W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Wynika to z art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm., nazywana dalej ustawą o VAT).
Warto również pamiętać, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. Przewidziano to w art. 88 ustawy o VAT.
- Wyłączenie to nie dotyczy wydatków związanych z nabyciem gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów oraz wydatków związanych z nabyciem towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych niepodlegających amortyzacji, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym - wyjaśnia Krzysztof Słapczyński, prawnik z kancelaria BSO Prawo & Podatki - Bramorski, Szermach, Okorowska we Wrocławiu.
Jak podkreśla, w przypadku nabycia gruntu lub nieruchomości zabudowanej przez podatnika VAT, związanej bezpośrednio lub pośrednio z czynnościami opodatkowanymi, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup w całości. W przypadku wykorzystywania nabytej nieruchomości zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i czynności zwolnionych (w związku z którym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego), podatnik obowiązany jest do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Krzysztof Słapczyński zwraca jednocześnie uwagę, że jeżeli podatnik nie ma możliwości wyodrębnienia kwot związanych ze sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną przy zastosowaniu zasady alokacji bezpośredniej przewidzianej w art. 90 ust. 1 ustawy, to zgodnie z ust. 2 podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, czyli w oparciu o współczynnik sprzedaży ustalony zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy.
LICZY SIĘ PIĘCIOLETNI OKRES
Zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. Przez towary używane rozumie się budynki i budowle lub ich części, jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej pięć lat.
KRZYSZTOF TOMASZEWSKI