Zasiłek chorobowy w 2022 roku – terminy
Zasiłek chorobowy trwa maksymalnie 182 dni, z wyjątkiem niezdolności z przyczyny ciąży i gruźlicy, który trwa do 270 dni. Co do zasady, do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy. Ponadto do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. W ustawie jednak nie jest wskazane wprost o jaki dokładnie okres zasiłkowy chodzi, czy ten podczas trwania ubezpieczenia czy po jego ustaniu.
Ustawodawca wprowadził od 2022 r. zapis zgodnie z którym okres zasiłkowy po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego ulegnie skróceniu do 91 dni. Jednak okres pobierania zasiłku do 91 dni nie będzie dotyczył niezdolności do pracy: spowodowanej gruźlicą, występującej w trakcie ciąży, lub powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, ponieważ w tych przypadkach nadal obowiązuje okres 182/270 dni.
Jak liczyć okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia?
Wątpliwości interpretacyjne wprowadza sam ustawodawca w uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jak wprost wynika z uzasadnienia; „skróceniu ulegnie natomiast okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia – przyjęto, że nie będzie on dłuższy niż 91 dni. W okres ten nie będzie wliczana niezdolność do pracy w czasie ubezpieczenia, bez względu na rodzaj choroby. Zasadą będzie, że zasiłek chorobowy, po ustaniu ubezpieczenia, przysługiwać będzie maksymalnie przez okres 91 dni”.
Z uzasadnienia wynika, że celem ustawodawcy było rozgraniczenie okresu zasiłkowego na ten podczas trwania ubezpieczenia i po jego zakończeniu. Ponadto do okresu zasiłkowego po ustaniu ubezpieczenia, ma nie wliczać się okresu poprzedniego, czyli tego podczas trwania ubezpieczenia.
Przykład:
Pani Anna, zatrudniona na podstawie umowy o pracę, przez 170 dni przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu urazu kręgosłupa. Następnie doszło do rozwiązania umowy o pracę. Tydzień po rozwiązaniu umowy, Pani Anna złamała rękę i otrzymała kolejne 60 dni zwolnienia. Zgodnie z uzasadnienia do projektu należy przyjąć, że powstał nowy okres zasiłkowy nie wliczany do okresu podczas trwania stosunku pracy, zatem Pani Ania nabędzie prawo do zasiłku.
Przed nowelizacją, okres zwolnienia z powodu urazu kręgosłupa i złamania ręki uległby zliczeniu, a więc przekroczyłby 182 dni i zasiłek chorobowy z powodu złamanej ręki trwałby maksymalnie przez 12 dni. Natomiast po nowelizacji, należy dokonać rozróżnienia na okres zasiłkowy, trwający podczas ubezpieczenia (trwający zasadniczo maksymalnie 182 dni) oraz po ustaniu ubezpieczenia, który trwa maksymalnie 91 dni od momentu ustania ubezpieczenia, przykładowo od momentu rozwiązania stosunku pracy.
Warto przypomnieć, że przy wątpliwościach interpretacyjnych należy wziąć pod uwagę wykładnię celowościową, a więc jaki cel przyświecał ustawodawcy przy wprowadzeniu konkretnego przepisu. Skoro sam ustawodawca uznał, że do okresu po ustaniu ubezpieczenia nie powinno się wliczać niezdolności do pracy w czasie ubezpieczenia, to można stwierdzić, że zasiłek chorobowy został przedłużony o kolejne 91 dni.
Natomiast ZUS stoi na innym stanowisku i wyjaśnieniach na stronie internetowej wskazuje, że „ okres 91 dni na jaki może być przyznany zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego upływa po wykorzystaniu 182/270 dni okresu zasiłkowego, prawo do świadczeń w takich wypadkach przysługuje przez okres nie dłuższy niż do wyczerpania 182/270 dni”.
Wobec tego ZUS uznaje, że do okresu po ustaniu ubezpieczenia, należy wliczyć niezdolność do pracy w czasie ubezpieczenia. Zapewne w przyszłości powstanie wiele sporów w kwestii zliczenia okresów zasiłkowych i nie odbędzie się bez rozstrzygnięcia sądu, ponieważ stanowisko ZUS jest sprzeczne z celem ustawodawcy.
W sytuacji, gdy ZUS zastosuje powyższą interpretację warto złożyć wniosek o wydanie decyzji w sprawie zliczenia okresu zasiłkowego. ZUS musi wydać decyzję na każde żądanie ubezpieczonego. Od takiej decyzji ubezpieczony będzie mógł odwołać się do sądu rejonowego w ciągu miesiąca.
Podstawa prawna:
– art. 6, 8 i 9 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – Dz. U z 2021 r. poz. 1133.
Karolina Kiecana, prawnik HR LEX Sp. z o.o.