W myśl ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są zobowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, popularnie określanych mianem kas fiskalnych. Jest to przepis bezwzględnie obowiązujący, stanowiący niejako podstawę warunkującą możliwość dokonywania transakcji sprzedaży. Ponadto, stanowi on zabezpieczenie wpływów budżetowych, pochodzących z podatku od towarów i usług. Kwestia ta została również uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznym, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania, zgodnie z którym, poza obowiązkiem ewidencji każdej transakcji sprzedaży, podatnicy zobowiązani są do wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT, jak również wydania oryginału wydrukowanego dokumentu nabywcy. Niestety, często zdarza się, że urządzenia rejestrujące okazują się awaryjne. Co zatem w takiej sytuacji podatnik powinien zrobić?
Sprzedaż niezaewidencjonowana na kasie jest karalna
Dla podkreślenia istotności posiadania sprawnego urządzenia rejestrującego warto zaznaczyć, że zapis wspomnianej wyżej ustawy, przewiduje dla niewywiązujących się z tego obowiązku podatników, sankcje finansowe. W razie stwierdzenia, że podatnik nie wywiązuje się właściwie z ewidencji obrotu oraz kwot podatku należnego naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej może nałożyć na niego dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.
Podatnik powinien także pamiętać, że w stosunku do osób fizycznych nie ustala się dodatkowego zobowiązania podatkowego, w zamian za co ponoszą one odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe lub nawet przestępstwo skarbowe.
Zepsutą kasę fiskalną można zastąpić rezerwową...
Ze względu na możliwość wystąpienia problemów technicznych, związanych z zastosowaniem kas fiskalnych, prawo przewiduje możliwość kontynuowania działalności, pod warunkiem, że wadliwe bądź uszkodzone urządzenie rejestrujące zostanie zastąpione sprawną rezerwową kasą fiskalną. Decyzja o zakupie rezerwowego urządzenia uzależniona jest tylko i wyłącznie od dobrej woli podatnika, prawo podatkowe nie nakłada, bowiem, takiego obowiązku na przedsiębiorców. Warto jednakże zaznaczyć, że w przypadku zastosowania rezerwowej kasy fiskalnej, podatnik nie ma obowiązku wstrzymania się od dokonywania sprzedaży, a w związku z tym, jest mniej narażony na ewentualne straty gospodarcze z tytułu czasowego zawieszenia działalności. Taka sytuacja może mieć miejsce wyłącznie wtedy, gdy kasa rezerwowa jest w tym samym miejscu co kasa uszkodzona.
... a gdy tej nie ma - trzeba zaprzestać sprzedaży
Należy więc podkreślić fakt, że w przypadku gdy rejestracja obrotu i kwot podatku należnego za pomocą kas rejestrujących jest niemożliwa, niezależnie z jakich przyczyn, a przedsiębiorca nie dysponuje urządzeniem rezerwowym, dokonywanie sprzedaży jest niemożliwe. Podobne skutki wystąpią jeżeli podatnik posiada kasę rezerwową ale zlokalizowaną w innym miejscu niż kasa uszkodzona. W takiej sytuacji przedsiębiorca zobowiązany jest poinformować urząd skarbowy o nowym miejscu korzystania z rezerwowej kasy. Wiązać się to będzie także z wezwaniem serwisu w celu zmian danych generowanych przez urządzenie fiskalne.
Dorota Kępka, Elżbieta Węcławik