Jak należy opodatkować w Polsce dochody z pracy wykonywanej na terytorium Niemiec

Prawidłowe jest stanowisko Podatniczki, zgodnie z którym dochód uzyskiwany z tytułu nauczania w uznanej placówce oświatowej w Niemczech przez okres przekraczający dwa lata, podlega w całości opodatkowaniu w Niemczech, na zasadach określonych w niemieckim prawie podatkowym. - Interpretacja Ministra Finansów z 5 stycznia 2007 r., nr DD4/033-01609/06/JG/699

Jednocześnie w Polsce, dochód ten podlega opodatkowaniu zgodnie z tzw. metodą wyłączenia z progresją, zgodnie z którą dochód ten jest zwolniony w Polsce od opodatkowania, przy czym należy wziąć go pod uwagę dla potrzeb obliczenia stawki podatku od pozostałego dochodu uzyskiwanego w ciągu roku przez Podatniczkę (art. 24 ust. 2 pkt a) umowy oraz art. 27 ust. 8 updof). Ponieważ ze stanu faktycznego sprawy wynika, iż Podatniczka nie uzyskiwała żadnych dochodów na terytorium Polski w latach 2005-2006, nie spoczywa na niej obowiązek uwzględnienia dla potrzeb opodatkowania w Polsce dochodu uzyskanego na terytorium Niemiec.

KOMENTARZ EKSPERTA
Należy zgodzić się ze stanowiskiem że dochody z pracy u pracodawcy w Niemczech podlegają tam opodatkowaniu. W Polsce są zwolnione od podatku, ale należy je uwzględnić przy ustalaniu stopy procentowej mającej zastosowanie do dochodów opodatkowanych w Polsce. Stanowi o tym art. 15 ust.1 i art. 24 ust. 2 lit. a umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r., Nr 224 poz. 1921).

Warto jednak wiedzieć że dla ustalenia dochodu z pracy w tych państwach zwolniona od podatku jest część dochodów ze stosunku pracy w wysokości nieprzekraczającej rocznie równowartość trzydziestu diet dla danego państwa (art. 21 ust.1 pkt 20 updof). I tak według stanu prawnego obowiązującego w 2007 r. zwolnieniem są objęte dochody w kwocie odpowiadającej 30% diety za każdy dzień pobytu za granicą w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy. Ponadto w celu ustalenia dochodów z pracy zagranicą przychody należy pomniejszyć o koszty jakie przysługiwałyby w Polsce z tytułu przychodów ze stosunku pracy. Dopiero tak ustalony dochód będzie brany pod uwagę przy ustaleniu stawki procentowej podatku w Polsce.

Trzeba też mieć na uwadze że stawka procentowa ma zastosowanie do dochodów opodatkowanych w Polsce na zasadach ogólnych np. z umów o dzieło bądź do dochodów z najmu opodatkowanego na zasadach ogólnych. Zasady jej ustalania i stosowania zostały określone w art. 27 ust. 8 updof.
I tak, aby ją ustalić:
1) do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku (z pracy Niemczech) i od sumy tych dochodów należy obliczyć podatek według skali,
2) ustalić stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów,
3) ustaloną stopę procentową zastosować do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Jednakże gdy za dany rok podatkowy podatnik nie osiągnie dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych to nie rozlicza on również dochodów z pracy w Niemczech. Nie osiągnie bowiem dochodów do których mogła być zastosowana stawka procentowa.

A zatem jeżeli podatnik nie będzie w Polsce osiągnął dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych, a:
- będzie uzyskiwał dochody opodatkowane w sposób ryczałtowy np. z najmu opodatkowanym zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych, albo
- będzie uzyskiwał dochody z działalności gospodarczej opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, bądź według liniowej 19% stawki podatku dochodowego, albo
- nie będzie uzyskiwał żadnych dochodów;
to nie będzie musiał ustalać procentowej stawki wynikającej z osiągniętych dochodów z pracy w Niemczech.

Interpretację skomentował
Krzysztof Rustecki
Ekspert w zakresie prawa podatkowego

STAN FAKTYCZNY I PYTANIE PODATNIKA
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Podatniczka jest osobą posiadającą stałe miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Głównym źródłem utrzymania Podatniczki w roku 2005 r. była praca w charakterze lektora języka polskiego w szkole w Pasewalku w Niemczech. Ponadto, Podatniczka uzyskiwała również dochody, na podstawie umowy zlecenia (umowy o honorarium), z tytułu nauczania w szkole w Niemczech. W 2005 r. Podatniczka nie uzyskała żadnych dochodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Polski. Podobnie, w 2006 r. Podatniczka nie przewiduje uzyskiwania dochodów na terytorium Polski. Podatniczka świadczy pracę na rzecz szkół, będących uznanymi placówkami oświatowymi w Niemczech. Podatniczka wykonuje pracę w Niemczech od maja 2004 r., zgodnie z harmonogramami poszczególnych kursów w ciągu całego roku, przy czym okres w jakim Podatniczka naucza języka polskiego w Niemczech przekroczył dwa lata.

