10 najważniejszych zmian w prawie w 2015 r.

Maciej Szulikowski
Radca Prawny
rozwiń więcej
10 najważniejszych zmian w prawie w 2015 r. / Fot. Fotolia
Koniec roku to czas, kiedy podsumowujemy minione dwanaście miesięcy. Przedstawiamy podsumowanie roku 2015 pod kątem zmian w polskim prawie, w postaci rankingu dziesięciu najważniejszych zmian. W rankingu tym znajdują się, naszym zdaniem, najważniejsze nowelizacje obowiązujących aktów prawnych oraz nowe akty prawne, które weszły w życie w mijającym roku.

I miejsce w naszym rankingu TOP 10 zajmuje ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 443), która weszła w życie w dniu 28 czerwca 2015 r. Głównym celem tej ustawy było skrócenie i uproszczenie procedury inwestycyjnej w procesie budowlanym, która oceniana była jako nazbyt sformalizowana. Wprowadzone zmiany objęły m.in. rozszerzenie katalogu budów i robót budowlanych, dla których realizacji nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę, zmniejszenie katalogu obiektów budowlanych, których użytkowanie wymaga wydania decyzji administracyjnej o pozwoleniu na użytkowanie, a także ograniczenie obowiązkowych elementów projektu budowlanego. Powyższe zmiany, jako działania zmierzające do usprawnienia realizacji procesu budowlanego, należy z pewnością oceniać pozytywnie.

Autopromocja

II miejsce rankingu zajmuje ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 18 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 539). Przyniosła ona przede wszystkim fundamentalną zmianę w zakresie prawa spadkowego. Na jej podstawie wprowadzono bowiem zasadę, że niezłożenie przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu spadku, przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub o odrzuceniu spadku, w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, jest uważane za przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a nie przyjęcie spadku wprost, jak to miało miejsce dotychczas. Powyższa zmiana jest zatem korzystna dla spadkobierców, ponieważ chroni ich przed potencjalnym dziedziczeniem długów spadkowych przewyższających wartość majątku spadkowego.

Nowa Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) od 1 stycznia 2016 r.

III miejsce pod względem doniosłości wprowadzonych zmian zajęła w naszym rankingu ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 4), która weszła w życie w dniu 15 stycznia 2015 r. Do najistotniejszych modyfikacji wynikających z ww. ustawy należy wprowadzenie możliwości zakładania spółek jawnych oraz spółek komandytowych przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego, a także likwidacja dotychczasowego obowiązku składania do akt rejestrowych wzorów podpisów członków zarządu, likwidatorów, wspólników spółek osobowych oraz prokurentów. Powyższe zmiany niosą zatem pewne praktyczne ułatwienia w prowadzeniu działalności gospodarczej w formie spółek handlowych.

IV miejsce w rankingu TOP 10 zajmuje ustawa z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014 r. poz. 1138), która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2015 r. Ww. ustawa wprowadziła liczne zmiany, z których najistotniejszą i najbardziej dyskutowaną stanowią nowe rozwiązania dotyczące pacjentów onkologicznych, w tym wprowadzenie karty diagnostyki i leczenia onkologicznego. Celem wprowadzonych zmian było przyśpieszenie procedur w przypadku zdiagnozowania tzw. nowotworów złośliwych. Praktyczne stosowanie nowych rozwiązań napotkało jednak pewne trudności, stąd zmiany te zostały poddane krytyce części lekarzy i pacjentów. W chwili obecnej należy zatem obserwować, czy przezwyciężenie powyższych trudności okaże się możliwe tak, aby wprowadzone zmiany były oceniane pozytywnie zarówno przez pacjentów jak i lekarzy.

V miejsce w ww. rankingu zajmuje naszym zdaniem ustawa z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 788), która weszła w życie w dniu 12 lipca 2015 r. Jednym z założeń ww. ustawy było ograniczenie wywozu leków za granicę. Z uwagi na to, na jej mocy wprowadzone zostały nowe mechanizmy mające służyć zwiększeniu kontroli i nadzoru nad obrotem produktami leczniczymi, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobami medycznymi.

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

VI miejsce w rankingu TOP 10 zajmuje naszym zdaniem ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1924), która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2015 r. W drodze tej nowelizacji przyjęte zostały zmiany mające służyć ujawnianiu w Krajowym Rejestrze Sądowym jak najbardziej aktualnych danych. Jednym z takich rozwiązań jest np. zwiększenie kompetencji sądów rejestrowych do podejmowania z urzędu wybranych czynności związanych z ujawnianiem danych w Krajowym Rejestrze Sądowym.


