Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4–5a, uważa się:
- małżonka,
- dzieci własne,
- dzieci drugiego małżonka,
- dzieci przysposobione,
- rodziców,
- macochę,
- ojczyma.
jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Zasada ta nie dotyczy rodzeństwa, a także osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Zatrudnienie członka rodziny na umowę o pracę lub bezumownie
Dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych najbardziej istotna jest forma, w jakiej świadczona jest pomoc członka rodziny. Jeżeli jest on zatrudniony na umowę o pracę lub bezumownie, niezależnie od etatu i kwoty wynagrodzenia zostanie potraktowany jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność i z tego tytułu będzie obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe dla osoby współpracującej ma charakter dobrowolny. Składki ZUS odprowadzane są w pełnej wysokości, nie ma przy tym możliwości skorzystania z preferencyjnych składek dla przedsiębiorców. Inaczej jest gdy osoba współpracująca jest zatrudniona w innym podmiocie gdzie otrzymuje wynagrodzenie wyższe bądź równe minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (w 2019 roku jest to 2250 zł. brutto) w takim przypadku podlega ona tylko obowiązkowi odprowadzania składki zdrowotnej.
Pomagającego w działalności członka rodziny należałoby zatem zgłosić w ciągu 7 dni w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jako osobę współpracującą z kodem tytułu ubezpieczenia ZUS 05 11 na druku:
- ZUA - w przypadku gdy podlega ubezpieczeniom emerytalnym, rentowych, wypadkowym, zdrowotnym,
- ZZA - w przypadku gdy podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Zatrudnienie członka rodziny na umowę zlecenia
W przypadku umowy zlecenia zawartej z najbliższymi odprowadzanie składek do ZUS wygląda tak samo jak w przypadku każdego innego zleceniobiorcy.
Zgłoszenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy wysłać w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia zlecenia z kodem 0411. Zleceniobiorcę zgłaszamy na druku ZUA do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego, ubezpieczenia wypadkowego i ubezpieczenia zdrowotnego oraz – jeśli zleceniobiorca wyrazi taką chęć – do ubezpieczenia chorobowego. Natomiast jeżeli zleceniobiorca otrzymuje u innego pracodawcy wynagrodzenie wyższe bądź równe minimalnemu wynagrodzeniu za pracę należy zgłosić go na druku ZUS ZZA tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Wysokość składek będzie zależała od kwoty wynagrodzenia.
Wynagrodzenie osoby współpracującej może być kosztem podatkowym
Wynagrodzenie wypłacane osobie współpracującej od 1 stycznia 2019 r. może stanowić koszt podatkowy prowadzonej działalności - wprowadza to nowelizacja z 9 listopada 2018 r. o uproszczeniach dla przedsiębiorców, Dz.U. z 30 listopada, poz. 2244.
Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów
Należy jednak pamiętać, że wypłacając wynagrodzenie osobie współpracującej przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzić z tego tytułu podatek dochodowy jak od wynagrodzeń innych pracowników.
Martyna Mazgaj
Biuro Rachunkowe Ergotax Sp. Z o.o.