W związku z powyższym, Podatniczka zwraca się z wnioskiem o wyjaśnienie zasad opodatkowania w Polsce jej dochodów uzyskiwanych z tytułu pracy na terytorium Niemiec w latach 2005 i 2006. Zdaniem Podatniczki, przysługuje jej prawo opodatkowania dochodów w całości w Niemczech, na zasadach określonych w prawie niemieckim, w związku z czym w Polsce nie spoczywa na niej obowiązek podatkowy.

INTERPRETACJA ORGANU PODATKOWEGO - ARGUMENTACJA
Działając na podstawie art. 14e oraz art. 14a § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), udzielając interpretacji w zakresie postanowień umowy z dnia 14 maja 2003 r. zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz.U. z 2005 r., Nr 12, poz. 90),
Minister Finansów uznał za prawidłowe stanowisko Podatniczki przedstawione we wniosku w sprawie zasad opodatkowania w Polsce dochodów uzyskiwanych z tytułu pracy wykonywanej na terytorium Niemiec.

W uzasadnieniu swego postanowienia Minister Finansów stwierdził co następuje:
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm), według stanu prawnego obowiązującego w latach 2005 i 2006, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 4a ustawy, art. 3 ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska. Stosownie do art. 20 umowy z dnia 14 maja 2003 r. zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, osoba fizyczna, która przebywa czasowo w jednym Umawiającym się Państwie w celu nauczania lub prowadzenia prac badawczych na uniwersytecie, w szkole wyższej bądź innej uznanej placówce oświatowej tego Umawiającego się Państwa, a która ma lub bezpośrednio przed tym pobytem miała stałe miejsce zamieszkania w drugim Umawiającym się Państwie, podlega zwolnieniu od opodatkowania w pierwszym wymienionym Państwie z tytułu wynagrodzenia za nauczanie lub prowadzenie prac badawczych przez okres nieprzekraczający dwóch lat, licząc od dnia jej pierwszego przyjazdu w tym celu, pod warunkiem że będzie ona opodatkowana z tytułu takiego wynagrodzenia w drugim Umawiającym się Państwie.

Z powyższego wynika, iż dochód osoby fizycznej mającej miejsce zamieszkania w Polsce uzyskiwany z tytułu nauczania w uznanej placówce oświatowej w Niemczech, podlega zwolnieniu od opodatkowania w Niemczech przez okres pierwszych dwóch lat licząc od dnia przyjazdu Podatnika do Niemiec w tym celu, pod warunkiem, iż dochód ten podlega opodatkowaniu w państwie rezydencji, tj. w Polsce. Jeżeli natomiast okres nauczania przekroczył dwa lata, dochód uzyskiwany w Niemczech podlega opodatkowaniu zarówno w państwie świadczenia pracy, tj. w Niemczech jak w państwie rezydencji, tj. w Polsce. Jednocześnie w Polsce, w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu należy zastosować określoną w umowie metodę zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, tzw. metodę wyłączenia z progresją.

Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt a) umowy, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu. Metoda ta podlega zastosowaniu na zasadach określonych w art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, Minister Finansów stwierdza, iż prawidłowe jest stanowisko Podatniczki, zgodnie z którym dochód uzyskiwany z tytułu nauczania w uznanej placówce oświatowej w Niemczech przez okres przekraczający dwa lata, podlega w całości opodatkowaniu w Niemczech, na zasadach określonych w niemieckim prawie podatkowym.
Jednocześnie w Polsce, dochód ten podlega opodatkowaniu zgodnie z tzw. metodą wyłączenia z progresją, zgodnie z którą dochód ten jest zwolniony w Polsce od opodatkowania, przy czym należy wziąć go pod uwagę dla potrzeb obliczenia stawki podatku od pozostałego dochodu uzyskiwanego w ciągu roku przez Podatniczkę (art. 24 ust. 2 pkt a) umowy oraz art. 27 ust. 8 ustawy). Ponieważ ze stanu faktycznego sprawy wynika, iż Podatniczka nie uzyskiwała żadnych dochodów na terytorium Polski w latach 2005-2006, nie spoczywa na niej obowiązek uwzględnienia dla potrzeb opodatkowania w Polsce dochodu uzyskanego na terytorium Niemiec.

Minister Finansów poinformował, że interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia. Odpowiedź nie jest wiążąca dla podatnika, jest natomiast wiążąca dla właściwych organów podatkowych i organów kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia. Na niniejsze postanowienie, na podstawie art. 14e § 2, art. 14a § 4 oraz art. 236 § 1 i § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Stronie przysługuje zażalenie do Ministra Finansów w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.