działki budowlane, a następnie podjęcie czynności zmierzających do ich sprzedaży. Takie zachowanie podatnika wskazuje, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje on handlu działkami budowlanymi.
Ewa Matyszewska