Jak ewidencjonować w księdze wypłatę wynagrodzeń pracowników

Anna Welsyng
Radca prawny i doradca podatkowy. Prowadzi swoją kancelarię w Warszawie, specjalizuje się w kompleksowej obsłudze podatkowo-księgowej firm i innych podatników. Autorka kilkuset publikacji o tematyce podatkowej.
rozwiń więcej
Jestem opodatkowany na zasadach ogólnych. Prowadzę księgę przychodów i rozchodów. Czy prawidłowe jest ewidencjonowanie wynagrodzeń pracowników w wartości netto w dniu dokonania faktycznej wypłaty, a składek na ubezpieczenia społeczne (finansowanych przeze mnie oraz pobranych z wynagrodzeń) w dniu faktycznego ich przekazania na konto ZUS? Stosuję memoriałową metodę rozliczania kosztów.
RADA
Nie. Pana postępowanie nie jest prawidłowe. Powinien Pan bowiem ewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wypłacone (postawione do dyspozycji pracownika) wynagrodzenie w kwocie brutto. Natomiast zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne, finansowane z Pana środków jako pracodawcy, powinien Pan wpisać do księgi w dniu ich faktycznego przekazania na rachunek ZUS.
UZASADNIENIE
Zatrudniając pracowników, przedsiębiorca ponosi określone koszty. Podstawowym kosztem są wydatki na wynagrodzenia pracowników i pozostałe związane z nimi obciążenia, takie jak składki ZUS. Ustawodawca, mając na względzie ochronę praw pracowników zezwolił pracodawcom na zaliczenie tych wydatków do kosztów dopiero z chwilą ich faktycznego poniesienia. Wynika to wprost z art. 23 ust. 1 pkt 55 i pkt 55a updof. Na podstawie tych przepisów nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:
• niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i 6, art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz w art. 18, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy oraz
• nieopłaconych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek, z zastrzeżeniem, art. 23 ust. 1 pkt 37 updof określonych w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek.
Ponadto, zgodnie z objaśnieniami do podatkowej księgi przychodów i rozchodów zawartymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, kolumna 12 księgi (w księdze według starego wzoru kolumna 13) jest przeznaczona do wpisywania wypłacanych pracownikom wynagrodzeń brutto (w gotówce i w naturze). Wpisu dokonuje się:
• na podstawie listy płac lub innych dowodów, na których pracownik potwierdza własnym podpisem kwoty otrzymanych wynagrodzeń w gotówce lub w naturze - w przypadku wypłaty wynagrodzenia w kasie,
• na podstawie innych dowodów, np. dowodu potwierdzającego przekazanie wynagrodzenia na rachunek pracownika - jeżeli wynagrodzenie nie jest wypłacane w kasie.
Dlatego też wydatki związane z wypłatą wynagrodzeń ze stosunku pracy, bez względu na przyjętą przez Pana metodę ewidencjonowania kosztów (kasową czy memoriałową), może Pan zaliczyć do kosztów w dacie faktycznego poniesienia, czyli w dacie ich wypłaty. Należy podkreślić, że przepisy nie zawierają żadnych wskazówek co do odmiennego traktowania poszczególnych elementów wynagrodzenia. Należy więc uznać, iż kosztem uzyskania przychodów będą wszelkie elementy wynagrodzenia w dacie wypłaty lub postawienia go do dyspozycji pracownika - czyli w tym przypadku kwota wynagrodzenia brutto.
Natomiast składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracodawcę stanowią koszt uzyskania przychodu w miesiącu ich faktycznego przekazania na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
 
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Wynagrodzenia w wartości brutto podlegają wpisaniu do księgi w dacie faktycznej wypłaty bądź postawienia do dyspozycji pracownika. Natomiast składki ZUS w części finansowanej przez pracodawcę wpisuje się do księgi dopiero w dacie ich przekazania na rachunek ZUS.
Prawidłowość takiego sposobu ewidencjonowania potwierdzają również organy podatkowe. Przykładem jest postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Łęczycy z 14 czerwca 2006 r. nr US I/415-16/2006. Organ podatkowy, odpowiadając na analogiczne pytanie podatnika, stwierdził, że
Prawidłowo winien podatnik ewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wypłacone (postawione do dyspozycji pracownika) wynagrodzenia w kwocie brutto, natomiast zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne finansowane ze środków pracodawcy w dniu ich faktycznego przekazania na rachunek ZUS.

Podstawa prawna
 
• art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 55 i pkt 55a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219
• pkt 12 objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. z 2003 r. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 36, poz. 229

Anna Welsyng
radca prawny, doradca podatkowy

Księgowość
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?
17 sty 2025

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Wyślesz pismo do urzędu i sądu ostatniego dnia terminu nie tylko Pocztą Polską. Nowelizacja ordynacji podatkowej, kpa i kpc już w Sejmie
18 sty 2025

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować
17 sty 2025

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?
18 sty 2025

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?
16 sty 2025

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R
16 sty 2025

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę
16 sty 2025

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego
16 sty 2025

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla mają inne definicje, przesunięcie terminu złożenia deklaracji DN-1, inna stawka dla garaży
18 sty 2025

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?
15 sty 2025

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

pokaż więcej
Proszę czekać...