RADA
Wniesienie środków trwałych w ramach aportu przedsiębiorstwa spowoduje, że wartość początkowa tych środków będzie ustalana w wysokości wartości określonej w księgach osoby wnoszącej ten aport. Kontynuowana będzie również metoda amortyzacji tych środków trwałych. Wniesienie pojedynczych środków trwałych do spółki z o.o. spowoduje powstanie przychodu z objęcia udziałów. W spółce tej wartość początkowa wniesionego aportem środka trwałego będzie mogła być ustalona według jego wartości rynkowej oraz będzie możliwe przyjęcie nowej metody amortyzacji. W przypadku zaś wniesienia pojedynczych środków trwałych do spółki jawnej nie powstanie przychód z objęcia udziałów, natomiast będzie możliwe ustalenie wartości początkowej według wartości rynkowej środka trwałego oraz zastosowanie innej niż stosowana przez poprzedniego właściciela metody amortyzacji.
UZASADNIENIE
Na podstawie art. 551 kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest definiowane jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności m.in. oznaczenie przedsiębiorstwa, własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, wierzytelności, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Od 1 stycznia 2007 r. w przypadku wniesienia aportem do spółki kapitałowej czy spółki osobowej przedsiębiorstwa wartość początkową składników majątku, które były wprowadzone do ewidencji przez podmiot wnoszący wkład niepieniężny, przyjmuje się w wysokości wartości początkowej wykazanej w tej ewidencji (art. 16g ust. 10a updop, art. 22g ust. 14a updof). Kontynuowana jest również metoda amortyzacji poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (art. 16h ust. 3a updop, art. 22h ust. 3a updof). Dlatego też w spółce z o.o. bądź spółce jawnej wartość początkowa maszyn wniesionych w ramach aportu przedsiębiorstwa powinna być ustalona w wysokości wartości początkowej ustalonej w księgach podmiotu wnoszącego ten aport. Odpisy amortyzacyjne będą dokonywane z uwzględnieniem metody amortyzacji i wysokości dokonanych odpisów przez zbywcę (zasada kontynuacji).
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Od 2007 r. w przypadku wnoszenia aportem przedsiębiorstwa do spółki jawnej lub spółki z o.o. obowiązuje zasada kontynuacji metody amortyzacji środków trwałych wchodzących w skład przedsiębiorstwa stosowanej przez podmiot wnoszący ten aport.
W razie wniesienia przez osobę fizyczną przedsiębiorstwa do spółki z o.o. przychód z tego tytułu będzie zwolniony z podatku (art. 21 ust. 1 pkt 109 updof). W przypadku zaś wniesienia przedsiębiorstwa do spółki jawnej przepisy nie przewidują powstania z tego tytułu przychodu.
Przykład
Pan Nowak wniósł do spółki z o.o. przedsiębiorstwo. W ramach tego aportu m.in. została wniesiona maszyna. W ewidencji środków trwałych prowadzonej przez pana Nowaka jej wartość początkowa wynosiła 50 000 zł, dotychczasowe umorzenie wynosiło zaś 40 000 zł. Maszyna była amortyzowana metodą liniową. W spółce z o.o. wartość początkowa tej maszyny i jej dotychczasowe umorzenie będą przyjęte w tej samej wysokości. Kontynuowana będzie również liniowa metoda amortyzacji tej maszyny.
W przypadku wniesienia do spółki z o.o. pojedynczego środka trwałego powstanie przychód z objęcia udziałów. Na podstawie bowiem art. 17 ust. 1 pkt 9 updof przychodem jest również nominalna wartość udziałów w spółce mającej osobowość prawną objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Przepisy art. 19 ust. 1-3 updof stosuje się w takiej sytuacji odpowiednio. A zatem przychodem z objęcia udziałów objętych w zamian za wniesioną aportem maszynę będzie wartość nominalna objętych udziałów. Jeżeli jednak wartość ta bez uzasadnionej przyczyny będzie znacznie odbiegać od wartości rynkowej, organ podatkowy może określić przychód w wysokości wartości rynkowej. Kosztem uzyskania tego przychodu będą natomiast wydatki na nabycie maszyny pomniejszone o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne (art. 22 ust. 1e pkt 1 updof). Dochód z objęcia udziałów jest wykazywany w odrębnym zeznaniu rocznym zawierającym rozliczenie dochodów kapitałowych.
