Należy wskazać, że linia orzecznicza zaprezentowana przez SN na początku 2016 roku jest obecna od dłuższego czasu w polskiej judykaturze. Co więcej w ocenie SN absencje chorobowe pracownika mogą dezorganizować pracę nawet wówczas, gdy konieczność jego zastępstwa nie wiąże się z powierzaniem innym pracownikom pracy ponadwymiarowej (Wyrok SN z dnia 19 marca 2014 roku, sygn. akt: I PK 177/13).
Długotrwała nieobecność pracownika wymusza, bowiem na pracodawcy reorganizację pracy i w konsekwencji wiąże się z powierzaniem obowiązków innym pracownikom, co ingeruje w ich własny tok pracy. Pracodawca ma, w odniesieniu do chorego pracownika, poważne trudności w organizowaniu pracy. Z jednej bowiem strony musi zapewnić mu zatrudnienie w okresach obecności w pracy. Z drugiej strony musi zapewnić ciągłość realizowanych zadań, co doznaje poważnego utrudnienia w odniesieniu do osób, które w pracy bywają jedynie obecne- jak podkreśla SN w w/w wyroku z 2014 roku.
W konsekwencji Sądy, w większości przypadków stoją zgodnie na stanowisku, że pomimo tego, że choroba stanowi okoliczność niezawinioną, to jednak dotyczy ona pracownika, a nie pracodawcy. Jeśli więc nieobecność pracownika z tego powodu trwa zbyt długo albo często powtarza się pracodawcy przysługuje uprawnienie do rozwiązania umowy z takim pracownikiem i to bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 53 Kodeksu pracy. Długotrwała choroba pracownika samodzielnie stanowi usprawiedliwioną przyczynę wypowiedzenia, gdyż zawsze powoduje niekorzystne skutki dla pracodawcy (Wyrok SN z dnia 11 lipca 2006 roku, sygn. akt: I PK 305/05).
Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń
Jednocześnie należy mieć jednak na uwadze, że każdy przypadek wypowiedzenia umowy z uwagi na długotrwała nieobecność pracownika należy rozważyć indywidualnie, w zależności od okoliczności konkretnego przypadku.
Tytułem przykładu - SN w wyroku z dnia 21 stycznia 2003 roku (sygn. akt: I PK 96/02) zauważył, że choć długotrwałe nieobecności pracownika spowodowane chorobą mogą uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę, to jednak takie wypowiedzenie może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wówczas, gdy dotyczy długoletniego pracownika nienagannie wykonującego dotąd swoje obowiązki.
Tym samym każdy przypadek dotyczący wypowiedzenia umowy o pracę spowodowany długotrwałą usprawiedliwioną nieobecnością pracownika powinien być indywidualnie i dokładnie zbadany. W konkretnej sytuacji, bowiem nieobecność pracownika może nie przynosić szkody pracodawcy i wówczas okoliczność taka będzie przemawiać przeciwko wypowiedzeniu umowy takiemu pracownikowi, ze względu właśnie na jego ewentualną sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.
Konkludując, należy wskazać, że wyrok SN z 21 stycznia 2016 roku w istocie potwierdza już ugruntowane stanowisko SN, że nie tylko sytuacje zależne od pracownika, ale również takie, na które pracownik nie ma wpływu, mogą stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę.
Przedmiotowym zagadnieniem (długotrwałą chorobą pracownika) zajmował się wielokrotnie SN, uznając najczęściej, iż jest to wystarczający powód do rozstania się z pracownikiem.
Tegoroczny wyrok SN zdaje się jednak zwracać uwagę na dodatkową bardzo istotną kwestię, tj. okoliczność, że długotrwała nieobecność w pracy pracownika spowodowana chorobą jest dla pracodawcy bardziej dotkliwa, jeżeli dotyczy ona osób zajmujących kierownicze stanowiska w zakładzie pracy.
Sąd Najwyższy podkreśla, że osoby kierujące zakładem pracy bowiem posiadają wyższe kwalifikacje oraz szczególne umiejętności kierownicze. Ponadto osobom takim stawiane są wyższe wymagania w stosunku do innych pracowników, którzy nie zajmują kierowniczych stanowisk. W konsekwencji nieobecność takiego pracownika powoduje większe utrudnienia w funkcjonowaniu zakładu pracy aniżeli nieobecności pracowników zajmujących inne stanowiska niż kierownicze w zakładzie pracy.
Patrycja Szałas-Maciąga, adwokat