Składki ZUS dla najmniejszych firm - co się zmieni
Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przewiduje nową, obniżoną, najniższą wysokość składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców osiągających miesięczny przychód w wysokości mniejszej niż 2,5-krotność minimalnego wynagrodzenia. W tym roku to 5 000 złotych.
Podstawa wymiaru składek będzie proporcjonalna do przychodu tak, aby w momencie osiągnięcia progu równała się ona obecnej, tj. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia za pracę.
Projekt ustawy powstał w Ministerstwie Rozwoju przy wykorzystaniu założeń przedstawionych przez Parlamentarny Zespół na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego pod przewodnictwem posła Adama Abramowicza.
Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń
Dla kogo niższe składki ZUS?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, minimalna wysokość składek płaconych przez przedsiębiorcę na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy wynosi w skali roku 10 503,36 zł. Oznacza to, że obciążenie przedsiębiorców osiągających miesięczny przychód niższy niż 2,5-krotność płacy minimalnej jest nieproporcjonalnie duże. Wysokość składek wpływa często na decyzję o zamknięciu działalności gospodarczej. Najwięcej przedsiębiorców rezygnuje z dalszego działania po 24 miesiącach, tj. w momencie, w którym tracą oni prawo do korzystania tzw. małego ZUSu.
Uprawnionych do skorzystania z nowych rozwiązań będzie ok. 325 tysięcy firm, z których ok. 187 tysięcy nie może obecnie skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru. Oznacza to, że na niższe obciążenie może liczyć ponad 10% osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
"Najważniejsza zasada, którą przyjęliśmy projektując nowe przepisy brzmi: żaden przedsiębiorca nie straci na tej regulacji. Wszystkie dotychczasowe przywileje pozostaną w mocy, a ci, którzy będą chcieli skorzystać z nowych rozwiązań, będą to mogli zrobić dobrowolnie. W szczególności dotyczy to przewidzianej w Konstytucji Biznesu ulgi na start oraz możliwości skorzystania z obniżonej przez pierwsze 24 miesiące podstawy wymiaru składek" – podkreśla wicepremier.
Wyjście z szarej strefy
Proponowana regulacja ma także na celu zachęcenie do podjęcia legalnej działalności osoby, które dotychczas pozostają w szarej strefie. Według szacunków GUS rozmiar tzw. działalności nieformalnej w 2013 roku wyniósł ok. 3,9% PKB. Dodatkowe wpływy z podatków i składek każdego dodatkowego przedsiębiorcy, który skorzysta z nowych możliwości, szacowane są na ok. 5 600 złotych rocznie.
"Składki na ubezpieczenia społeczne w stałej kwocie dla każdego przedsiębiorcy to poważna bariera dla tysięcy mikrofirm. Chcemy pozwolić na rozwój każdemu, nawet tym najmniejszym i dlatego planujemy zmianę, która wprowadzi sprawiedliwe rozwiązania oraz zachęci do wyjścia z szarej strefy" – mówi wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki.
Jak obliczana będzie podstawa wymiaru składki?
Podstawę wymiaru składek dla danej wysokości przychodu przedsiębiorca będzie mógł ustalić na podstawie rozporządzenia wydawanego przez Ministra Rozwoju w porozumieniu z Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Będzie ono rokrocznie aktualizowane odpowiednio do zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia. Rozporządzenie zawierać będzie przedziały przychodu wraz z właściwą dla nich podstawą wymiaru. Proponowana rozpiętość przedziału na poziomie 200 zł pozwoli na obniżenie skłonności do zaniżania przychodu w celu uniknięcia dodatkowego obciążenia, a jednocześnie pozwoli na ustalenie dla każdego przedziału, składek w kwocie zaokrąglonej do pełnych złotych.
Zastosowanie przychodu jako wartości, od której zależna jest podstawa wymiaru, wynika z chęci objęcia rozwiązaniem także tych przedsiębiorców, którzy nie obliczają dochodu i rozliczają się w oparciu o ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jednocześnie, wprowadzenie konieczności ustalania dochodu na potrzeby ubezpieczeń społecznych znacznie skomplikowałoby obliczenia oraz ewentualne kontrole. Przychód jest także wykorzystywany przy ustalaniu podstawy wymiaru dla ubezpieczonych zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę.
Jakie są skutki budżetowe proponowanych rozwiązań?
Wszystkie europejskie kraje należące do OECD za wyjątkiem Polski ustalają wysokość składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców w oparciu o dochód. Obniżenie podstawy wymiaru spowoduje zmniejszenie wpływów do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i Funduszu Pracy, a jednocześnie doprowadzi do wzrostu wpływów z podatku dochodowego.
Ujemny wpływ regulacji na sektor finansów publicznych wyniesie ok. 200 mln złotych w skali roku. Założenie to nie obejmuje jakiegokolwiek pozytywnego wpływu projektowanych regulacji na legalizowanie przez przedsiębiorców prowadzonej obecnie poza oficjalnym obiegiem działalności gospodarczej oraz na wzrost przeżywalność przedsiębiorstw. Mając na uwadze szacowaną przeciętną wartość dodatkowych wpływów, koszt wprowadzenia zmian zostałby zniwelowany, jeśli na wyjście z szarej strefy zdecydowałoby się co najmniej 36 tysięcy przedsiębiorców.
Pakiet pozostałych rozwiązań dla najmniejszych firm w Konstytucji dla Biznesu
Drobna działalność bez rejestracji
Działalność na najmniejszą skalę (przychody miesięczne do 50% minimalnego wynagrodzenia) nie będzie już uznawana za działalność gospodarczą. Oznacza to, że osoby zajmujące się np. dorywczo handlem czy sporadycznie udzielające korepetycji nie będą musiały rejestrować się w urzędzie i płacić comiesięcznych składek.
Ulga na start
Początkujący przedsiębiorcy zostaną zwolnieni z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności. Potem, tak jak dotychczas, będą mogli korzystać przez 2 lata z tzw. „małego ZUS-u”. Zmiana dotyczy ponad 200 tys. osób, które każdego roku stawiają pierwsze kroki w biznesie.
Pobierz plik:
Prezentacja - Mała Działalność Gospodarcza (PDF 2 MB)