W obliczu zimowych mrozów, istotne jest zwrócenie uwagi na przepisy regulujące pracę przy niskich temperaturach. Co się należy pracownikowi w okresie zimowym?
- 1. Pomieszczenia pracy przy niskich temperaturach
- 2. Zabezpieczenie przed chłodem
- 3. Praca na otwartej przestrzeni podczas mrozów
- 4. Odzież ochronna dla pracowników
- 5. Napoje i posiłki profilaktyczne w okresie zimowym
- 6. Bezpieczeństwo pracowników podczas odśnieżania dachów
W mroźne miesiące, z uwagi na niskie temperatury i specyficzne warunki atmosferyczne, szczególnie ważne jest świadome stosowanie przepisów regulujących warunki pracy. Przepisy te mają na celu ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Oto przegląd regulacji w sześciu najważniejszych punktach.
1. Pomieszczenia pracy przy niskich temperaturach
Jak wynika z przepisów zawartych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (dalej także "rozporządzenie"), pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia odpowiedniej temperatury w miejscu pracy. Minimalne wartości temperatur wynoszą 14º C dla pracy fizycznej oraz 18º C dla lekkiej pracy fizycznej i pracy biurowej. Jest to istotne, aby zapewnić komfort i zapobiec ryzykom zdrowotnym związanym z niskimi temperaturami.
2. Zabezpieczenie przed chłodem
Pracodawca musi chronić pomieszczenia pracy przed niekontrolowanym odpływem ciepła i napływem zimnego powietrza z zewnątrz. W sytuacjach, gdy ogrzewanie pomieszczeń odbywa się za pomocą klimatyzacji, konieczne jest, aby powietrze dostarczane przez te systemy było oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych. Ponadto, systemy te nie mogą wywoływać przeciągów ani narażać pracowników na dyskomfort termiczny.
3. Praca na otwartej przestrzeni podczas mrozów
Rozporządzenie zawiera także wymogi dotyczące organizacji stanowisk pracy na otwartej przestrzeni. Pracodawcy muszą zapewnić, by pracownicy byli chronieni przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, w tym przed opadami i niską temperaturą. Wymagane jest dostarczenie pomieszczeń do ogrzania, z temperaturą minimalną 16ºC, zlokalizowanych w pobliżu miejsc pracy.
Jeżeli z różnych względów nie ma możliwości zapewnienia takiego pomieszczenia, pracodawca jest obowiązany zorganizować w pobliżu miejsca wykonywania pracy odpowiednie urządzenia emitujące ciepło do ogrzania, zachowując przy tym wymagania ochrony przeciwpożarowej.
4. Odzież ochronna dla pracowników
Załącznik nr 2 do rozporządzenia oraz dział X rozdziału IX Kodeksu pracy nakładają na pracodawców obowiązek dostarczania pracownikom odzieży ochronnej. Obejmuje to nie tylko odzież, ale również ochronę głowy, stóp i rąk, która jest niezbędna do pracy w zimowych warunkach.
5. Napoje i posiłki profilaktyczne w okresie zimowym
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie posiłków regeneracyjnych w okresie zimowym, pracodawcy mają obowiązek dostarczania posiłków regeneracyjnych w sezonie zimowym, tj. od 1 listopada do 31 marca. Ten wymóg dotyczy pracowników, którzy wykonują prace na zewnątrz. Takie prace, często związane z intensywnym wysiłkiem fizycznym, prowadzą do wydatkowania przez organizm energii na poziomie przekraczającym 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet w ciągu zmiany roboczej.
Dodatkowo, w przypadkach, gdy temperatura otoczenia spada poniżej 10°C, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie napoje. Lokalizację stanowisk, na których powinny być wydawane ciepłe posiłki, ustala pracodawca. Ustalenie to odbywa się na podstawie dokonanego pomiaru wydatku energetycznego pracowników, z uwzględnieniem konsultacji ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników.
6. Bezpieczeństwo pracowników podczas odśnieżania dachów
Przed rozpoczęciem odśnieżania dachu konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie obszaru, poprzez wygrodzenie i oznakowanie strefy niebezpiecznej, gdzie mogą spadać masy śniegu i lodu. Istotne jest, aby do pracy na wysokościach delegować jedynie tych pracowników, którzy posiadają aktualne szkolenie BHP oraz orzeczenie lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do takiej pracy.
Ponadto, pracownik przydzielony do odśnieżania dachów powinien przejść szczegółowy instruktaż stanowiskowy. Instruktaż ten powinien obejmować między innymi szczegółowy podział obowiązków, określenie kolejności wykonywania zadań oraz zasady dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy przy konkretnych działaniach. Pracownik musi być także poinformowany o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaniem tego typu pracy.
Prace na wysokości są uznawane za szczególnie ryzykowne, dlatego konieczne jest, aby pracodawca zapewnił bezpośredni nadzór nad nimi, delegując do tego odpowiednie osoby. Dodatkowo, pracodawca ma obowiązek zapewnić, a pracownik stosować, właściwe środki ochrony przed upadkiem z wysokości.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Rozporządzeni Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie posiłków regeneracyjnych w okresie zimowym