Na podstawie art. 16g ust. 1 pkt 4 upodp spółka z o.o. może przyjąć wartość początkową tej maszyny w wysokości jej wartości rynkowej. Będzie mogła również przyjąć inną metodę amortyzacji.
Przykład
Pan Nowak wniósł aportem do spółki z o.o. maszynę. Wartość rynkowa maszyny ustalona przez biegłego wynosi 15 000 zł i w tej wysokości objął udziały w spółce z o.o.
Uprzednio pan Nowak nabył tę maszynę za kwotę 50 000 zł, a dotychczasowe jej umorzenie wynosi 40 000 zł. Stosował liniową metodę jej amortyzacji.
W związku z powyższym pan Nowak osiągnął przychód z objęcia udziałów w wysokości 15 000 zł. Kosztem uzyskania przychodu będzie nieumorzona wartość początkowa maszyny w wysokości 10 000 zł (50 000 zł - 40 000 zł).
Pan Nowak wykaże dochód w wysokości 5000 zł (15 000 zł - 10 000 zł) w zeznaniu rocznym z dochodów kapitałowych. Dochód ten będzie opodatkowany według stawki 19%. Zapłaci zatem podatek w wysokości 950 zł (5000 zł x 19%).
Spółka z o.o. będzie mogła przyjąć wartość początkową maszyny w wysokości 15 000 zł. Będzie mogła również przyjąć inną niż liniowa metodę amortyzacji - np. indywidualną stawkę amortyzacji jako używanego środka trwałego (art. 16j ust. 1 pkt 1 updop) bądź jako podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą będzie mogła również dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego (art. 16k ust. 7 updop).
W przypadku wniesienia pojedynczego środka trwałego do spółki jawnej nie powstanie z tego tytułu przychód. W odróżnieniu od objęcia udziałów w spółce kapitałowej przepisy nie przewidują powstania przychodów z objęcia udziałów w spółce osobowej.
Na podstawie art. 22g ust. 1 pkt 4 updof w spółce jawnej wartość początkowa będzie mogła być ustalona według wartości rynkowej wniesionej aportem maszyny. Ponadto również i w tym przypadku będzie możliwe przyjęcie nowej metody amortyzacji tego środka trwałego.
Przykład
Pan Nowak jako wkład do spółki jawnej wniósł maszynę. Wartość rynkowa maszyny wynosi 15 000 zł i w tej wysokości pan Nowak objął udziały w spółce jawnej.
Uprzednio pan Nowak nabył tę maszynę za kwotę 50 000 zł, a dotychczasowe jej umorzenie wynosi 40 000 zł. Pan Nowak nie osiągnie z tego tytułu przychodu z objęcia udziałów w spółce jawnej. Spółka jawna będzie mogła przyjąć wartość początkową maszyny w wysokości 15 000 zł. Będzie również mogła przyjąć inną (szybszą) metodę amortyzacji niż metoda liniowa, którą stosował poprzedni właściciel.
- art. 12 ust. 1 pkt 7, art. 14 ust. 1-3, art. 16g ust. 1 pkt 4, ust. 10a, art. 16h ust. 3a, art. 16j ust. 1 pkt 1, art. 16k ust. 7 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847
- art. 17 ust. 1 pkt 9, art. 19 ust. 1-3, art. 21 ust. 1 pkt 109, art. 22 ust. 1e pkt 1, art. 22g ust. 1 pkt 4, ust. 14a, art. 22h ust. 3a, art. 22j ust. 1 pkt 1, art. 22k ust. 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 115, poz. 793
- art. 551 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935
Krzysztof Rustecki
ekspert w zakresie podatków dochodowych