Którzy podatnicy skorzystają z niższej stawki?
Obniżenie stawki podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) z 19% do 15% obejmie:
- małych podatników, tj. podatników, u których wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro; przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 000 zł, oraz
- podatników rozpoczynających działalność w pierwszym roku podatkowym.
Celem nowej regulacji jest wsparcie podatników, dla których utrudnienia w pozyskiwaniu kapitału na inwestycje bądź zaburzone warunki konkurencji stanowią główną barierę w prowadzeniu lub rozwijaniu przedsiębiorstwa. Wprowadzenie takiego rozwiązania wyłącznie w podatku dochodowym od osób prawnych, z pominięciem podatku dochodowego od osób fizycznych, uwzględnia obowiązujące zasady opodatkowania dochodów (przychodów) osiąganych z działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby fizyczne. Osoby fizyczne osiągające dochody (przychody) z działalności gospodarczej, oprócz opodatkowania na ogólnych zasadach według skali podatkowej (18% i 32%) lub według 19% stawki podatku, mogą korzystać z uproszczonych, zryczałtowanych form opodatkowania, tj. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej. Obowiązujące przepisy nie przewidują natomiast możliwości wyboru preferencyjnej formy opodatkowania w odniesieniu do działalności gospodarczej prowadzonej przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Istota opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zakłada także – niewystępującą na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych – dwupoziomowość opodatkowania (opodatkowanie dochodu podatnika oraz dystrybucji tego dochodu do inwestora), w zasadniczy sposób różnicującą możliwość porównywania tych dwóch grup podatników.
Opodatkowanie zakupu usług za granicą - zmiany w PIT i CIT w 2017 r.
Według szacunków, z obniżonej 15-procentowej stawki podatku dochodowego od osób prawnych będzie mogło skorzystać ok. 90% podatników CIT, czyli blisko 400 tys. firm.
Kto nie skorzysta?
Preferencyjną stawką podatku nie zostaną objęte podatkowe grupy kapitałowe, ze względu na specyfikę tej instytucji, zakładającą istnienie relacji kapitałowych między dwoma lub więcej podmiotami, charakteryzujących się dla działalności prowadzonej w dużej skali.
Nowelizacja przewiduje ograniczenie możliwości stosowania stawki 15% przez podatników „rozpoczynających działalność”, którzy powstali w wyniku szeregu operacji restrukturyzacyjnych. Podatnicy ci nie będą mieli możliwości stosowania 15% stawki CIT w roku rozpoczęcia działalności (tj. w roku przekształcenia), jak również w następnym roku podatkowym, nawet gdy w tym kolejnym roku będą posiadali status małego podatnika. Będą oni zatem mogli stosować preferencyjną stawkę podatku dochodowego od osób prawnych (15%) – na zasadzie karencji – dopiero począwszy od trzeciego roku podatkowego, pod warunkiem że zostanie zachowana reguła pozostawania w tym roku małym podatnikiem. Ograniczenie to uzasadnione jest zapobieganiem dokonywania przez podatników restrukturyzacji, które miałyby na celu – poprzez zmianę formuły działalności lub sztuczne dostosowywanie jej rozmiarów – skorzystanie ze stawki 15%.
Polecamy: Jak wygrać przetarg - poradnik dla małych i średnich firm (książka)
Ograniczenie (też na 2 lata) w stosowaniu obniżonej, 15%, stawki podatku, będzie dotyczyło także podatników powstałych (utworzonych) w wyniku, wskazanych w tym przepisie, działań restrukturyzacyjnych, w okresie od dnia następującego po dniu ogłoszenia nowelizacji w Dzienniku Ustaw a przed dniem jej wejścia w życie (1 stycznia 2017 r.). Podatnicy utworzeni we wskazanym okresie na skutek działań określonych w ustawie nie będą zatem mogli stosować 15% stawki CIT także w roku podatkowym rozpoczętym po dniu 31 grudnia 2016 r., tj. w ich drugim roku podatkowym, nawet gdy posiadaliby w tymże roku status małego podatnika. W takim przypadku stosowanie przez tych podatników niższej stawki podatku (nowych regulacji) będzie możliwe dopiero – przy spełnieniu warunku bycia „małym podatnikiem” – począwszy od ich trzeciego roku podatkowego.
Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2017 r. a zakończy się po dniu 31 grudnia 2016 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego dotychczasowe przepisy.
Inne zmiany
Nowelizacja wprowadza też zmiany przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz – w celu zachowania symetrii rozwiązań – ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które zmierzają do uszczelnienia systemu podatkowego poprzez doprecyzowanie obecnie funkcjonujących regulacji eliminujące wątpliwości interpretacyjne mogących skutkować unikaniem opodatkowania niektórych dochodów, ograniczenie stosowania niektórych preferencji podatkowych w przypadku transakcji dokonywanych wyłącznie lub głównie w celu uzyskania korzyści podatkowej (bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych), jak również zmianę przepisów wykorzystywanych w stosowanych przez podatników schematach optymalizacyjnych. W ramach tych rozwiązań przewidziano:
– doprecyzowanie – w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – oraz wprowadzenie – w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych – katalogu przypadków, w których dochód podatnika podlegającego ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu uznaje się za uzyskany „na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”,
– określenie zasady ustalania przychodu – z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce w zamian za wkład niepieniężny – w wysokości wartości tego wkładu określonej w umowie lub podobnym dokumencie, nie mniejszej niż wartość rynkowa,
– doprecyzowanie przepisów, dotyczących ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, odwołujących się do pojęcia „unicestwienia” praw inkorporowanych przez udziały (akcje),
Odliczanie kosztów kwalifikowanych ponoszonych na badania i rozwój – zmiany od 1 stycznia 2017 r.
– doprecyzowanie warunku istnienia uzasadnionych przyczyn ekonomicznych dla możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania w przypadku połączeń i podziałów spółek oraz rozszerzenie zakresu stosowania tego warunku o transakcje tzw. wymiany udziałów,
– doprecyzowanie warunku stosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem u źródła m.in. odsetek i należności licencyjnych otrzymywanych przez ich odbiorcę, będącego jednocześnie ich rzeczywistym właścicielem (tzw. beneficial owner).
Autor: A. Jeleńska
Praktyczne publikacje dla przedsiębiorców, księgowych, doradców podatkowych i kandydatów na doradców podatkowych.