Klasyfikacje statystyczne w działalności gospodarczej - PKWiU, PKD, KŚT
Każdy, nawet najbardziej oryginalny i nowatorski pomysł na biznes musi zmieścić się w określonych ramach nazewnictwa. We wniosku o założenie działalności gospodarczej przyszły przedsiębiorca musi podać m.in. czym będzie się w jej ramach zajmować. W tym celu posługuje się Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), od której zależy m.in. czy przedsiębiorca będzie mógł opodatkować swoją działalność najprostszą formą podatku dochodowego, jaką jest karta podatkowa. Kiedy przedsiębiorca prowadzi już działalność i powiększa majątek firmy o sprzęt, samochód, maszyny, amortyzuje je zgodnie z kolejnym wykazem, tj. Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT).
Niektórzy właściciele firm muszą znać też symbole świadczonych przez siebie usług i sprzedawanych towarów, jakie zawarte są w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). O ile część przedsiębiorców nie używa symbolów PKWiU na co dzień, o tyle znać je i posługiwać się nimi powinni m.in. przedsiębiorcy zwolnieni z VAT, a także VAT-owcy, którzy mają do czynienia z odwrotnym obciążeniem.
Co do zasady, przedsiębiorca samodzielnie klasyfikuje swoją działalność według PKWiU, a także PKD czy KŚT. Natomiast w razie wątpliwości może liczyć na pomoc urzędu statystycznego.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Symbol PKWiU istotny na gruncie VAT
Właśnie na PKWiU często powołuje się ustawodawca w ustawie o VAT. Tę klasyfikację zawiera m.in. załącznik nr 11 i nr 14 ww. ustawy, które na podstawie PKWiU rozróżniają towary i usługi, co do których przedsiębiorca ma obowiązek stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, czyli obowiązek nie rozliczania VAT w stosunku świadczenia m.in. konkretnych usług budowlanych.
Przepisy posługują się PKWiU także w kwestii stosowania obniżonych stawek VAT. Przykładowo, w załączniku nr 10 z symbolu PKWiU wymienione są towary, które opodatkowane są stawką 5-proc. – owoce, soki, ryby, książki.
Zgodnie z ustawą o VAT symbolu PKWiU nie trzeba podawać na fakturze. Wyjątkiem jest przypadek dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i ust. 9 albo przepisów wykonawczych, kiedy to co do zasady, przedsiębiorca jest zobowiązany dodatkowo wskazywać na fakturze (art. art. 106e ust. 1 pkt 19):
- przepis ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, w oparciu, o który stosuje zwolnienie od podatku,
- przepis dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
- inną podstawę prawną wskazującą na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia.
Wyjaśnienia ze strony GUS
Pomoc w prawidłowym sklasyfikowaniu świadczonych przez siebie usług czy sprzedawanych towarów przedsiębiorca może znaleźć przede wszystkim w materiałach udostępnionych na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego, tj. www.stat.gov.pl. Pod zakładką „Metainformacje”, a następnie „Klasyfikacje”, znajdują się m.in. takie wskazówki, jak zasady metodyczne PKWiU, w których GUS precyzuje zawarte w niej pojęcia. Takie objaśnienia określają podstawowe cele, konstrukcje i sposób posługiwania się klasyfikacją, a także zasady jej interpretacji.
Co ważne, istnieje kilka wersji PKWiU, m.in. PKWiU z 2008 r. i PKWiU z 2015 r. Natomiast do 31 grudnia 2017 do celów opodatkowania VAT przedsiębiorców obowiązuje wersja starsza, tj. PKWiU z 2008 r.
Opinia interpretacyjna urzędu łódzkiego
GUS oferuje też przedsiębiorcom indywidualną pomoc w prawidłowym zaklasyfikowaniu ich działalności. Przedsiębiorca może złożyć odpłatne zapytanie o tzw. opinię interpretacyjną. Należy je zaadresować do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi. Zapytanie można przesłać mailem, pocztą, faksem, a także złożyć osobiście – w dowolnej formie, gdyż nie obowiązuje jeden wzór. Można je też przesłać poprzez elektroniczny formularz udostępniony na www.lodz.stat.gov.pl w zakładce „Ośrodki”, następnie „Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur” i „Wniosek elektroniczny”.
Instrukcja jak napisać takie zapytanie i w jaki sposób dokładnie opisać w nim usługi czy wybory będące przedmiotem klasyfikacji, znajduje się również na stronie internetowej łódzkiego urzędu.
Łódzki urząd statystyczny, ze względu na rzetelną i pełną analizę, opinii interpretacyjnej udziela odpłatnie i wyłącznie w formie pisemnej. Po przygotowaniu odpowiedzi, przedsiębiorca dostanie powiadomienie o należnej opłacie i numerze konta, na jakie ma jej dokonać. Wysokość opłaty zależy od liczby nadanych symboli klasyfikacyjnych. Po zaksięgowaniu opłaty, przedsiębiorca powinien spodziewać się listu poleconego z odpowiedzą w ciągu 30 dni, a w sprawach wymagających dodatkowych wyjaśnień, nie później niż w ciągu 60 dni od daty wpływu wniosku. Opinia z urzędu statystycznego nie stanowi jednak interpretacji przepisów prawa.
Katarzyna Miazek, Tax Care