– Pracodawca ma obowiązek organizować pracę zgodnie z zasadami BHP i zapewnić pracownikom komfortowe warunki. W trakcie upałów ciąży na nim obowiązek zapewnienia pracownikom dostępu do wody pitnej – mówi agencji Newseria Biznes Tomasz Zalewski z Głównego Inspektoratu Pracy.
Wysoka temperatura w miejscu pracy nie tylko wpływa na samopoczucie, lecz także obniża wydajność pracowników. Jeżeli odbiega od optymalnej, to praca staje się uciążliwa i mniej efektywna. W skrajnych przypadkach wysoka temperatura w miejscu pracy może nawet zaszkodzić zdrowiu, prowadząc do odwodnienia albo wyczerpania cieplnego, które objawia się bólami i zawrotami głowy, zaburzeniami widzenia i ogólnym osłabieniem.
Podczas pracy w wysokich temperaturach, zwłaszcza w okresie letnich upałów, pracodawca ma obowiązek nieodpłatnie zapewnić swoim pracownikom dostęp do wody pitnej i napojów w takiej ilości, która zaspokaja ich potrzeby.
– Jeżeli w pobliżu jest źródło wody kranowej, która nadaje się do picia, to pracodawca może uznać, że realizuje swój ustawowy obowiązek. W przypadku pracy na zewnątrz, odległość od źródła wody nie może przekraczać 75 metrów – wyjaśnia Tomasz Zalewski. – Gorzej, gdy warunki, w których pracują pracownicy, są bardziej uciążliwe, na przykład jest to praca na zewnątrz w temperaturze przekraczającej 25 st. C albo praca w pomieszczeniach, w których jest powyżej 28 st. C. W takich przypadkach pracodawca powinien zapewnić pracownikom napoje zawierające odpowiednią dawkę soli mineralnych, które uzupełnią w organizmie pierwiastki utracone w wyniku pocenia – dodaje.
Pracodawca nie może się zwolnić z tego obowiązku, wypłacając ekwiwalent finansowy. Zgodnie z przepisami musi bezpośrednio dostarczyć pracownikom wodę i napoje, które powinny być dostępne w trakcie całego dnia pracy.
– Niewywiązanie się z tego obowiązku jest wykroczeniem, za które na pracodawcę może zostać nałożona grzywna w wysokości od 1 tys. do nawet 30 tys. zł. Grzywnę 1–2 tys. zł może nałożyć inspektor pracy w drodze mandatu. Wyższą karę może zasądzić sąd, jednak musi to być naprawdę rażące naruszenie obowiązków pracodawcy. W takich przypadkach inspektor kieruje sprawę do sądu, który nakłada grzywnę i decyduje o jej wysokości – przestrzega Tomasz Zalewski.
Poza zapewnieniem wody i napojów pracodawca może podjąć także inne działania, które zwiększą komfort pracy w wysokich temperaturach. Przykładowo, może wydłużyć pracownikom przerwy albo zmienić godziny pracy tak, żeby nie była ona wykonywana w porze największych upałów.
Państwowa Inspekcja Pracy przypomina też, że osoby, które wykonują prace brudzące na otwartej przestrzeni, w wysokiej temperaturze i bez dostępu do bieżącej wody, muszą mieć zapewnione do celów higienicznych co najmniej 90 litrów wody dziennie. Ten obowiązek również spoczywa na pracodawcy. Kolejnym jest dbanie o czystość urządzeń do wentylacji i klimatyzacji.
– Większość nowoczesnych budynków jest wyposażona w klimatyzację. Przepisy nie określają szczegółowo rozwiązań dotyczących klimatyzacji, nie ma w nich mowy o tym, że każdy pracownik musi mieć klimatyzowane stanowisko. Pracodawca powinien jednak pamiętać, że jeżeli w firmie jest już klimatyzacja, to musi ona być bezpieczna i czysta. Nie może być siedliskiem niebezpiecznych organizmów, które mogą wywoływać choroby. Dodatkowo, pracodawca może stosować różnego rodzaju środki ochronne, na przykład rolety, które minimalizują wpływ promieni słonecznych na środowisko pracy – mówi Tomasz Zalewski.
Niekonserwowane urządzenia klimatyzacyjne mogą się stać siedliskiem bakterii Legionelli, które wywołują ostre zapalenie płuc. Dlatego pracodawca ma obowiązek dbać o czystość i sprawność klimatyzatorów. Poza tym urządzenia te nie mogą powodować przeciągów ani wyziębienia pomieszczeń (strumień powietrza nie może być skierowany bezpośrednio na stanowiska pracy).
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Specjalista Głównego Inspektoratu Pracy przypomina, że pracownik może odmówić wykonywania swoich obowiązków, jeżeli zbyt wysoka temperatura powoduje jego złe samopoczucie. Nie może być za to ukarany finansowo.
– Trzeba pamiętać o tym, że pracownik ma prawo zaprzestać wykonywania pracy, jeżeli warunki zagrażają jego zdrowiu i życiu, a pracodawca nie wywiązuje się ze swoich obowiązków. W skrajnych wypadkach może on zadeklarować, że warunki na jego stanowisku pracy są tak złe, że czuje się zagrożony i jeżeli sytuacja nie ulegnie poprawie, to odmówi wykonywania swoich obowiązków – przypomina Tomasz Zalewski.
Według Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi 23,9 st. C do maksymalnie 26,7 st. C to optymalna, letnia temperatura dla lekkiej pracy (niefizycznej) wykonywanej na siedząco.
Zobacz także: Kadry