VII miejsce pod względem doniosłości wprowadzonych zmian zajmuje w ocenie kancelarii ustawa z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 945), która weszła w życie 18 stycznia 2015 r. Głównym celem nowelizacji było wdrożenie rozwiązań mających wzmocnić polski system ochrony konkurencji i konsumentów oraz uprościć i skrócić procedury, zwłaszcza w zakresie kontroli koncentracji przedsiębiorców. Przykładową zmianę tego rodzaju stanowi rozszerzenie katalogu przypadków, w których zamiar koncentracji przedsiębiorców nie wymaga zgłoszenia.

VIII miejsce w rankingu kancelarii zajęła ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1741), która weszła w życie 1 marca 2015 r. Kluczową zmianę wynikającą z ww. nowego aktu stanowi przyjęcie zasady prowadzenia akt stanu cywilnego w formie elektronicznej, co może przyczynić się do usprawnienia ich obiegu. Dogodnym rozwiązaniem jest też wprowadzenie możliwości uzyskania odpisów aktów stanu cywilnego na terenie całej Polski, niezależnie od właściwości danego urzędu i miejsca zamieszkania obywatela. Ciekawą zmianą jest także wprowadzenie możliwości nadawania imion obcych.

VAT 2015/2016 – bieżące problemy i zmiany

Zmiany w prawie pracy 2016. Przepisy przejściowe

IX miejsce sporządzonego rankingu zajmuje rozporządzenie Ministra Skarbu Państwa z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców (Dz. U. z 2015 r. poz. 531), które weszło w życie w dniu 30 kwietnia 2015 r. Na mocy rozporządzenia wprowadzone zostały rozwiązania zmierzające do zwiększenia możliwości udzielania pomocy przedsiębiorcom, którzy napotkali określone trudności w prowadzonej działalności, w tym przewidziano nieznane dotąd instytucje pomocy dla małego i średniego przedsiębiorcy.

X miejsce naszego rankingu zajmuje ustawa z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1662), na mocy której z dniem 1 stycznia 2015 r. weszły w życie przepisy zmieniające ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 1182). W drodze ww. przepisów wprowadzono przede wszystkim możliwość prowadzenia rejestru zbiorów danych przez administratorów bezpieczeństwa informacji powołanych u administratorów danych i podlegających zgłoszeniu do Generalnego Inspektora Danych Osobowych (GIODO), co jednocześnie zwalnia z obowiązku zgłaszania do GIODO samych zbiorów danych.

Mijający rok był bogaty w nowelizacje i nowe akty prawne. W rankingu TOP 10 zostały sklasyfikowane zmiany, które naszym zdaniem zasługują na największą uwagę spośród wszystkich zmian w polskim prawie, jakie miały miejsce w 2015 r. Jednak efekty wprowadzenia nowych przepisów lub zmian dotychczas obowiązujących będzie można ocenić dopiero wraz z upływem czasu, na podstawie praktyki ich stosowania.

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji.

Maciej Szulikowski

Radca prawny i Partner Zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Księgowość
Podatek od kryptowalut 2024. Jak rozliczyć?
26 kwi 2024

Kiedy należy zapłacić podatek, a kiedy kryptowaluty pozostają neutralne podatkowo? Co podlega opodatkowaniu? Jaki PIT trzeba złożyć?

KSeF dopiero od 2026 roku. Minister Finansów podał dwie daty wdrożenia dla dwóch grup podatników
26 kwi 2024

Na konferencji prasowej w dniu 26 kwietnia 2024 r. minister finansów Andrzej Domański podał dwie daty planowanego wdrożenia obowiązkowego modelu KSeF. Od 1 lutego 2026 r. obowiązkowy KSeF mają stosować przedsiębiorcy, których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 200 mln zł. Natomiast od 1 kwietnia 2026 r. obowiązkowy KSeF mają stosować pozostali podatnicy VAT.

KSeF z dużym poślizgiem. Przedsiębiorcy i cała branża księgowa to odczują. Jak?
26 kwi 2024

Decyzja ministerstwa o przesunięciu KSeF o prawie 2 lata jest niekorzystna z punktu widzenia polskich firm. Znacznie opóźni rewolucję cyfrową i wzrost konkurencyjności krajowych przedsiębiorców. Wymagać będzie także poniesienia dodatkowych kosztów przez firmy, które już zainwestowały w odpowiednie technologie i przeszkolenie personelu. Wielu dostawców oprogramowania do fakturowania i prowadzenia księgowości może zostać zmuszonych do ponownej integracji systemów. Taką opinię wyraził Rafał Strzelecki, CEO CashDirector S.A.

