Głównym celem unijnego kodeksu celnego jest poprawa funkcjonowania unii celnej jako całości. Chodzi o jednolite stosowanie przepisów celnych na całym obszarze celnym UE przez krajowe służby celne państw członkowskich. Unijny kodeks celny skupia się na wyznaczeniu kierunków i celów strategicznych w prawie celnym. Regulacje unijnego kodeksu celnego będą stosowane w polskim prawie wprost. W znowelizowanych przepisach ustawowych znajdą się jedynie rozwiązania, które uzupełniają regulacje kodeksowe.
Najważniejsze regulacje wprowadzone przez unijny kodeks celny dotyczą:
- wymiany informacji – wszelka wymiana informacji między organami celnymi oraz między przedsiębiorcami a organami celnymi, a także przechowywanie tych informacji odbywać się będzie za pomocą technik elektronicznego przetwarzania danych (elektronizacja obsługi procesów celnych będzie wdrażana do końca 2020 r., co spowoduje wyeliminowanie papierowego obiegu dokumentów, czyli docelowo wszystkie transakcje celne i handlowe będą prowadzane elektronicznie);
- procedur celnych – zmieniona zostanie obowiązująca terminologia oraz zmniejszy się liczba procedur celnych;
- upoważnionego przedsiębiorcy AEO – wskazano dodatkowe warunki, od których spełnienia zależeć będzie przyznanie przedsiębiorcy statusu AEO oraz rozszerzono katalog korzyści dostępnych tylko dla posiadaczy statusu AEO (posiadanie statusu upoważnionego przedsiębiorcy AEO uprawnia do korzystania z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej oraz uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych);
- długu celnego i zabezpieczeń celnych – chodzi o możliwość korzystania z zabezpieczenia w obniżonej wysokości oraz zwiększenie przypadków wygaśnięcia długu celnego;
- postępowania celnego – nastąpi harmonizacja trybów postępowania organów celnych państw unijnych związanych z wydawaniem decyzji celnych;
- procedur uproszczonych – zmiany dotyczą instytucji uproszczonego zgłoszenia celnego oraz wpisu do rejestru zgłaszającego;
- nowych ułatwień takich jak samoobsługa celna (organ celny na wniosek upoważnionego przedsiębiorcy AEO może zezwolić, aby pewne formalności celne były załatwiane przez przedsiębiorcę) i odprawa scentralizowana (umożliwi złożenie w urzędzie celnym właściwym ze względu na miejsce siedziby przedsiębiorcy upoważnionego AEO zgłoszenia celnego towarów, które będą przedstawione w innym urzędzie celnym).
Jednym z ważniejszych efektów znowelizowanych przepisów ustawowych będzie uproszczenie postępowania celnego. Do ustawy wpisano pozwolenie na stosowanie uproszczonego postępowania przy obejmowaniu towarów procedurą TIR (dotyczy międzynarodowego przewozu towarów). W praktyce formalności tranzytowe zostaną zredukowane do minimum dla wiarygodnych przedsiębiorców.
Do projektu noweli wprowadzono także przepisy regulujące kwestię elektronicznej wymiany informacji i dostępu do usług elektronicznych świadczonych przez Służbę Celną.
Elektroniczna wymiana informacji – w szczególności deklaracji i zgłoszeń – odbywać się będzie przez Platformę Usług Elektronicznych Służby Celnej (PUESC). Warunkiem skorzystania z usług elektronicznych będzie rejestracja i przedstawienie organowi celnemu dokumentu potwierdzającego zakres uprawnień do korzystania z usług oferowanych na PUESC. Elektroniczne dokumenty celne będzie można podpisać nie tylko kwalifikowanym podpisem elektronicznym, czy profilem zaufanym ePUAP, ale także podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego certyfikatu Służby Celnej (tzw. podpis PKI).
Projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo celne oraz niektórych innych ustaw
W ramach przeprowadzanej nowelizacji wprowadzono również zmiany w 21 innych ustawach.
Chodzi o zmiany w ustawach o: postępowaniu egzekucyjnym w administracji; izbach gospodarczych; ordynacja podatkowa, kodeksie karnym skarbowym; podatku od czynności cywilnoprawnych; obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa; dozorze technicznym; systemie oceny zgodności; weterynaryjnej kontroli granicznej; ogólnym bezpieczeństwie produktów; ochronie roślin; podatku od towarów i usług; administrowaniu obrotem towarowym z zagranicą; swobodzie działalności gospodarczej; administrowaniu obrotem usługowym z zagranicą; paszach; bezpieczeństwie żywności i żywienia; podatku akcyzowym; Służbie Celnej; wyrobach medycznych; systemie oceny zgodności i nadzoru rynku.
Nowe regulacje mają obowiązywać po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.