Obecnie chcąc prowadzić działalność w ramach spółki kapitałowej inwestorzy mają do dyspozycji spółkę z o.o. oraz Spółkę Akcyjną. Ta pierwsza od lat cieszy się większym powodzeniem wśród osób rozpoczynających działalność na rynku. Dlaczego? Jest teoretycznie prostsza i tańsza w obsłudze. Nie bez znaczenia pozostaje także poziom minimalnego kapitału w sp. z o.o.
Skoro przez lata polscy inwestorzy doskonale sobie radzili korzystając z dostępnych form organizacji, czy rzeczywiście potrzebują oni nowej formy organizacyjnej? Ministerstwo Rozwoju stwierdziło, że tak i w ramach przygotowanego pakietu „100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców”, zaproponowało wprowadzenie P.S.A. do Kodeksu Spółek Handlowych. Bodźcem do stworzenia takiego rozwiązania miały być komunikaty płynące od startupów, wskazujących na potrzebę stworzenia takiej formy organizacyjnej.
Prace nad projektem ustawy dobiegają już końca i jeżeli nic się nie zmieni – a wszystko na to wskazuje – z „dobrodziejstwa” P.S.A. startupowcy i ich inwestorzy będą mogli cieszyć się już od 1 marca 2020.
Polecamy: INFORLEX Ekspert
Polecamy: INFORLEX Biznes
Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii jako główne cechy P.S.A. wskazuje (zob. Projekt ustawy dot. Prostej Spółki Akcyjnej przyjęty przez rząd, https://www.gov.pl/web/przedsiebiorczosc-technologia/projekt-ustawy-dot-prostej-spolki-akcyjnej-przyjety-przez-rzad , 18.06.2019):
- brak barier wejścia (1 zł kapitału na start),
- szybką rejestrację elektroniczną (w 24 h za pomocą formularza, obok możliwości rejestracji metodą „tradycyjną”),
- uproszczenia i elektronizację procedur w spółce (w tym możliwość podejmowania uchwał za pomocą poczty elektronicznej albo w czasie wideokonferencji),
- dużą swobodę i elastyczność w określaniu rodzajów akcji i zasad działania spółki; maksymalnie wykorzystany kapitał ludzki (w tym akcje za prace i usługi),
- łatwiejsze dysponowanie środkami spółki – brak „zamrożonego” kapitału zakładowego, ale zarazem obowiązek dbania o wypłacalność spółki i inne środki, które zapewniają ochronę jej wierzycielom,
- uproszczony elektroniczny rejestr akcjonariuszy, prowadzony np. przez firmę inwestycyjną albo notariusza (z dopuszczeniem wykorzystania blockchainu do prowadzenia tego rejestru, otwierając się na najnowocześniejsze technologie),
- brak statusu spółki publicznej i związanych z tym restrykcyjnych obowiązków – akcje P.S.A. nie będą notowane na giełdzie; jednocześnie będzie możliwość przekształcenia P.S.A. w spółkę akcyjną w celu wejścia na giełdę,
- nieskomplikowaną i elastyczną strukturę organów (brak obligatoryjnej rady nadzorczej i możliwość powołania rady dyrektorów),
- uproszczoną likwidację P.S.A. – skrócony został, w stosunku do innych spółek, czas potrzebny na przeprowadzenie likwidacji; dodatkowo możliwe będzie rozwiązanie spółki bez likwidacji – przez przejęcie jej majątku i zobowiązań przez akcjonariusza.
Doświadczeni inwestorzy dostrzegają jednak, że wskazywane przez Ministerstwo zalety brzmią znajomo. Warto więc zadać sobie pytanie, czy rzeczywiście idzie nowe?
Założenie spółki w 24 godziny – czy nie korzystamy z tego już obecnie przy zakładaniu sp. z o.o.? Oczywiście, że tak. Brak statusu spółki publicznej? Należy przypomnieć, że S.A. może być notowana na giełdzie, ale nie musi. Wideokonferencje i poczta elektroniczna to rozwiązania, które powinny być wprowadzone we wszystkich spółkach, dziś mamy co prawda możliwość głosowania w trybie obiegowym, ale niestety nie we wszystkich kwestiach.
Tym sposobem dochodzimy do konstatacji, że proponowana hybryda nie zawiera aż tak wielu nowych rozwiązań upraszczających działanie, zwłaszcza młodych, firm.
Nie możemy tracić z pola widzenia faktu, że P.S.A. tworzona jest dla startupów, ale nie jest dla nich zarezerwowana. Może stać się również ciekawą alternatywą dla innych uczestników rynku.
Czy na potrzeby startupów naprawdę potrzebne jest tworzenie odmiennej formy organizacyjnej? Czy nie wystarczyło uproszczenie obsługi dotychczasowych spółek?
Ze strony startupów słuchać głosy zachwalające wprowadzane rozwiązanie. Nie można się temu dziwić – P.S.A. daje im nieznane wcześniej możliwości w nieco już skostniałych formach organizacyjnych. Czy jednak rzeczywiście stanowi wehikuł, który przeniesie Dolinę Krzemową nad Wisłę?
Nie wolno pomijać jednak zdania części środowiska prawniczego, które dostrzega, że P.S.A. w proponowanym kształcie nie jest ani spółką prostą, ani zapewniającą bezpieczeństwo obrotu, wprowadza za to bardzo trudną konstrukcję prawną rozbijającą system prawa spółek w Polsce.
Dlaczego więc przedsiębiorcy widzą w P.S.A. przyszłość? Odpowiedź wydaje się być dość trywialna – inwestorzy widzą spółkę bez kapitału, szybką do rejestracji i teoretycznie przygotowaną do szybkiego obrotu.
Z perspektywy większości zarządów, rad nadzorczych czy inwestorów obecne spółki są tak samo proste w obsłudze, dzięki pracy ich doradców. Prościej raczej nie będzie, ale czy będzie szybciej i bezpieczniej? Tego dowiemy się dopiero po wprowadzeniu proponowanych przepisów.
Nie możemy jednak już teraz narzekać. Ustawodawca daje nam bowiem coś nowego, co możemy wykorzystać konstruując odpowiednią strukturę wewnętrzną i przystosować do potrzeb inwestycji. Daje organizm elastyczny i plastyczny. Dobrze skonstruowana umowa spółki i odpowiednie nią zarządzanie pozwoli korzystać z tych zalet P.S.A., których niestety nie doczekały się jej starsze koleżanki. Czekamy więc na P.S.A. i jej możliwości z niecierpliwością, ale chyba jednocześnie ze świadomością, że w nieodpowiednich rękach będzie mogła narobić sporo zamieszania na rynku.
Maciej Wisławski, Senior Associate, adwokat, mwislawski@chwp.pl
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw - przebieg procedury legislacyjnej w Sejmie