Kto nie poniesie kary za brak złożenia PIT-a do 30 kwietnia?
26 kwi 2024

Ministerstwo Finansów informuje, że do 30 kwietnia 2024 r. podatnicy mogą zweryfikować i zmodyfikować lub zatwierdzić swoje rozliczenia w usłudze Twój e-PIT. Jeżeli podatnik nie złoży samodzielnie zeznania PIT-37 i PIT-38 za 2023 r., to z upływem 30 kwietnia zostanie ono automatycznie zaakceptowane przez system. Dzięki temu PIT będzie złożony w terminie nawet jeżeli podatnik nie podejmie żadnych działań. Ale dotyczy to tylko tych dwóch zeznań. Pozostałe PIT-y trzeba złożyć samodzielnie najpóźniej we wtorek 30 kwietnia 2024 r. Tego dnia urzędy skarbowe będą czynne do godz. 18:00.

Ekonomiczne „odkrycia” na temat WIBOR-u [polemika]
26 kwi 2024

Z uwagą zapoznaliśmy się z artykułem Pana K. Szymańskiego „Kwestionowanie kredytów opartych o WIBOR, jakie argumenty można podnieść przed sądem?”, opublikowanym 16 kwietnia 2024 r. na portalu Infor.pl. Autor, jako analityk rynków finansowych, dokonuje przełomowego „odkrycia” – stwierdza niereprezentatywność WIBOR-u oraz jego spekulacyjny charakter. Jest to jeden z całej serii artykułów ekonomistów (zarówno K. Szymańskiego, jak i innych), którzy działając ramię w ramię z kancelariami prawnymi starają się stworzyć iluzję, że działający od 30 lat wskaźnik referencyjny nie działa prawidłowo, a jego stosowanie w umowach to efekt zmowy banków, której celem jest osiągnięcie nieuzasadnionych zysków kosztem konsumentów. Do tego spisku, jak rozumiemy, dołączyli KNF, UOKiK i sądy, które to instytucje jednoznacznie potwierdzają prawidłowość WIBOR-u.

Przedsiębiorca uiści podatek tylko gdy klient mu zapłaci. Tak będzie działał kasowy PIT. Od kiedy? Pod jakimi warunkami?
26 kwi 2024

Resort finansów przygotował właśnie projekt nowelizacji ustawy o PIT oraz ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. Celem tej zmiany jest wprowadzenie od 2025 roku kasowej metody rozliczania podatku dochodowego, polegającej na tym, że przychód- podatkowy będzie powstawał w dacie zapłaty za fakturę. Z metody kasowej będą mogli korzystać przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają działalność oraz ci, których przychody z działalności gospodarczej w roku poprzednim nie przekraczały 250 tys. euro.

Minister Domański o przyszłości KSeF. Nowe daty uruchomienia zostały wyznaczone
26 kwi 2024

Minister finansów Andrzej Domański wypowiedział się dziś o audycie Krajowego Systemu e-Faktur i przyszłości KSeF. Zmiany legislacyjne w KSeF to będzie proces podzielony na dwa etapy.

Panele fotowoltaiczne - obowiązek podatkowy w akcyzie [część 2]
26 kwi 2024

W katalogu czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą znajduje się również przypadek konsumpcji. Chodzi tutaj o zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję jak i przez podmiot, który koncesji nie posiada, ale zużywa wytworzoną przez siebie energię elektryczną.

KSeF dopiero od 2026 roku. Minister Finansów podał dwie daty wdrożenia dla dwóch grup podatników
26 kwi 2024

Na konferencji prasowej w dniu 26 kwietnia 2024 r. minister finansów Andrzej Domański podał dwie daty planowanego wdrożenia obowiązkowego modelu KSeF. Od 1 lutego 2026 r. obowiązkowy KSeF mają stosować przedsiębiorcy, których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 200 mln zł. Natomiast od 1 kwietnia 2026 r. obowiązkowy KSeF mają stosować pozostali podatnicy VAT.

Globalny podatek minimalny - zasady GloBE również w Polsce. Przedsiębiorstwa będą musiały dostosować swoje procedury rachunkowe i podatkowe
26 kwi 2024

System globalnego podatku minimalnego (zasad GloBE) zawita do Polski. Przedsiębiorstwa będą musiały dostosować swoje procedury wewnętrzne, w szczególności dotyczące gromadzenia informacji rachunkowych i podatkowych.

pokaż więcej
Proszę czekać...